کتاب
10 روز مانده تا افتتاح سیودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب اما خبر چندانی از آماده سازی مصلای امام خمینی ره نیست
میزبانی شتاب زده کتاب
مرتضی کاردر/روزنامه‌نگار
عصر جمعه، ایستگاه مترو شهید بهشتی، ورودی مصلای بزرگ تهران. ون‌ها منتظرند تا شرکت‌کنندگان در مسابقات بین‌المللی قرآن را به شبستان مصلی برسانند. 10 روز دیگر اینجا به یکی از شلوغ‌ترین نقطه‌های تهران تبدیل می‌شود اما حالا خبری از شلوغی نیست. بازدیدکنندگان از مسابقات بین‌المللی قرآن آرام می‌روند تا شنونده قرائت‌های قاریان ایران و دیگر کشورهای اسلامی باشند. بخشی از شبستان اصلی در اختیار نمایشگاه قرآن است.
10 روز بیشتر تا آغاز سیودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نمانده است. اما هنوز درخواست ناشران داخلی برای حضور در نمایشگاه کتاب تأیید نشده است، ناشران هنوز نمی‌دانند که آیا در نمایشگاه حضور دارند یا نه و چه غرفه‌ای در کجای نمایشگاه در چه مساحتی نصیبشان می‌شود.
قدری عقبیم ولی می‌رسیم
سید احمد رفیع جواهری، مدیر انتشارات ابوعطا که مدیریت کمیته ناشران داخلی نمایشگاه را به‌عهده دارد به همشهری می‌گوید: «قدری عقبیم چون نمایشگاه امسال 10روز زودتر برگزار می‌شود و الان شبستان را در اختیار نداریم چون مسابقات قرآن آنجا برگزار می‌شود. امسال تعطیلات عید طولانی‌تر از سال‌های گذشته بوده. برای همین کارها عقب افتاده ولی می‌رسیم. مشکلی نیست. امروز نقشه غرفه‌ها نهایی می‌شود و تا فردا معلوم می‌شود که چه ناشرانی در نمایشگاه حضور خواهند داشت.»
تعویق اتفاقات سبب می‌شود که یکی، دو روز اول نمایشگاه در سرگردانی سپری شود تا عنوان ناشران بالای غرفه‌ها نصب شود، تا راهنماهای ناشران در ورودی راهروها نصب شود و بوی تند رنگ از بنرها بپرد؛ یکی، دو روز طول می‌کشد و بازدیدکنندگان یکی، دو روز نخست را در سرگردانی می‌گذرانند. مدیر کمیته ناشران داخلی نمایشگاه می‌گوید: تا دوم اردیبهشت غرفه‌ها نهایی می‌شود و هیچ ناشری بعد از آن تاریخ به نمایشگاه اضافه نمی‌شود. راهنماها و عنوان‌ها روز سوم اردیبهشت برای چاپ حاضر می‌شود و از روز نخست نمایشگاه همه‌‌چیز سر جای خودش خواهد بود.»
نباید خودمان را با نمایشگاه فرانکفورت مقایسه کنیم
جواهری در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: «نمی‌توانیم خودمان را با نمایشگاه فرانکفورت مقایسه کنیم که همه‌‌چیزش معلوم است و جای ناشران از چند‌ماه قبل مشخص است. حکم من که مدیر کمیته ناشران داخلی هستم اسفند‌ماه مشخص شده است. کارها سخت است اما جای نگرانی نیست. البته طبق صحبت‌هایی که با وزیر ارشاد انجام شده قرار بر این است که بعد از‌ماه رمضان امسال کمیته نمایشگاه سال آینده کار خود را آغاز کند تا تکلیف نمایشگاه بعدی زودتر مشخص شود.»
50 درصد کار انجام شده است
به جز شبستان اصلی که معمولاً ناشران عمومی در آنجا مستقر می‌شوند سالن‌های کناری و بالا نیز هستند که جای استقرار ناشران کودک و نوجوان و ناشران خارجی است. سالن‌هایی که خالی است اما خبری از آماده‌سازی سالن‌ها برای نمایشگاه کتاب نیست. آیا نمی‌شود حالا سالن‌های خالی زودتر آماده شوند تا همه‌‌چیز به دقیقه 90 موکول نشود؟
احد رضایی، مدیر کمیته ناشران خارجی نمایشگاه به همشهری می‌گوید: «از نظر من 50 درصد کارها انجام شده است. غرفه‌ها تعیین شده و تقسیم‌بندی لازم برای جای غرفه‌ها و ناشران خارجی صورت گرفته است. ناشران خارجی طبیعتاً قدری دیرتر به ایران می‌آیند و نیاز نیست که پیش از آمدنشان زودتر کارها انجام شود. به‌عنوان مدیر کمیته ناشران خارجی می‌گویم که از کارها عقب نیستیم و همه‌‌چیز به موقع انجام خواهد شد.»
