گزارش
بازار سیاه مسکن در مناطق سیل‌زده
شهروندان مناطق سیل‌زده در خوزستان،گلستان و لرستان از افزایش قیمت مسکن و مصالح ساختمانی گلایه می‌کنند، اما اتحادیه‌ها معتقدند افزایش قیمت‌ها سازمان‌یافته نیست
ستاره حجتی/خبرنگار
وزیر راه و شهرسازی در روزهای گذشته اعلام کرده است بازسازی در مناطق سیل‌زده بر قیمت مسکن تاثیری نخواهد داشت و به همین دلیل توجیهی برای افزایش میزان وام مسکن وجود ندارد. اتحادیه‌های مشاور املاک هم اعلام می‌کنند افزایش قیمت اجاره‌بها و رهن، ارتباطی با سیل ندارد و نابسامانی در بازار مسکن بیش از یک سال است که شروع شده. اما در این روزها با از دست رفتن منازل مسکونی و تشدید ضعف اقتصادی در میان آسیب‌دیدگان سیل این نابسامانی بیشتر هویدا شده است. با این همه به نظر می‌رسد بعد از شناسایی 179 هزار واحد مسکونی خسارت‌دیده، آنچه در بازار مسکن برخی مناطق سیل‌زده اتفاق می‌افتد متفاوت‌تر از پیش‌بینی‌های وزارتخانه است. در روزهای گذشته برخی شهروندان در تماس با روزنامه همشهری از کمبود خانه و همچنین افزایش قیمت اجاره و فروش در مناطق سیل‌زده خبر می‌دهند.
گلایه سیل‌زدگان لرستان
مراد از لرستان در این باره به خبرنگار همشهری می‌گوید: قیمت خانه‌ها ظرف یک ماه سر به فلک گذاشته است. من به دنبال زندگی در خانه‌های لوکس نیستم، اما برای یک سقف بالای سر باید معادل یک قصر پول بدهیم. در حالی که تعداد زیادی از مردم همه دار و ندارشان را از دست داده‌اند، مالکان برای یک خانه 70 متری تا 50 میلیون قیمت رهن کامل می‌گذارند و معادل آن اجاره تعیین می‌کنند.
زینب یکی دیگر از این اهالی لرستان است. او می‌گوید: ما می‌خواهیم یک خانه برای خودمان، پدر و مادرم و پدر و مادر همسرم اجاره کنیم تا همه با هم در آن زندگی کنیم. اما خانه پیدا نمی‌شود. خواهرم با خانواده برای اجاره خانه به خرم‌آباد رفتند، اما آنجا وضع بدتر است.
افزایش قیمت مسکن سازمان‌یافته نیست
در خوزستان هم به نظر اوضاع این گونه است و قیمت خانه‌ها به‌ویژه در اهواز افزایش قابل توجهی یافته. هرچند به گفته رئیس اتحادیه، افزایش قیمت سازمان‌یافته نیست، اما م. مصیبی، یکی از مشاوران املاک اهواز، به همشهری توضیح می‌دهد: بیش از 30 سال است بنگاه دارم. 30 سال بنگاه‌داری به من می‌گفت قیمت خانه بعد از عید نباید چندان افزایشی داشته باشد، اما بعد از نوروز امسال مالکان خانه‌های خود را با قیمت بالاتر اجاره می‌دهند. برخی یک خانه را به 10 بنگاه می‌سپارند و بسیاری از قراردادها را همان ابتدا به خاطر پیشنهاد جدید رد می‌کنند و به مشاوره ما هم توجه ندارند. البته مالکانی هم هستند که اتفاقا می‌خواهند خانه خود را با سود پایین به سیل‌زدگان اجاره دهند.
قنبرعلی زنگنه، رئیس اتحادیه مشاوران املاک خوزستان، هم این موضوع را تایید می‌کند و معتقد است: هیچ افزایش قیمت سازمان‌یافته‌ای برای نرخ خرید و فروش و رهن وجود ندارد و مشاوران املاک بدون مجوز دست به چنین کاری نمی‌زنند.
