اشتغال روستاییان در اولویت منطقه ویژه اقتصادی نمین

سولماز پورنعمت|  نمین- خبرنگار:


در سالی که رونق تولید شعار ملی قرار گرفته است، توسعه روستاها می‌تواند اولویت باشد تا به واسطه خالی شدن جمعیتشان از نیروی جوان و کار به خانه سالمندان تبدیل نشوند. روستای میرزارحیملو (میرزه رحیملی) در حاشیه جاده اردبیل به آبی‌بیگلو یکی از روستاهای شهرستان نمین است که این روزها به روایت سالخوردگان روستا روزهای پرآب و رونق کشاورزی گذشته را ندارد و بسیاری از جوان‌های آن مهاجرت کرده‌اند. 

زمین‌های این روستا و چند روستای دیگر اردبیل به دلیل مجاورت با منطقه ویژه اقتصادی نمین فروخته شده است و با توجه به نبود  آب کشاورزی در این مناطق دیگر توجیه اقتصادی ندارد. 


مشکلات کشاورزی در حاشیه منطقه اقتصادی 

«عزیزالله پاسبانی» از اهالی روستا به همشهری می‌گوید: توسعه و رسیدگی به روستا فقط اجرای طرح هادی نیست. درد اصلی و دغدغه روستاییان زمین و آب برای کشاورزی است. این ریش‌سفید روستا ادامه می‌دهد: بالای 70 سال کشاورزی کرده‌ام. شغل اجدادی من کشاورزی است اما اکنون نه زمینی برای کشاورزی و نه آبی برای آبیاری داریم. در گذشته نه چندان دور کشاورزی در روستای میرزارحیملو به دلیل وجود مراتع و زمین‌های مرغوب از همه روستاهای منطقه رونق بیشتری داشت اما حالا دست خالی مانده‌ایم.

وی بیان می‌کند: زمین‌های مرغوب و درجه یک ما در محدوده منطقه ویژه اقتصادی قرار دارد و کار ما برای ادامه فعالیت‌های کشاورزی سخت شده است. ما شغلی جز کشاورزی نداریم و باید زمین‌های جایگزینی با همان کیفیت در فاصله‌ای نزدیک‌تر برای ما تعیین کنند وگرنه با واگذار کردن زمین تنها به نگهبانان روستا تبدیل می‌شویم و یا باید در این سن و سال مهاجرت کنیم. 


مشکل آب و ریزگردها

به گفته اهالی روستا تنها چاه روستا هم بعد از گرفتن زمین‌های روستا برای منطقه ویژه اقتصادی پر شده است و اهالی این منطقه برای سیراب کردن احشام هم از آب شرب استفاده می‌کنند. در فصل چرا هم باید برای آبیاری احشام آب را به وسیله تراکتور به صحرا حمل کنند.

«حبیب اصغری» یکی از اهالی روستا در این باره می‌گوید: خشکسالی‌های چند سال اخیر روستا را از رونق انداخته است. زمین‌ها و مراتع دچار فرسایش شده‌اند. از ریزگردها در امان نیستیم. با کوچک‌ترین بادی روستا پر از ریزگرد می‌شود و زندگی برای اهالی سخت شده است.

 در چند سال اخیر 2 نفر از اهالی چاهی از اطراف خریداری کرده‌ و آب آن را به اطراف روستا انتقال داده‌اند. با این کار در قسمتی از اطراف روستا کشت و کار شده که این موضوع تا حدودی سبب کاهش ریزگرد است، اما امیدواریم با انتقال آب به بقیه نقاط روستا، مشکل ریزگردهای روستا حل شود و دیگر اهالی این منطقه هم بتوانند به کشاورزی خود برسند. 

اصغری به مالکان قبلی روستا هم اشاره و عنوان می‌کند: در گذشته روستا مالکی به اسم لقمان داشت که در گرفتن سهم خرمن از روستایی‌ها خیلی ملاحظه می‌کرد. این شخص از بهره‌ای که از زمین‌ها می‌گرفت بخشی از هزینه‌های ساخت مدرسه، مسجد و آسیاب را تامین می‌کرد، اما اکنون خبری از این‌گونه کارهای خیر نیست. موقع برداشت قول‌هایی برای رسیدگی به امور این منطقه و ساخت بناهای مورد نیاز داده می‌شود، اما بعد از اتمام برداشت وعده‌های بی‌عمل برجا 
می‌ماند. 


اقتصاد روستاییان وابسته به تامین آب 

یکی دیگر از اهالی روستای میرزارحیملو در مورد اقتصاد روستا می‌گوید: وضعیت اقتصادی مردم این منطقه را برخوردار بودن از آب تعیین می‌کند. هر کسی آب برای کشاورزی دارد، می‌تواند وضعیت اقتصادی خوبی هم داشته باشد. 

«عبدالله آزاد» ادامه می‌دهد: روستای ما از آب کشاورزی محروم شده و تنها کسانی که می‌توانند آب از روستاهای همجوار خریداری کنند می‌‌توانند محصول داشته باشند. در حال حاضر کشاورزی این منطقه از آبی به دیم تبدیل شده است که با توجه به خشکسالی‌ها حاصلی برای کشاورزان نمی‌ماند. 


