حق بیمه و میزان پرداخت خسارت چگونه محاسبه می‌شوند؟
پایین آوردن ریسک و بالا بردن پرداخت خسارت
خدیجه نوروزی
بیمه چقدر دغدغه زندگی امروز جامعه است؟ شاید هیچ‌گاه حادثه را بیخ گوش خود احساس نمی‌کنیم و رخدادها و حوادث را برای دیگران متصوریم. اما مگر حادثه خبر می‌کند؟ شاید اگر مردم سیل‌زده و خسارت‌دیده این روزهای کشور می‌دانستند که بخش مهمی از خسارت‌های مالی‌شان پرداخت می‌شود کمی از آلام و دردهایشان کاسته می‌شد. بنابراین لازم است تا نگاهی جدی‌تر به بیمه داشته باشیم. اطلاعات عمومی مردم از پارامترهای اندازه‌گیری سهم بیمه‌گذار برای خرید بسیار اندک است و فقط افرادی که در این بخش سرمایه‌گذاری کرده‌اند از میزان پرداخت خسارت مطلع هستند. حسین کریم‌زاده- مدیر توسعه سازمان فروش بیمه‌های عمر پاسارگاد- در گفت‌وگو با همشهری در مورد ملاک تعیین حق بیمه‌ها، میزان پرداختی خسارت‌ها و تسهیلاتی که به بیمه‌گذار تعلق می‌گیرد می‌گوید که ماحصل آن را می‌خوانید.
حق بیمه بر چه اساسی تعیین می‌شود؟
شرکت بیمه براساس مقدار ریسک‌هایی که برایش مشخص می‌شود مقدار حق بیمه‌ای را که باید بگیرد مشخص می‌کند.
یعنی سعی می‌کند تا حد امکان ریسک‌ها را کاهش دهد؟
برای اینکه شرکت‌های بیمه بتوانند سرپا بمانند و تداوم در فعالیت‌شان داشته باشند لازم است که مدیریت ریسک داشته باشند.
پرداخت خسارت هم به همان میزان ریسکی است که می‌پذیرند؟
براساس آیین‌نامه ماده10 کتاب مقررات و قوانین بیمه، شرکت‌های بیمه موظفند براساس حق بیمه‌ای که دریافت می‌کنند و مقدار ریسکی که مشخص می‌کنند، به همان میزان خسارت پرداخت کنند. دقت کرده باشید روی بیمه نامه‌های اموال، ثالث یا بیمه بدنه برای هر سالی که پایان سال نرخ دیه اعلام می‌شود شرکت‌های بیمه به بیمه‌گذاران خود درخواست می‌دهند و اعلام می‌کنند که به دفترهای بیمه مراجعه و الحاقیه تهیه کنند، چون حق بیمه‌ای که بیمه‌گذار گرفته براساس حق بیمه‌ای بوده که سال گذشته مشخص شده و برای وی با دیه امسال با خسارت جدید قابل‌پرداخت نیست. مردم هم مابه‌التفاوت حق بیمه دیه را پرداخت می‌کنند و بیمه نامه را به روز می‌کنند تا اگر خسارتی برایشان پیش بیاید خسارت به روز به آنها پرداخت شود.
در کارشناسی‌ها برای بیمه حوادث برای ملک و اموال چه مواردی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؟
بیمه‌های کاربردی برای ساختمان‌های آماده و ساخته شده بیمه‌های سرقت و حوادث (زلزله، آتش‌سوزی، سیل، صاعقه و...) است. مقدار ریسکی که برای شاخه اموال درنظر گرفته می‌شود بستگی به قرار‌گیری موقعیت مکانی ملک مورد‌نظر دارد؛ مثلا مبلغ حق بیمه ساختمان‌ها یا املاکی که در جنوب تهران قرار دارند با شمال شهر متفاوت است. معمولا شرکت‌های بیمه کارشناسان خود را برای ارزیابی ارزش ملک مورد‌نظر می‌فرستند و آنها بررسی می‌کنند که در آن مکان چه میزان لوازم وجود دارد. براساس فاکتورهایی هم مانند قیمت ملک در منطقه مورد‌نظر و متراژ آن، نوع ساختمان و سازه، قدمت ساخت و متریالی که دارد در مجموع مقدار ریسک و حق بیمه را مشخص و ملک مورد‌نظر را بیمه می‌کنند. اگر بیمه‌گذاران بخواهند ملک صنعتی، تجاری یا مسکونی را بیمه سرقت کنند آن مکان حتما باید دزدگیر و دوربین‌های مدار بسته داشته باشد.
