انقلاب به شیوه الجزایری‌ها

رسانه‌های جهان پر است از اخبار و گزارش‌های متعدد درباره الجزایر و انقلاب این کشور. انقلابی که اگرچه در سایه قدرت مطلق ارتش همچنان در نیمه راه قرار دارد اما در همین مدت کوتاه موفق به برکناری عبدالعزیز بوتفلیقه از قدرت شده است، مردی که نزدیک به 2 دهه بر بزرگ‌ترین کشور آفریقا حکم راند. برخی از نقش الجزایر در معادلات انرژی و تأثیر انقلاب بر آن سخن می‌گویند، برخی دیگر از توانایی دولت فعلی برای مصون نگه داشتن اروپا از موج مهاجران آفریقایی و البته همه‌ رسانه‌ها از پیش‌بینی‌های خود درباره سرنوشت انقلاب. اما بخش مهمی از ویژگی‌های این انقلاب، نه به مسائل سیاسی و راهبردی مرتبط به آن، بلکه به رفتار شهروندان الجزایری در جریان اعتراضات بر می‌گردد؛ رفتاری که با توجه به تحولات مشابه در سایر کشورهای عربی، جهانیان را شگفت‌زده کرده است. طی هفته‌های گذشته برخی رسانه‌های بین‌المللی (به‌ویژه فرانسوی و عربی) دور از معادلات سیاسی به بررسی پدیده‌های خیابانی انقلاب الجزایر پرداخته‌اند؛ از چهره زنانه این انقلاب تا نبود خشونت و البته تأکید الجزایری‌ها بر حفاظت از اموال عمومی در شهرها.



چهره زنانه انقلاب

نگاهی کوتاه به تصاویر انقلاب الجزایر کافی است تا متوجه نقش چشمگیر زنان در تحولات خیابانی شویم. روزنامه العربی الجدید در گزارشی که براساس مصاحبه با چندین فعال زن الجزایری تنظیم کرده می‌نویسد: حضور گسترده زنان علاوه بر معانی متعدد، نشانه‌ای از نبود خشونت و مسالمت‌آمیز بودن اعتراضات است. اکنون مدیریت تحولات خیابانی الجزایر در بسیاری نقاط به‌دست زنان جوانی است که با آگاهی سیاسی وارد عرصه شده‌اند، آن هم در شرایطی که جهان درک بسیار ناقصی از موقعیت زنان در کشورهای عربی دارد. از سوی دیگر تأثیر فضای زنانه انقلاب الجزایر را از هم‌اکنون می‌توان بر تحولات کشورهایی همچون سودان و ظهور نمادهای زنانه در این کشور مشاهده کرد.














مخالفت با دخالت خارجی

حساسیت نسبت به مداخله قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای در انقلاب‌های داخلی امری طبیعی است اما به‌نظر می‌رسد شهروندان الجزایری با توجه به تجارب تاریخی خود (سال‌ها مبارزه علیه استعمار) تأکید ویژه‌ای بر این مسئله دارند؛ تا جایی که از همان روزهای اول شکل‌گیری تجمعات، دست‌نوشته‌ها و شعارهایی علیه برخی قدرت‌های خارجی (مخصوصا فرانسه، عربستان و امارات) دیده و شنیده می‌شد.




















اتحاد علیه خشونت

از جمله نکاتی که در شعارها و به‌ویژه دست‌نوشته‌های انقلابیون به وضوح می‌توان دید، تأکید بر مسالمت‌آمیز بودن اعتراضات و مخالفت با خشونت است. تا جایی که بسیاری از فعالان به‌طور مشخص علیه هرگونه حمله به اماکن و اموال عمومی شعار می‌دهند. پدیده‌ای که به ندرت می‌توان موارد مشابه آن را در دیگر کشورهای منطقه یافت. روزنامه لوموند در این زمینه می‌نویسد: حوادث خونین دهه 90همچنان در ناخودآگاه عمومی الجزایری‌ها زنده است و مانع از تکرار سیر خشونت در این کشور می‌شود. البته ماجرا به اینجا هم ختم نشده چرا که معترضان حساسیت بالایی نسبت به نظافت خیابان‌هایی دارند که به‌عنوان محل اعتراضات شناخته می‌شود، به‌گونه‌ای که نصب کیسه‌های زباله در نقاط مختلف راهپیمایی‌ها و همچنین مشاهده افرادی که در پایان تجمعات زباله‌های محدود تولید شده را جمع‌آوری می‌کنند به امری عادی طی هفته‌های گذشته تبدیل شده است.
















































حمایت از فلسطین

پرچم فلسطین تنها پرچمی است که در کنار پرچم الجزایر در جریان اعتراضات به چشم می‌خورد، چرا که بخشی از اعتراضات شهروندان الجزایر (همچون دیگر کشورهای عربی) معطوف به سیاست سازشکارانه این دولت‌ها در قبال اسرائیل است. این پدیده در شبکه‌های اجتماعی عربی بازتاب بسیار گسترده‌ای داشته است.










شعارنویسی‌های خلاقانه

از پدیده‌های جالب (مخصوصا برای رسانه‌ها) در اعتراضات الجزایر، وجود چشمگیر دست‌نوشته‌ها و شعارنویسی‌های خلاقانه شهروندان الجزایری و اجتناب از حمل پلاکاردهای یکسان است. شبکه الجزیره در این زمینه نوشته است: جوانان دیدگاه‌ها، امیدها و حتی آرزوهای خود را بر کاغذی نوشته و به میان معترضان می‌روند؛ گاهی می‌توان واقعیت‌های پنهان جامعه را از میان همین دست‌نوشته‌های جوانان الجزایری فهمید.