گرانی‌ها از چند ماه قبل شروع شده
رضا گرجی، رئیس اتحادیه مشاروان املاک گلستان، البته با بیان این‌که افزایش قیمت مسکن، اجاره‌بها و رهن بر اثر سیل به وجود نیامده و این سیر صعودی در امتداد گرانی گذشته شکل گرفته است به همشهری می‌گوید: مشاوران املاک دخل و تصرف چندانی در قیمت منازل ندارند. خود مردم بر املاک قیمت‌گذاری می‌کنند. در بسیاری از مناطق هم قیمت‌ها واقعا منطقی نیست.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک خوزستان صحبت‌های گرجی را تایید می‌کند. آخرین گزارش رسمی وزارت راه و شهرسازی هم بر افزایش نرخ مسکن دلالت می‌کند. طبق آمار وزارت راه و شهرسازی از بازار مسکن که در انتشار آن از آمار سامانه املاک و مستغلات استفاده شده، اسفند سال 97 متوسط قیمت هر متر مربع آپارتمان با افزایش 3/9 درصدی نسبت به ماه پیش از آن یعنی بهمن به ۱۱ میلیون و ۹ هزار تومان رسیده است.
بازرسان اتحادیه‌ها به بازار بیایند
اما این همه آشفتگی فقط در بازار رهن و اجاره رخ نداده است، بلکه حالا بازار مصالح ساختمانی به‌ویژه در مناطق سیل‌زده دچار تغییر شده است. گزارش‌های رسمی مربوط به مصالح ساختمانی از سوی صنف فروشندگان افزایش قیمت 49 درصدی مصالح در سال گذشته را نشان می‌دهد. خبرهای رسمی هم حاکی از آن است که امسال قراری برای افزایش قیمت مصالح در میان نبوده است. با وجود این، سیل‌زدگان می‌گویند همه چیز از جمله گچ و سیمان گران و کمیاب شده است. رئیس اتحادیه فروش مصالح ساختمانی گلستان در این باره به همشهری می‌گوید: برخی از خرده‌فروش‌ها از دادن جنس به قیمت متعارف به خریداران خرد اجتناب می‌کنند. ابوالقاسم مصباح تاکید می‌کند برای جلوگیری از آشفتگی ایجادشده در بازار ساخت‌و‌ساز، بازرسان اصناف باید دست به کار شوند و نظارت بر بازار را افزایش دهند. به گزارش همشهری، پیشنهاد ابوالقاسم مصباح، شاید بتواند بازار آشفته فروش مصالح ساختمانی را کنترل کند، اما از نظر قانونی امکان نظارت بر قیمت فروش و اجاره خانه وجود ندارد. اداره کل راه و شهرسازی گلستان هم این موضوع را تایید
می‌کند. با این حال محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، چند روز پیش در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود: هزار واحد مسکن مهر به همراه واحدهای دیگر مسکونی در مناطق سیل‌زده در سال‌های ۹۸ و ۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد.
او همچنین بازسازی تخریب‌های حاصل از سیل بر قیمت مسکن را بی‌اثر اعلام کرده و گفته بود: با توجه به قیمت تسهیلات در نظر گرفته‌شده این موضوع تحت کنترل است.
پیشنهاد: دولت به خرده‌فروشان مصالح ساختمانی تسهیلات دهد
یک مهندس عمران و یکی از سازندگان ساختمان‌های خدماتی و دولتی به همشهری می‌گوید: بخشی از افزایش قیمت مسکن در مناطق سیل‌زده طبیعی و تحت تاثیر تورم ناشی از بحران ایجاد شده است. نیما دست‌افکن با تاکید بر این‌که قیمت مصالح ساختمانی تابع نرخ اعلام شده از سوی صنوف هستند، می‌افزاید: قیمت مصالح در مناطق سیل‌زده در نتیجه تخلف خرده‌فروشان گران شده است. وقتی نظارت صنوف بر خرده‌فروش‌ها اندک است و از سوی دیگر خریدار پول نقد ندارد، خرده فروش فروش نسیه را با افزایش سود جبران می‌کند. وی راه حل بازار سیاه برخی خرده فروش‌های مصالح ساختمانی را افزایش نظارت از سوی صنوف می‌داند و ادامه می‌دهد: همچنین در این شرایط بحران، معرفی مراکز فروش معتمد راه‌گشاست. دولت می‌تواند با رایزنی با فروشندگان و ارائه بسته‌های تشویقی مصالح را با قیمت پایین‌تر به دست مصرف‌کننده یا خریدار خرد برساند.
