دیدگاه
صدای رسای طبیعت
صدرالدین علی‌پور/ مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران
سیل به کشور خسارات بسیار زیادی چه از نظر اقتصادی، تخریب محیط‌زیست، منابع طبیعی، مسکونی و چه تلفات جانی وارد میکند. مطابق آمار تهیه شده توسط سازمان ملل متحد در میان بلایای طبیعی، سیل و طوفان بیشترین تلفات و خسارات را به جوامع بشری وارد آورده‌اند؛ به‌گونه‌ای که تنها در یک دهه میزان خسارات ناشی از سیل و طوفان بالغ بر ۲۱میلیارد دلار در مقابل ۱۸میلیارد دلار خسارات ناشی از زلزله بوده است.
از لحاظ بلایای طبیعی، کشور ما در ۳۰سال اخیر جزو ۱۰کشور اول دنیا بوده است و در اغلب سال‌های گذشته حدود 70درصد اعتبارات سالانه طرح کاهش اثرات بلایای طبیعی و ستاد حوادث غیرمترقبه صرف جبران خسارات ناشی از سیل شده است. سیل ممکن اسـت بر اثـر بروز یک بارندگی شدید یا مستمر یا ذوب ناگهـانی برف‌ها در یک حوضـه آبخیـز یـا در نتیجـه شکـسته شدن یک سد به وقوع بپیوندد.
به هر حال بروز سـیل و سیلاب باعث تخریـب و ایجـاد خـسارت و تلفـات بـه مراکـز انـسانی و سـازه‌های مـسیر سـیلاب می‌شود. حراست از منابع طبیعی و تقویت و گسترش فضای سبز در اطراف شهر به‌خصوص کلانشهر تهران و جلوگیری از تخریب آن و استفاده از درختان پهن‌برگ در پوشش فضای سبز شهری به مدیریت سیلاب کمک شایانی میکند؛ چراکه درختان پهن‌برگ مانع از شدت برخورد قطرات باران به خاک شده و مانع از بسته شدن منافذ خاک می‌شود و آب باران فرصت نفوذ به خاک را دارد. کمربند سبز اطراف تهران و جنگل‌کاری شهری هم از رشد و توسعه بی‌رویه شهر جلوگیری کرده و هم نقش قابل ملاحظه‌ای در کند کردن مسیر سیل و نیز کاهش فرسایش خاک ایفا میکند و بارش‌ها را تا حدی کنترل کرده و همچنین پوشش مرتعی که نه‌تنها مانع فرسایش بادی می‌شود از پدیده گردوغبار هم جلوگیری میکند و در کنار پوشش درختی می‌تواند از شدت سیلاب جلوگیری کند.
ساخت‌وسازهای شمال پایتخت در سال‌های گذشته تأثیر بسیاری بر نابودی پوشش درختی منطقه و نیز از بین رفتن حریم رودخانه‌های تهران داشته است که این امر باید مورد توجه قرار گیرد. ویلاسازی‌های اطراف رودخانه‌های تهران هر چند به مشکلات قوانین و مقررات برمی‌گردد اما برای جلوگیری از روند تخریب سیلاب باید به‌طور جدی به این امر ورود پیدا کرد؛ چرا که روند ساخت‌وسازها و عدم‌رسیدگی قاطع به آن بدون تردید جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. بدون تردید سیل اخیر صدای رسای طبیعت بود، دست‌اندازی و بهره‌برداری غیراصولی از طبیعت شامل تجاوز به حریم و بستر رود، ساخت‌وسازهای غیرمجاز و غیراصولی، سد‌سازی بیش از اندازه، عدم‌رعایت استانداردهای محیط‌زیستی در پروژه‌های محیط‌زیستی و ارزیابی نکردن محیط‌زیستی پروژه‌های عمرانی قبل و حین و بعد از اجرا، ساخت‌وسازهای شهری در مسیر روددره‌ها مانند بوستان‌ها، پل‌ها، اتوبان‌ها و منازل مسکونی، بی‌توجهی به عملیات آبخیزداری و لایروبی و پاکسازی انهار، روددره‌ها، سدها و هدایت آب‌های سطحی و خیلی از موارد دیگر در کنار عدم‌رعایت قوانین منجر به قهر و خشم طبیعت و در نهایت تعرض طبیعت به انسان می‌شود و جان او را تهدید میکند، که سیل اخیر نمونه‌ای از آن بود که امیدواریم با همصدایی و تلاش و همیاری همه مسئولان در همه دستگاه‌های نظارتی و اجرایی با جلوگیری از تخریب طبیعت و محیط‌زیست،
در پی آبادانی و باز‌سازی و اصلاح وضع موجود برآییم.
