شمارش معکوس برای آغاز به‌کار بورس ارز

بهزاد رنجبر/ روزنامه‌نگار
با برگزاری نخستین نشست هیأت مدیره بورس ارز و تعیین مدیرعامل، شمارش معکوس برای آغاز به‌کار بازار متشکل ارزی آغاز شد با این حال، این بازار هنوز از برنامه زمانبندی اعلام شده، عقب است.

به گزارش همشهری، آنطور که رئیس‌کل بانک مرکزی قبلا وعده داده بود، قرار بود بورس ارز که از آن با نام بازار متشکل ارزی یاد می‌شود، از فروردین آغاز به‌کار کند اما فروردین هم به پایان رسید و فعلا خبری از تاسیس بورس ارز نیست؛ با این حال بانک مرکزی خبر داد نخستین نشست هیأت مدیره بورس ارز برگزار شده و صرافی‌های مجاز و بانک‌های عامل باید هر چه سریع‌تر نسبت به دریافت کد کارگزاری برای انجام معاملات اقدام کنند. دیروز همچنین نخستین مدیرعامل بازار متشکل ارزی و نمایند‌های حقوقی این بازار مشخص شدند.

2هفته مانده به پایان سال 97، عبد الناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرده بود: بازار متشکل ارزی از فروردین آغاز به‌کار خواهد کرد.او حتی تأکید کرده بود: بازار متشکل ارزی تقریباً آماده است و تمام کار‌های زیرساختی آن انجام شده است، می‌توانیم در این 2هفته باقی مانده اجرایی کنیم و مصوبات را از شورای پول و اعتبار گرفته‌ایم، ولی صلاح است از نیمه دوم فروردین به‌طور رسمی این بازار را افتتاح کنیم.

محمدرضاپورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم هفته قبل خبر داده بود: آیین‌نامه بازار غیرمتشکل ارزی در شورای پول و اعتبار نهایی شده است. با وجود این خبر‌ها هنوز زمان تاسیس بورس ارز مشخص نیست اما با توجه به برگزاری نخستین نشست هیأت مدیره و تعیین نماینده‌های حقوقی و مدیرعامل این بازار احتمالا بازار متشکل ارزی از اردیبهشت‌ماه فعالیتش را آغاز خواهد کرد.

برگزاری نخستین نشست هیأت مدیره
قرار است بورس ارز یا بازار متشکل ارزی در قالب یک شرکت مشابه بورس تهران و فرابورس فعالیتش را آغاز کند. سهام این شرکت میان 5شرکت و شورای حقوقی تقسیم شده و منافع حاصل از بورس ارز به این 5سهامدار اصلی بازمی‌گردد. این 5عضو حقوقی که شامل کانون بانک‌های خصوصی، شورای هماهنگی بانک‌های دولتی، کانون صرافان ایرانیان، شرکت فرابورس ایران و شرکت ملی انفورماتیک می‌شود هر کدام 20درصد از سهام شرکت در حال تاسیس بازار متشکل ارزی را در اختیار دارند.

آن طور که بانک مرکزی خبر داده نماینده‌های این 5عضو حقوقی روز پنجشنبه نخستین نشست هیأت مدیره را برگزار کرده‌اند و براساس تصمیم‌های این نشست قرار شده، همه صرافی‌های مجاز و بانک‌های عامل از طریق یک درگاه که نام آن قرار است به‌زودی اعلام شود، به دریافت کد کارگزاری بازار متشکل ارزی اقدام کنند.

این تصمیم به این دلیل گرفته شده که ساختار معاملات دراین بازار مشابه بورس است و عملیات خریدوفروش ارز را صرافی‌ها، در نقش کارگزار انجام می‌دهند. به بیان بهتر خریداران و فروشندگان مانند بورس خود به‌صورت مستقیم قادر به خرید و فروش ارز نیستند و خرید و فروش از طریق این کارگزاران که همان صرافی‌های مجاز هستند انجام می‌شود و بانک‌ها هم نقش تسویه وجوه و اسکناس ارزی را برعهده دارند.