اگر شرکت بیمه بخواهد جایی را بیمه آتش‌سوزی کند، چطور؟
در بحث بیمه حوادث نکاتی که از اهمیت فراوانی برخوردار است این است که حتما سیم‌کشی‌ها و سیستم برق ساختمان مورد نظر از استانداردهای لازم برخوردار باشد. در زمینه ملک‌های تجاری هم که می‌خواهند بیمه آتش‌سوزی کنند حتما باید سیم‌کشی در داخل داکت باشد. کلید پریزها حتما باید استاندارد باشند.
در چه صورتی به محل آتش گرفته‌شده خسارت کامل پرداخت نمی‌شود؟
در مورد بیمه آتش‌سوزی باید در ملک تجاری یا مسکونی حتما کپسول آتش‌نشانی وجود داشته باشد. اگر محل حادثه‌دیده فاقد کپسول باشد شرکت بیمه طبق قانون موظف است 50درصد خسارت را پرداخت کند. حتی اگر آن آتش‌سوزی شب رخ داده باشد و کپسول نیز در آتش بسوزد، لاشه آن برای تعیین خسارت لازم است.
با این اوصاف خسارت گرفتن از شرکت‌های بیمه خیلی هم کار راحتی نیست؟
شرکت‌های بیمه در تلاشند که تا جای ممکن مقدار ریسکی را که می‌خواهند بپذیرند به حداقل ممکن برسانند، چون به‌دنبال این هستند که خسارت بیجا پرداخت نکنند. بیمه یک بنگاه اقتصادی است و نمی‌تواند بی‌رویه خسارت پرداخت کند. دلیل موفقیت برخی شرکت‌های بیمه‌ای که در شاخص‌های مالی، توان مالی و پرداخت خسارت در سطوح بالا قرار دارند هم ناشی از همین مدیریت ریسک است. در واقع این شرکت‌ها ریسک را به سختی می‌پذیرند اما در مقابل، خسارت فوق‌العاده‌ای پرداخت می‌کنند.
آیا بیمه نکردن بعضی از خودروها توسط شرکت‌های بیمه هم به همین علت است؟
شک نکنید. مثلا بسیاری از شرکت‌های بیمه در بحث بیمه ثالث، خودروهایی مانند تاکسی و ون را بیمه نمی‌کنند، چون این خودروها دائما در حال فعالیت هستند و روزانه مسافران زیادی را جابه‌جا می‌کنند و اگر دچار خسارت شوند شرکت بیمه موظف است کل خسارت مسافران را پرداخت کند. اما خودروهای شخصی در بیشتر زمان‌ها با تعداد افراد کمتری تردد می‌کنند. یا در بحث بیمه‌های بدنه، برخی شرکت‌ها مزدای 323 و زانتیا را بیمه نمی‌کنند چون قطعات و لوازم یدکی‌شان بسیار گران‌قیمت است.
نرخ بیمه حوادث برای یک واحد مسکونی تقریبا چقدر است؟
نرخ بیمه حوادث و آتش‌سوزی برای یک واحد مسکونی متری تقریبا 2تا 3هزار تومان است. تخمین حداقل و حداکثر میزان پرداختی سالانه در مناطقی با موقعیت مکانی ارزان‌قیمت بین 250تا 300هزار تومان و در مناطق گران‌قیمت در حدود 500هزار تومان در سال است.
پرداخت‌ها به چه شکل است؟
در بیمه‌نامه اموال پرداخت‌ها سالانه است اما در زمینه بیمه عمر پرداخت‌ها به‌صورت اقساطی ماهانه، سه‌ماهه، شش‌ماهه و سالانه است.
