به تصمیمات منطقی و جسورانه نیازمندیم

      خبر: محسن دلاویز، مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت با اشاره به آسیب‌های جبران‌ناپذیر اقتصادی ناشی از پرداخت یارانه هنگفت انرژی در کشور، قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی را نیازمند تصمیمات منطقی و جسورانه دانست و گفت: توسعه حمل‌ونقل ریلی، کاهش مصرف سوخت در خودروهای تولیدی، ارتقای فناوری تولید خودرو و موتورسیکلت و حرکت به سمت تولید وسایل نقلیه هیبریدی و الکتریکی، از استراتژی‌های مهم در بحث کاهش شدت مصرف انرژی است که می‌تواند تا حدی آسیب‌های ناشی از پرداخت یارانه بر اقتصاد را کاهش دهد.

      نقد: انرژی ارزان در ایران بلایی است که همواره طرف عرضه انرژی یعنی دولت از آن نالیده و بارها برای اصلاح آن دورخیز کرده است اما در طرف تقاضا یعنی مردم، این انرژی ارزان تاوان واقعی نبودن دستمزدها و پایین بودن عدالت در توزیع درآمدهاست که فقط کمک می‌کند دخل‌وخرج خانوارها زیاد از هم فاصله نگیرد. در حقیقت اگر مردم ایران، مثلاً بنزین را با قیمتی معادل یک‌دهم قیمت جهانی تهیه می‌کنند، در مقایسه با کسانی که در کشورهای دیگر باید بنزین را به قیمت جهانی خریداری کنند قدرت خرید کمتری دارند و بدون واقعی‌سازی‌ درآمدها قادر نیستند هزینه بیشتری برای تأمین انرژی بپردازند. البته این مسئله نافی آسیب‌های ناشی از پرداخت یارانه انرژی در اقتصاد ایران نیست؛ اما اگر تصمیمات منطقی و جسورانه و قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی دستخوش تغییر شود، باید این مسئله نیز مدنظر قرار بگیرد و اول‌ازهمه تصمیمی جسورانه در به‌روزرسانی درآمد مردم گرفته شود. در شرایط فعلی، دولت به خانوارهایی که درآمد ماهانه کمتر از 3میلیون تومان در‌ماه دارند، بسته حمایتی اختصاص می‌دهد. این رقم تقریباً معادل خط فقری است که مرکز پژوهش‌های مجلس محاسبه کرده و نشان می‌دهد یک خانوار با درآمد کمتر از این، قادر به پوشش دادن حداقل‌های معیشت نیست. ارزش جهانی این درآمد به نرخ دلار آزاد که مبنای قیمت‌گذاری در بازار کالاهاست، کمتر از 250دلار و معادل حدود 500لیتر بنزین به نرخ جهانی است و این یعنی خانواری با این درآمد باید با یارانه انرژی حمایت شود تا اگر نیروی کار خود را ارزان می‌فروشد، لااقل بنزین و برق و گاز را نیز ارزان تهیه کند تا معیشتش تأمین شود. این رویکرد پرداخت یارانه، شاید غلط‌ترین رویکرد اقتصادی در جهان باشد که در حال منسوخ شدن است و به عقیده دلاویز باید با تصمیمات منطقی و جسورانه اصلاح شود. تصمیماتی که ابتدا مردم را به جایگاه استفاده از نرخ‌های جهانی برساند و بعد نرخ‌ها را جهانی کند.