مشهورترین نمونه‌های هنر خیابانی در جهان کدام‌ها هستند؟
هنر جلب توجه میان آدم‌های بی‌تفاوت
ایده‌های اجرا شده جالب توسط هنرمندان در شهرهای مختلف جهان
سمیرا مصطفی‌نژاد
شهروندان شهرهای بزرگ معمولا با عجله از کار یا جلسه‌ای به خانه یا رستوران یا مقاصد دیگری می‌روند و به ندرت به اطرافشان نگاهی می‌اندازند، نگاهی هم اگر در کار باشد، ظاهری است زیرا درون به اندازه‌ای درگیر است که چشم روی همه‌چیز بسته است. از این‌رو بسیاری از شهرها، به بوم نقاشی یا سکوی هنرنمایی هنرمندان تبدیل شده‌است، هنرمندانی که هنرهای تجسمی متفاوتی را پوشش می‌دهند؛از نقاشی گرفته تا گرافیتی و حتی باغبانی و محوطه‌آرایی تا با آثار خلاقانه خود در فضاهای عمومی نظر عابران بی‌تفاوت را به هنر یا مفهومی اعتراضی، اجتماعی، یا سیاسی جلب کنند.
درواقع، فضاهای عمومی شهرهای مختلف، نه‌تنها مراکز فرهنگی اجتماعی پرترددی هستند، بلکه می‌توانند به مکانی مناسب برای نمایش رایگان آثار هنری نیز تبدیل شوند تا هم مردم از هنر بهره ببرند، یا پیامی اخلاقی یا فرهنگی را دریافت کنند و هم بخشی از شهر زیبا‌تر از همیشه دیده شود. این آثار گاه به‌صورت داوطلبانه توسط هنرمندان خیابانی، مشهور به هنرمندان چریکی ایجاد می‌شوند. مشهورترین نمونه هنرهای خیابانی چریکی، گرافیتی است که در بسیاری از کشورهای جهان ممنوع بوده و جرم به شمار می‌روند اما در بعضی از شهرها هنرمندان گرافیتی اجازه دارند آزادانه به فعالیت بپردازند. باغبانی چریکی شکلی دیگر از فعالیت داوطلبانه هنرمندانی است که برای اجرای هنر خود از طبیعت الهام می‌گیرند و تلاش دارند شهرها را به مکان‌هایی پاک‌تر و سبز‌تر تبدیل کنند.
در کنار هنرهای چریکی، آثار هنری زیادی نیز در گوشه و کنار جهان وجود دارند که به درخواست مقامات شهری و توسط هنرمندان شناخته شده خلق شده‌اند و گاه شهرت آنها به حدی رسیده که به نمادی از یک شهر تبدیل شده‌اند. باران متحرک در سنگاپور یکی از این آثار است. این اثر که زاییده فکر هنرمندان، متحرک‌سازان و برنامه‌نویسان شرکتی آلمانی به نام Art+Com است، عنوان بزرگ‌ترین مجسمه متحرک جهان را نیز به خود اختصاص داده و به‌عنوان بخشی از برنامه نوسازی ترمینال یک فرودگاه چانگی در سنگاپور، در این فرودگاه نصب شده‌است. این اثر متشکل از 2 بخش مجزاست که در فاصله چند متری از یکدیگر نصب شده‌اند و هر بخش شامل 6.8 قطره باران آلومینیومی مسی‌رنگ است که هر یک 180گرم وزن دارند و با کابلی ضخیم از سقف آویزان شده‌اند. هریک از دانه‌های باران با کمک موتورهایی به‌صورت مجزا بالا و پایین می‌روند شکل‌های متحرکی را خلق می‌کنند و در هر دوره 15دقیقه‌ای از اجرا، فضایی خالی به شکل اجسام پرنده‌ای مانند هواپیما، کایت یا بادکنک ایجاد کنند.
