احتمال ایجاد کانون‌های گردوغبار در خوزستان
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست ضمن اشاره به برخی بایدها و نبایدها برای جبران خسارت‌های ناشی از سیل نسبت به ایجاد کانون‌های جدید گردوغبار در خوزستان به‌علت ته‌نشین شدن گل‌های ناشی از سیل هشدار جدی داد. علی مریدی در گفت‌وگو با ایسنا تأکید کرد: مهم‌ترین اقدام بعد از وقوع بحران، جبران خسارت‌ها و بازگرداندن شرایط به وضعیت عادی است. عملکرد دستگاه‌های متولی از جمله ستاد مدیریت بحران، هلال‌احمر و وزارت نیرو در این زمینه‌ها به نسبت مناسب است البته پس از بحران، مجموعه‌ای از بایدها و نبایدها حتماً باید مدنظر قرار گیرد. وی با بیان اینکه برنامه‌ریزی لازم برای تدوین درس‌آموخته‌ها و بازنگری در برنامه‌های کنترل سیلاب بسیار اهمیت دارد، تأکید کرد: از آنجا که برنامه مدونی برای کنترل سیل در کشور ما وجود ندارد ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین درس‌آموخته سیل اخیر تدوین این برنامه‌هاست. در این راستا انجام مطالعات یکپارچه مدیریت سیلاب در کلیه حوضه‌های آبریز کشور (و البته با اولویت مناطق با خطرپذیری بالا) از ضروریات است. یکی از خروجی این مطالعات باید برنامه عمل مقابله با سیلاب باشد. مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این نکته که متأسفانه معمولاً بعد از بحران تمام تمرکز به سمت اقدامات انجام نشده برای کنترل سیل می‌رود، گفت: این در حالی است که بحران سیل گذشته و بسیاری از اقدامات که به خطا مورد توجه قرار می‌گیرد برای بلندمدت است و در کوتاه‌مدت جواب نمی‌دهد.
سدسازی چاره مقابله با سیل نیست
مریدی که تخصص منابع آب دارد، در پاسخ به این پرسش که در شرایط کنونی برای مناطق سیل‌زده، کدام اقدامات باید مورد توجه و اولویت قرار گیرد؟ تصریح کرد: یکی از خطرات بزرگ ناشی از سیل‌های اخیر ایجاد کانون‌های گردوغبار است. رسوباتی که همراه سیل آمده است در دشت‌های خوزستان ته‌نشین و با خشک‌شدن آب تبدیل به منشأ گردوغبار در استان خوزستان خواهد شد. وی ادامه داد: یکی از بحران‌های آتی که باید خودمان را آماده و از همین روزها برای آن برنامه‌ریزی کنیم، مقابله با گردوغبارهای احتمالی است که در آینده نزدیک و پس از فروکش سیلاب و خشک‌شدن زمین با آن مواجه خواهیم شد. مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست در ادامه در مورد سدسازی که برخی این گزینه را به‌عنوان راهکار میان‌مدت و بلندمدت برای مقابله با سیل مطرح می‌کنند، گفت: احداث سد، همیشه باید به‌عنوان یک راهکار سازه‌ای اثربخش مدنظر باشد اما واضح است که سدسازی یک اقدام پرهزینه و زمان‌بر است و در تصمیمات حتماً باید این موضوع لحاظ شود.
مریدی با اشاره به اینکه نباید در مورد سدسازی به شکل صفر و صدی حرف زد، تصریح کرد: سد یک فناوری است، نه آنقدر که در زمان خشکسالی‌ها و بروز گردوغبار که می‌گفتند، بد است و نه آنقدر که الان در زمان سیل می‌گویند، خوب است. سدسازی تنها راه چاره برای مقابله با سیل نیست. این فناوری باید مثل هر تکنولوژی دیگری، با برنامه‌ریزی و مدنظر قرار دادن جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی مورد استفاده قرار گیرد. ضمن اینکه مهم‌تر از ساخت سد بهره‌برداری از آن است که هم در زمان سیل و هم در زمان خشکسالی اهمیت دارد.
کنترل سیلاب‌ها از طریق احیای تالاب‌ها
این کارشناس منابع آب همچنین با بیان اینکه احیای تالاب‌ها هم به‌عنوان یک راهکار کنترل‌کننده سیلاب و بعد مهار ریزگرد اهمیت بسیاری دارد، گفت: بسیاری از اقداماتی که برای احیای تالاب‌ها انجام می‌دهیم در کنترل سیلاب هم نقش تأثیرگذاری دارد. اقداماتی همچون لایروبی مصب رودخانه‌ها در محل ورودی به تالاب‌ها (که در سیل آق‌قلا مهم بود)، آزادسازی حریم رودخانه‌ها، کنترل کشت دیم در بالادست و آبخیزداری هم در احیای تالاب‌ها مؤثرند و هم به مدیریت سیلاب کمک می‌کنند.