وی درباره تامین نبودن علوفه برای احشام هم بیان می‌کند:‌ در گذشته ییلاق و قشلاق می‌کردیم و در فصل تابستان مردان روستا به ییلاقات باغرو می‌رفتند و فصل پاییز به روستا برمی‌گشتند. آنها زمان برگشت برای زمستان علوفه می‌آوردند. درگذشته روستا هم پرآب بود و از هر طرف روستا مانند چشمه آب می‌جوشید اما چشمه‌هایی مانند قاینامابولاغی، شیخ بولاغی، دیرمان بولاغی و جان آقا بولاغی این روزها دیگر خشک و کشاورزی و دامداری پررونق به روزگار سخت بی‌محصولی تبدیل شده است.


مشکلات روستا

 نایب رئیس شورای اسلامی بخش ویلکیج در گفت‌وگو با همشهری، توجه مسئولان را عامل برطرف شدن بسیاری از مشکلات روستای میرزارحیملو می‌داند و می‌گوید: به دلیل کم بودن دانش‌آموز در روستا مدرسه این منطقه در حال حاضر فعال نیست. میرزارحیملو حدود 10 دانش‌آموز دارد که برای رفتن به مدرسه با مشکل مواجه هستند.

«رمضان احمدی» با اشاره به این‌که از تامین روشنایی داخل روستا هم محرومیم، عنوان می‌کند: تلفن‌های روستا را به دلیل باد شدید جمع‌آوری کرده‌اند و مردم تلفن ثابت و اینترنت ندارند. 
وی در مورد مشکل بهداشت روستا نیز می‌گوید: روستا خانه بهداشت ندارد اما یک روز در هفته پزشکی به خانه یکی از اهالی می‌آید و همه را ویزیت می‌کند.  احمدی با اشاره به بازگشایی مسیر روستا و اجرا نشدن طرح هادی می‌گوید: تنها راه روستا که از جاده اصلی 2 کیلومتر فاصله دارد، تاکنون آسفالت نشده است. این مساله باعث می‌شود مردم برای تردد با مشکل مواجه باشند و سرویس مدرسه هم به دلیل نامناسب بودن راه هزینه‌های چند برابری از دانش‌آموزان دریافت کند. 


کسی پاسخگوی محرومیت‌های روستایی نیست 

سخنگوی شورای اسلامی بخش ویلکیج با اشاره به این‌که عمده مشکل روستای میرزارحیملو آب کشاورزی روستاست، بیان می‌کند: در حالی که امروزه تجربه و مطالعات نشان می‌دهد که توسعه روستایی صرفا با تمرکز بر توسعه کشاورزی امکانپذیر نیست و وجود صنایع تبدیلی در کنار کشاورزی برای اشتغال و بالابردن بهره‌وری و ارزش افزوده ضروری است اما در روستاهای منطقه به‌ویژه میرزارحیملو، همین تولید محض محصولات کشاورزی هم با مشکل مواجه شده است. «لطفعلی سعادتی» با اشاره به این‌که محرومیت‌ها باعث مهاجرت و عدم توسعه اقتصادی روستاها می‌شود، عنوان می‌کند: همه مسئولان برای توسعه روستا وظایف خود را انجام می‌دهند اما واحد مستقلی برای این کار وجود ندارد تا برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌ها در روستاها را برعهده داشته باشد، همین مساله هم باعث شده که تاکنون کسی پاسخگوی وضعیت فعلی رکود در روستاهای استان نباشد.


تلاش برای اشتغالزایی در روستاهای اطراف منطقه ویژه اقتصادی 

فرماندار نمین در گفت‌وگو با همشهری درباره مشکل زمین اهالی برخی روستاها که در مجاورت منطقه ویژه اقتصادی قرار دارند، می‌گوید: زمین‌ها از روستاییان خریداری شده است. با توجه به این‌که منطقه ویژه اقتصادی از لحاظ اشتغال و ارزش افزوده سودآوری بالایی دارد تصمیم همه مسئولان بر این است که در زمینه خدمات و اشتغال در این منطقه از ظرفیت‌های نیروی انسانی روستاهای اطراف استفاده شود تا مشکل اشتغال روستاهایی که دیگر رونق کشاورزی ندارند، حل شود.
«عاطف ناصری» می‌افزاید: در زمینه اشتغال و واگذاری امتیاز واحدهای تولیدی در این منطقه افراد بومی روستا که دارای زمین هستند،‌ در منطقه ویژه اقتصادی در اولویت خواهند بود.


موقعیت روستای میرزا رحیملو

میرزارحیملو با مرکز استان اردبیل تقریبا 10 کیلومتر فاصله دارد و منطقه‌ای هموار بدون هر گونه کوه و تپه است. این ویژگی در کنار مراتع و زمین‌‌های کشاورزی مرغوب، در گذشته از این روستا منطقه‌ای پررونق در حوزه کشاورزی ساخته بود که این روزها خبری از آن نیست. به دلیل واگذاری بخش عمده‌ای از زمین‌های این روستا به منطقه ویژه اقتصادی نمین و خشکسالی‌های اخیر کشاورزی روستا رونق سابق را ندارد و امکانات حداقلی هم به آن نمی‌رسد. عاملی که به خالی از سکنه شدن این منطقه دامن زده است و سایر اهالی این روستا هم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.