آب
تصفیه‌خانه بابل بودجه ندارد
تکمیل نشدن این طرح سبب شده مشترکان زیر پوشش تصفیه‌خانه موقت، چالش‌های زیادی در تامین آب آشامیدنی داشته باشند
اشکان جهان‌آرای| ساری- خبرنگار:
گستردگی خسارت‌های سیل اخیر در شمال کشور آنقدر زیاد است که تا مدت‌ها می‌توان به آن پرداخت. طبیعتا در زمان وقوع سیل و پس از آن، آنچه بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، رسیدگی به مناطق سیل‌زده و آسیب دیده است، اما در سیل اخیر فقط مردم ساکن مناطق سیل‌زده دچار وضعیت بحرانی نشدند. ساکنان شهر بزرگ و پرجمعیت بابل با این‌که خسارتی از سیل ندیدند، اما روزهایی سخت و بحرانی را پشت سر گذاشتند.
از همان نخستین روزهای طغیان رودخانه‌های شرق مازندران، شبکه آب‌رسانی شهر بابل با مشکلات گسترده‌ای مواجه شد؛ مشکلاتی که در برخی مناطق دیگر مانند شهرهای شیرگاه و بابلسر هم رخ داد، اما در بابل و دو شهر امیرکلا و هادی‌شهر موجب اعتراضات گسترده شهروندان و توزیع آب با تانکر در شهر شد. قطعی آب از ساعاتی پیش از تحویل سال که از زمان‌های پیک مصرف محسوب می‌شود تا چندین روز پس از آغاز سال نو، شرایطی دشوار برای شهروندان بابل ایجاد کرد. اما این مشکلات زیر سایه بحران سیل در مازندران و گلستان و سایر استان‌ها تقریبا پنهان ماند.
حجم زیاد بارش‌ها و جمع شدن آب گل‌آلود بالادست پشت سد البرز سبب شد که تصفیه‌خانه موقت آب بابل که در روستای طلوت قرار دارد، از مدار خارج و عملا از ساعاتی پیش از آغاز سال نو مشکل تامین آب شهر پررنگ شود. این تصفیه‌خانه توان تصفیه آب تا 30 درصد کدورت را دارد و در صورتی که کدورت آب بیشتر از این مقدار باشد، نمی‌تواند آب را تصفیه کند. در سیل اخیر کدورت آب پشت سد و ورودی به تصفیه‌خانه به 90 درصد هم رسیده بود.
«قربانعلی ولی‌زاده» فرماندار بابل در نخستین ساعات سال نو اعلام کرد که آب 30 درصد مناطق شهری بابل قطع است و تا رفع کدورت آب پشت سد امکان وصل شدن آب وجود ندارد. آب‌رسانی با تانکر در بابل انجام شد و شهروندان به این امید که مشکل تا یکی، دو روز آینده برطرف می‌شود، شرایط دشوار را تحمل کردند. حتی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران نیز روز سوم فروردین اعلام کرد که کدری آب شهرهای گروه الف مازندران احتمالا تا 24 ساعت بعد، یعنی 4 فروردین برطرف می‌شود. 5 فروردین هم «مهدی رازجویان» معاون عمرانی استاندار مازندران اعلام کرد مشکل کدورت آب آشامیدنی بابل برطرف شد، اما این اتفاق به طور کامل نیفتاد.
حل موقت مشکل
با تلاش شرکت آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب شهری، لوله‌گذاری برای استفاده از آب در تراز بالاتر مخزن پشت سد البرز انجام شد، اما مشکل قطعی و کمبود آب آشامیدنی در بابل به طور کامل برطرف نشد. این موضوع نه تنها در واحدهای مسکونی، بلکه در مراکز مهمی مانند بیمارستان‌ها و مراکز نگهداری معلولان و سالمندان نیز چالش ایجاد کرد.
همچنین سبب شد مصرف آب معدنی در بابل از نخستین روز سال تاکنون به طور چشمگیری افزایش یابد و هزینه‌هایی بر خانواده‌ها و شهروندان تحمیل کند.
تصفیه‌خانه موقت بابل تا پیش از سیل 500 لیتر بر ثانیه آب وارد شبکه آب‌رسانی بابل می‌کرد که این مقدار پس از گل‌آلود شدن دریاچه پشت سد به طور کامل قطع شد. با قرار دادن 2 لوله در تراز بالای دریاچه پشت سد، امکان تصفیه و تزریق 300 لیتر بر ثانیه آب آشامیدنی به شبکه آب‌رسانی بابل فراهم شد.
