چالش تأمین برق در تابستان داغ قم

فاطمه امامی| قم - خبرنگار:


 هر چند این روزها رحمت الهی کشور را فراگرفته و چالش خشکسالی سال‌های قبل در زمینه تأمین برق وجود ندارد اما مدیران می‌گویند نباید نسبت به قطع خاموشی‌ها در تابستان چندان مطمئن بود.

تابستان 2 سال اخیر برای همه قمی‌ها و بسیاری از مردم دیگر شهرها تلخ سپری شد. قطعی مکرر برق در گرمای طاقت‌فرسای تابستان چیزی نیست که کابوسش حتی در زمستان دست از سر کسی بردارد. مردم قم امسال از وضعیت خاموشی‌ها نارضایتی بسیاری داشتند. بخشی از این نارضایتی‌ها به این موضوع باز ‌می‌گردد که گفته شد سهم قم در خاموشی‌ها بیش از سهم پایتخت بوده و در روزهایی که خاموشی‌ها در پایتخت به پایان رسیده بود قمی‌ها همچنان با آن دست و پنجه نرم می‌کردند.

از طرفی سهم قم در تولید و استفاده از انرژی‌های پاک نسبت به استان‌های دیگر عقب است و همین موضوع هم دردسرهای ناشی از خاموشی را افزایش داده است. خیلی‌ها می‌خواهند بدانند تابستان امسال وضعیت چگونه خواهد بود. برای طرح همین پرسش‌ها با «مهدی آهنین پنجه» مدیر عامل شرکت توزیع نیروی برق استان قم گفت‌وگو کردیم.

 سال گذشته مطرح شد که خاموشی‌های تحمیل شده به شهر قم از آن چیزی که سهم شهر بوده فراتر رفته. این موضوع صحیح است؟

مسأله کمبود تولید مشکلی است که در تابستان همه کشور را درگیر کرده بود. از طرفی استان قم زیر نظر برق منطقه‌ای تهران است. برق منطقه‌ای تهران سهم 10 هزار مگاواتی دارد و مصرف برق کل کشور 55 هزار مگاوات است. یعنی 20 درصد مصرف کل کشور در برق منطقه‌ای تهران خلاصه شده است. بر اساس کمبودی که وجود داشت یک عدد به برق منطقه‌ای تهران برای خاموشی می‌دادند که بخشی هم به قم داده می‌شد. 

سال گذشته در قم تا 775 مگاوات پیک بار مصرفی برق داشتیم. در تابستان 3 روز تا 240 مگاوات هم به ما خاموشی دادند، یعنی چیزی حدود یک سوم مصرف استان قم. به همین دلیل در برخی روزها مجبور شدیم برخی مناطق را 2 بار خاموش کنیم.البته این را هم باید گفت که برخی مشکلات شبکه‌های فوق توزیع و انتقال موجب این کار شد. بیشترین حوادث در شبکه توزیع است اما شبکه توزیع حجم خاموشی کوچکی دارد. زمانی که فوق توزیع با مشکل مواجه شود حجم خاموشی بزرگ است. اما از تاریخی به بعد دیگر تهران خاموشی نداشت اما خاموشی‌ها همچنان در قم اعمال می‌شد.

در این مورد با معاون وزیر صحبت کردیم. از دفتر دکتر لاریجانی و استاندار و دیگران هم پیگیری شد. در مجموع حدود یک ماه خاموشی که در کل کشور اعمال می‌شد در قم اعمال نشد و در واقع کمکی به استان شد.
 اختلاف در این زمینه چه بود که موجب افزایش سهم قم در خاموشی می‌شد؟سهم استان قم حدود 10 درصد برق منطقه‌ای تهران بود، یعنی نزدیک به هزار مگاوات. ما اعتقاد داشتیم که 8 درصد سهم منطقه‌ای را داریم اما تهران برخی مشترکان سیمان را هم به ما اضافه کرد و به 10 درصد رسید. 10 درصد در هزار مگاوات 100 مگاوات می‌شود. روزهایی که 240 مگاوات خاموشی داشتیم تقریبا 4/2 برابر خاموشی را تجربه کردیم اما این در چند روز اتفاق افتاد و زیاد تکرار نشد. سهم ما 80 مگاوات بود که بیشتر روزها هم همین بود.