اما با توجه به افزایش قیمت دلار و تحریم‌های بین‌المللی آیا ناشرانی که سال‌های گذشته به نمایشگاه می‌آمدند امسال نیز در نمایشگاه حاضر می‌شوند؟ مدیر بخش بین‌الملل نمایشگاه می‌گوید: «طبیعی است که استقبال ناشران خارجی کم شود. ناشر خارجی با خودش محاسبه می‌کند که با افزایش قیمت دلار قدرت خرید مخاطبان ایرانی کم می‌شود. در عین حال مسئله تحریم هم هست. با این حال برای من جالب بوده که بعضی از ناشران خارجی تحریمها را دور زده و خودشان را به نمایشگاه کتاب رسانده‌اند. کاری کرده‌اند که هم بتوانند در نمایشگاه حاضر شوند و مخاطبان ایرانی را از دست ندهند و هم تحریمها شامل حالشان نشود.»
با این حال باید منتظر ماند و دید که آیا ناشران خارجی اعم از ناشران کتاب‌های لاتین و ناشران عربی مثل سال‌های گذشته به نمایشگاه می‌آیند یا تحریمها مثل سایر امور کوچک و بزرگ بر نمایشگاه کتاب نیز سایه می‌اندازد. نیز باید دید که مخاطبان کتاب‌های خارجی چه می‌گویند و افزایش قیمت دلار کتاب‌ها را چند برابر کرده است.
کارگرانی درگوشه و کنار نمایشگاه کتاب مشغول کارند. چادرهای برزنتی برپا شده‌اند تا مثل همیشه شماری از ناشران در آنجا مستقر شوند. در سال‌های گذشته همیشه نمایشگاه از باران اردیبهشت‌های تهران بی‌نصیب نبوده و آب گرفتگی جزو جدایی‌ناپذیر نمایشگاه بوده است. چادرهای برزنتی امسال نصیب ناشران کدام بخش می‌شود و آیا کسی چاره‌ای برای باران‌های سیل‌آسایی که این روزها همه کشور را در برگرفته اندیشیده است؟
قادر آشنا، رئیس شورای سیاستگذاری سی و دومین نمایشگاه کتاب می‌گوید: «امسال همه ناشران داخلی و خارجی در بخش‌های مسقف نمایشگاه مستقر می‌شوند. تنها ناشران دانشگاهی‌اند که در چادرهای برزنتی استقرار پیدا می‌کنند. کار آماده‌سازی چادرها آغاز شده و زودتر کار را آغاز کرده‌ایم تا ببینیم چادرها در مقابل باران چقدر آسیب پذیرند و بتوانیم ایرادها را برطرف کنیم. با هماهنگی‌های صورت گرفته با شهرداری و مدیریت مصلی، ورودی‌ها و خروجی‌های آب معلوم شده است. چادرها در جایی برپا می‌شوند که در معرض آب‌گرفتگی نباشند. چنان‌که گفتم ایرادهای چادرها هم تا شروع روزهای نمایشگاه برطرف خواهد شد.»
24ساعته کار می‌کنیم و به نمایشگاه می‌رسیم
رئیس مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی وزارت ارشاد درباره تأخیر در آماده‌سازی نمایشگاه کتاب می‌گوید: «قدری دیر شده است اما مجوز گرفته‌ایم که 24ساعت کار بکنیم. بعد از تحویل گرفتن مصلی گروه‌های آماده‌سازی مستقر می‌شوند و در 3 نوبت کاری، مراحل مختلف آماده‌سازی را انجام می‌دهند. همه‌‌چیز به موقع انجام خواهد شد و مشکلی برای برگزاری نمایشگاه کتاب نخواهد بود.»
صدای قاری پاکستانی سکوت مصلای بزرگ تهران را می‌شکند. باران آغاز شده است. بارانی که در روزهای بعد نیز ادامه خواهد داشت. آیا چنان‌که مدیر نمایشگاه گفته است باران امسال آسیبی به کتاب‌ها نمی‌رساند؟ آیا در 10 روز آینده همه‌‌چیز به موقع انجام می‌شود و تا روز نخست نمایشگاه سالن‌ها و غرفه‌ها آماده خواهد بود؟
در همینه زمینه :