پشتیبان، مجسمه غول‌پیکر دیگری است که توسط هنرمند مشهور، لورنزو کوئین در ونیز ایتالیا ساخته و نصب شده است. این مجسمه بزرگ‌تر از مقیاس عادی، شبیه به ژست یکی از خدایان رومی است که قصد مداخله الهی در موضوعی زمینی را دارند و 2 دست بزرگ سفید را نمایش می‌دهد که از آب برآمده‌اند و با دقت و ظرافت 2 گوشه یک ساختمان را نگه‌داشته‌اند. لورنزو کوئین، یکی از فرزندان هنرپیشه فقید، آنتونی کوئین، با هدف هشدار نسبت به خطرات تغییرات اقلیمی این مجسمه را در شهر شناور ونیز نصب کرده است.
پاتریک شرن هنرمند دیگری است که با دریافت مجوز از واحد نوسازی شهر و پارک‌های لس‌آنجلس، توانست اثری خیره‌کننده را از 28 جولای 2016 تا 11آگوست همان سال در میدان پرشینگ لس‌آنجلس به نمایش بگذارد. این اثر که شیشه مایع نام داشت، از دور موجی از آب را معلق بر فراز دریایی از خیابان‌های بتنی نمایش می‌داد که عابران پیاده می‌توانستند از زیر این موج بزرگ عبور کنند. این طرح بخشی از برنامه ارتقای هنر عمومی در لس‌آنجلس بود که وسعتی برابر 1400مترمربع داشت. شرن با استفاده از رشته‌های نوعی رزین به نام میلار، سایبانی موج مانند را ایجاد کرده بود که به واسطه وزش باد تغییر شکل می‌داد. نشریه معتبر آرکیتکچر دایجست این اثر را مجسمه متحرکی خیره‌کننده متشکل از صدها نوار نقره‌ای توصیف کرد که در عابران پیاده این حس عبور از زیر امواج خروشان دریا را ایجاد می‌کند.
جدا از تأثیر هنری که تعدادی از هنرهای خیابانی بر شهروندان دارند، نمونه‌هایی از این آثار نیز در تکمیل یا در یادبود جنبشی اجتماعی یا سیاسی ایجاد شده‌اند. دختر جسور یکی از این نمونه‌هاست که به درخواست شرکت سرمایه‌گذاری گلوبال ادوایزر توسط مجسمه‌ساز مشهور اروپایی، کریستن ویزبال خلق شده است. این مجسمه که روز هشتم مارس 2017 برابر با روز جهانی زن در محله تجاری نیویورک بنا شد، بیانیه‌ای جسورانه علیه نابرابری جنسیتی است. شرکت گلوبال ادوایزر در تلاش برای فشار آوردن به هیأت مدیران، متشکل از 787 مدیر مرد، برای افزودن اعضای زن به این هیأت، درخواست ساخت این مجسمه را داد. دختر جسور از سال2018 از منطقه وال استریت به مقابل ساختمان بورس نیویورک تغییر مکان داد.
باغ نور ایده‌پردازی هنری دیگری است که به سفارش مؤسسه خیریه ماری کوری در سال2017 در لندن خلق شد و در چند شهر دیگر بریتانیا نیز به نمایش درآمد. این اثر، از هزاران شاخه گل مصنوعی دست‌ساز نرگس زرد تشکیل شده است و مؤسسه ماری کوری با هدف تشویق مردم به شرکت در بزرگ‌ترین مراسم جمع‌آوری کمک‌های جمعی آن را به کمک گروه مشهور گری ورلد، گروهی از هنرمندان خیابانی، ایجاد کرده‌است. هر شاخه گل، نمادی از پرستارانی موسوم به پرستاران ماری کوری است که وظیفه آنها نگهداری از مبتلایان به بیماری‌های لاعلاج است. در میان گل‌ها که تابش نور آنها را درخشان ساخته‌است، مسیرهایی تعبیه شده‌است تا مردم در میان آنها قدم بزنند و همزمان صداهایی ضبط شده از نامه‌هایی که خانواده‌های بیماران لاعلاج برای پرستاران ماری‌کوری نوشته‌اند پخش می‌شود. تماشاگران همچنین می‌توانند با نوشتن خاطره‌ای روی یک گلبرگ و چسباندن گلبرگ به دیوار خاطره‌ها، در تکمیل این اثر هنری مشارکت کنند.