 بحثی که مطرح می‌شود این است که استان قم نیاز به پست‌های ظرفیت بالای برق دارد و چند سال در عرصه برق در قم به خوبی سرمایه‌گذاری نشده که اکنون این مشکلات ایجاد شده است. این را تأیید می‌کنید؟
در کل وضعیت برق کشورهایی که در حال توسعه هستند،  وضعیت سختی است. در کشورهای پیشرفته اصلا فروش انشعاب برق معنی ندارد اما سال گذشته در استان قم 16 هزار انشعاب فروختیم. سال‌های قبل به 30 هزار هم رسیده بود.

هر تابستانی که می‌گذرد، نیاز داریم برخی تجهیزات را به سیستم برق اضافه کنیم. هم در تولید 3 هزار مگاوات و هم در فوق توزیع و توزیع نیاز به توسعه داریم. این نیازها مداوم است. تابستان به تابستان بررسی‌هایی می‌کنیم تا بدانیم چه کارهایی باید برای سال آینده انجام دهیم که خاموشی به حداقل برسد.

فعلا با وضعیتی که ما داریم نمی‌توانیم بگوییم دیگر به تجهیزات نیاز نداریم پس این هزینه‌ها دائمی است. از طرفی مصرف مردم هم هر روز در حال افزایش است و به این موازات باید تجهیزات ما توسعه یابد.
زمانی که نرخ دلار 4200 تومان بود قیمت برق برای ما حدود هزار و 100 تومان در می‌آمد که در استان قم حدود 70 تومان به مشتری داده می‌شود. اکنون که قیمت تمام شده بسیار بیشتر است.

از طرفی مساجد، مدارس و مصلا برق رایگان دارند که همین موضوع هم موجب می‌شود اقتصاد برق فشل باشد.
البته این را قبول داریم که از سال 84 بودجه کافی برای به‌روزسازی شبکه‌ها تزریق نشده به این دلیل که شرکت برق ورشکسته است. معاون توانیر همین الان ادعا می‌کند که 42 هزار میلیارد تومان بدهی دارد. همه شرکت‌های برق زیان‌ده هستند و دخل و خرج شان جور در نمی‌آید.

از طرفی موضوع استهلاک را نباید فراموش کرد. تجهیزاتی که در صنعت برق به کار می‌رود عمر مفیدی دارد. بر اساس تعداد تجهیزاتی که داریم نیاز به تعویض و به‌روزسازی است. سال گذشته باید 18 میلیارد تومان پول می‌داشتیم تا تجهیزات فرسوده را تعویض کنیم اما معمولا 10 درصد این مبلغ هم تأمین نمی‌شود. وزیر نیرو که به قم آمد همین بحث را مطرح کردم. خواهش کردیم که 5 میلیارد تومان از ظرفیت تهاتر و مقداری اوراق برای تعویض و توسعه تجهیزات در اختیار ما قرار بگیرد.

 تابستان 98 وضعیت قم از لحاظ خاموشی‌ها چطور خواهد بود؟

امسال در تولید وضعیت بهتری داریم اما با توجه به تحریم‌هایی که شدیم مشکلات بسیاری خواهیم داشت. اکنون حتی به دلیل تحریم‌ها به نیروگاه قم مشاوره فنی داده نمی‌شود. این نیروگاه از کانادا و ژاپن مشاوره می‌گیرد و خرید می‌کند اما الان نه دیگر تجهیزات فنی به ما می‌فروشند و نه مشاوره می‌دهند. 2 واحد نیروگاه از مدار خارج شده و امکان اورهال کردن نیروگاه را دیگر نداریم.
در بخش انتقال هم 70 درصد تجهیزات وارداتی است که مشمول افزایش قیمت شده است. این موضوع هم ما را با محدودیت شدید روبه‌رو کرده است.

ما در شرکت برق قم سال 96 حدود 40 میلیارد تومان بودجه داشتیم و سال گذشته 50 میلیارد تومان، اما قدرت اجرایی آن 40 میلیارد تومان با 50 میلیارد تومان سال گذشته قابل مقایسه نیست.واقعا وضعیت شرکت سخت است. پیمانکاران به دلیل وضعیت شرکت با ما همکاری نمی‌کنند و ما خیلی‌ از کارها را با استفاده از ظرفیت نیروهای خودمان انجام می‌دهیم تا مسائل مردم روی زمین نماند.