هم‌اکنون 698صرافی مجاز مشغول به‌کار هستند که ازاین تعداد 24شرکت، صرافی بانکی و 673شرکت، صرافی تضامنی هستند که باید به دریافت کد کارگزاری اقدام کنند.

قرار است در گام نخست مبادلات این بازار به‌صورت نقد و در قالب اسکناس انجام شود و صرافان باید همه مبادلات خود را در این بازار انجام دهند. به این ترتیب خریداران و فروشندگان موظفند به صرافی‌ها مراجعه کنند و صرافی‌ها هم باید همه معاملات خود را از طریق سامانه بازار متشکل ارزی انجام دهند. قرار است بعد از آنکه معاملات نقدی ارز به درستی شکل گرفت معاملات این بازار توسعه پیدا کند و معاملات آتی و حواله‌های ارزی هم در این بازار انجام شود.

مدیرعامل بورس ارز کیست؟
با برگزاری نخستین نشست هیأت مدیره بازار متشکل ارزی فهرست نماینده‌های حقوقی و مدیرعامل این بازار هم مشخص شد. دیروز خبرگزاری فارس گزارش داد: هیأت مدیره بازار متشکل ارزی، محمود شکسته‌بند را به‌عنوان مدیرعامل و سخنگوی این شرکت انتخاب کرده. او که قبلا مدیرعامل شرکت صرافی بانک ملی بود پارسال به‌عنوان مشاور بین‌الملل بانک مرکزی منصوب شد. همچنین شهاب ابراهیم قربانی، امیر هامونی، محمود شکسته بند، صمد کریمی و یوسف حسن پور به‌عنوان سایر اعضای هیأت مدیره این بازار انتخاب شده‌اند.

شهاب ابراهیم قربانی، دارای لیسانس پرستاری و مدیر صرافی ابراهیم قربانی، بیات و شرکاء است و به نمایندگی از کانون صرافان در هیأت مدیره حضور دارد. بخش عمده فعالیت‌های او در بخش صادرات و واردات بوده است. یوسف حسن پور یکی دیگر از اعضای هیأت مدیره این بازار نیز عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی و استادیار دانشگاه علامه است.همچنین امیر هامونی و صمد کریمی نیز به‌ترتیب مدیرعامل فرابورس ایران و مدیر اداره صادرات بانک مرکزی هستند.

   معاملات ارز شفاف می‌شود
یک کارشناس پولی و بانکی درباره سازو کار بازار متشکل ارزی گفت: در سازوکار بازار متشکل ارزی صراف‌ها نقش کارگزار بورس را ایفا می‌کنند و تمام تسویه‌ها و معاملات آنها در بازاری شفاف رصد می‌شود. در اینجا معاملات فردایی و لفظی حذف می‌شود؛ در حقیقت هر کس به هر لفظی تقاضای دلار کند در سیستم معاملاتی باید ثبت و مبلغش را پرداخت کند.مجید شاکری افزود: مزیت دیگر این بازار آن است که بخت تعیین نرخ در داخل کشور را افزایش می‌دهد. زیرا همانگونه که می‌دانید بخش قابل توجهی از نرخ‌گذاری داخلی وابسته به قیمت درهم دبی است که خود را در معاملات فردایی سبزه میدان نشان می‌دهد. بنابراین شاهد بوده‌ایم آمریکا بارها به کانال‌های درهم امارات فشار آورده تا دلار را در ایران افزایش دهد.او افزود: این بازار در حقیقت به نفع صراف‌هاست زیرا تسویه آنان به راحتی صورت می‌گیرد و همچنین این بازار ارتباطی با سامانه نیما که حواله‌ای است، ندارد بلکه فقط بازار نقد را پوشش می‌دهد.