به گفته فرماندار بابل، این مقدار با نصب لوله سوم در آینده نزدیک به 450 لیتر بر ثانیه نیز افزایش می‌یابد. با این حساب مشکل آب آشامیدنی مناطق زیر پوشش تصفیه‌خانه موقت بابل که آب حدود 520 هزار نفر یعنی نزدیک به یک ششم جمعیت استان را تامین می‌کند به طور کامل حل نمی‌شود. ضمن این‌که اگر باز هم آب مخزن سد البرز بر اثر بارندگی‌ها به کدری بیش از 30 درصد برسد، تصفیه‌خانه موقت از مدار خارج می‌شود.
بابل سال‌هاست که در تامین آب آشامیدنی مشکل دارد و راه‌حل آن هم بهره‌برداری از تصفیه‌خانه بزرگ تامین آب شهرهای گروه الف مازندران است تصفیه‌خانه بزرگی که ساخت آن برای تامین آب شهرهای بابل، امیرکلا، هادی‌شهر، فریدونکنار و بابلسر از سال 1388 آغاز شد. به گفته فرماندار تاکنون 150 میلیارد تومان برای اجرای آن هزینه شده است. این تصفیه‌خانه با 65 درصد پیشرفت فیزیکی به 80 میلیارد تومان دیگر اعتبار نیاز دارد تا در مدار قرار بگیرد.
زمان بهره‌برداری مشخص نیست
مشخص نبودن زمان بهره‌برداری را استاندار مازندران نیز تایید کرده و با بیان این‌که تصفیه‌خانه موقت بابل در طول سال و با بارش شدید باران هم گاهی قادر به تصفیه آب نیست، گفت: دولت برای بهره‌برداری از این طرح مهم جدی است و رئیس‌جمهوری و دکتر جهانگیری نیز از اهمیت کامل شدن تصفیه‌خانه شهرهای گروه الف مازندران آگاه هستند. قرار است در نامه‌ای که از طرف مجمع نمایندگان استان، نماینده ولی فقیه در مازندران و استاندار به دولت نوشته می‌شود بار دیگر بر این ضرورت تاکید کنیم.
«احمد حسین‌زادگان» افزود: دولت برای اجرای این طرح مهم آب‌رسانی در مازندران سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده است. اما در حال حاضر نمی‌توانیم به طور دقیق اعلام کنیم که چه زمانی این تصفیه‌خانه به بهره‌برداری می‌رسد. اگر بودجه 80 میلیارد تومانی مورد نیاز برای تکمیل این تصفیه‌خانه از سوی دولت ابلاغ شود، تکمیل تصفیه‌خانه با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
وعده‌هایی که محقق نمی‌شود
نماینده عالی دولت در مازندران در حالی عنوان کرده که زمان دقیق بهره‌برداری از این تصفیه‌خانه مشخص نیست که پیش از این، وعده‌هایی مبنی بر بهره‌برداری از فاز یک این پروژه داده شده بود.
«حسین نیازآذری» نماینده بابل در مجلس شورای اسلامی اواخر سال 1396 از بهره‌برداری فاز یک این پروژه به عنوان بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه آب شمال کشور خبر داده بود. وی مرداد امسال نیز پس از سفر «رضا اردکانیان» وزیر نیرو به مازندران و بازدید از برخی پروژه‌های مربوط به این وزارتخانه، عنوان کرد که وزیر نیرو دستور اکید داده تا همه تمهیدات و امکانات فنی و اعتباری برای بهره‌برداری از فاز یک تصفیه‌خانه بزرگ بابل به کار گرفته شود تا این پروژه در خرداد 1398 به بهره‌برداری برسد.
نیازآذری به پشتوانه این تاکید وزیر، حدود 7 ماه پیش اعلام کرد که تصفیه‌خانه آب بابل خرداد امسال به بهره‌برداری می‌رسد. اما به نظر می‌رسد که وعده او یک بار دیگر محقق نخواهد شد. دست‌کم وضعیت خاص و بحرانی برخی مناطق و کمبود اعتبار برای رسیدگی به اولویت‌های پس از سیل، اجازه نمی‌دهد که این پروژه تا دو ماه دیگر به بهره‌برداری برسد. با این وضعیت بعید نیست که شهروندان زیر پوشش تصفیه‌خانه موقت بابل باز هم دچار مشکل در تامین آب شوند.
