بهارانتخاباتی درجهان
5 انتخابات مهم جهان در ماه نخست سال 98
در روزهایی که ایران در تعطیلات نوروزی به سر میبرد، جهان شاهد چند انتخابات حساس و تعیینکننده است. از اول فروردین تا انتهای این ماه، ترکیه، هند، اوکراین، تایلند و رژیم صهیونیستی چند انتخابات سراسری دارند که برخی مانند ترکیه و اسرائیل بسیار حساس و برخی مانند تایلند، جالب توجه هستند. انتخابات رژیم صهیونیستی سرنوشت بنیامین نتانیاهو نخستوزیر جنجالی این رژیم را رقم میزند. آنچه طی روزهای آینده اتفاق خواهد افتاد میتواند سرنوشت این انتخابات را مشخص کند و هنوز برای پیشبینی درباره نتایج آن زود است. در ترکیه انتخابات شهرداریها میتواند موقعیت حزب حاکم را تضعیف یا تقویت کند.
اردوغان، در مسیر بحران
انتخابات محلی ترکیه
مردم ترکیه در 81استان این کشور روز 11فروردین به پای صندوقهای رأی میروند. رأیدهندگان هزار و 38شهردار را انتخاب میکنند و برای 20هزار و 500کرسی شوراهای شهر تصمیم میگیرند. همیشه انتخابات محلی استانبول تنها در سطح شهرها و استانها پیگیری میشد اما امسال برای نخستینبار، انتخابات محلی وجههای ملی بهخود گرفته است؛ چراکه رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور اینگونه میخواهد.
اردوغان اینبار خود آستینها را بالا زده و وارد میدان شده است. در انتخابات امسال، رقابت بین ائتلافها و فهرستهای انتخاباتی است. حزب حاکم یعنی حزب عدالت و توسعه با حزب ملیگرای حرکت ملی در برابر حزب جمهوری خلقها که در جایگاه حزب اپوزیسیون قرار دارد، ائتلاف کرده است. سخنرانیهای اردوغان طی هفتههای اخیر چنان پرشور و تهاجمی بوده، گویی پای مرگ و زندگی حزبش در میان است. میزان اهمیت انتخابات امسال شهرداریها برای اردوغان از همان ابتدا مشخص بود؛ یعنی زمانی که حزب عدالت و توسعه نامزدش را برای شهرداری استانبول که مهمترین شهر ترکیه به شمار میرود، معرفی کرد. اردوغان دست راستش یعنی بنعلی ییلدیریم را بهعنوان نامزد شهرداری استانبول معرفی کرده است. ییلدیریم پیش از این رئیس مجلس و نخستوزیر هم بوده است. معرفی او از سوی اردوغان برای انتخابات در استانبول، نشان میدهد انتخابات امسال چه جایگاهی دارد. تلاش اردوغان برای جلب آرای مردم در انتخابات محلی از نگرانی او از وضعیت پایگاه رأی حزب حکایت دارد. «اقتصاد» بزرگترین چالش پیشروی اردوغان است و پسرفت وضعیت معیشتی در ترکیه ممکن است باعث شود تا مردم این کشور به حزب عدالت و توسعه پشت کنند. شرایط اقتصادی ترکیه از سال 2018 و با آغاز بحران ارزی رفتهرفته وخیم شد و در ابتدای سال2019 اقتصاد این کشور وارد رکود تورمی شد. به نوشته اکونومیست، اقتصاد ترکیه در سهماهه چهارم سال2018 نسبت به سهماهه سوم 2.4درصد کوچکتر شده است؛ در سهماهه سوم نیز اقتصاد ترکیه در مقایسه با سهماهه دوم رشد اقتصادی منفی 1.6درصد را تجربه کرده بود. بدینترتیب طبق تعاریف رسمی، اقتصاد ترکیه بهدلیل پشت سر گذاشتن دو دوره سهماهه متوالی با رشد اقتصادی منفی نسبت به دوره قبل، وارد رکود شده است. همزمان تورم باعث افزایش قیمت کالاها شده و قدرت خرید مردم را پایین آورده است. برخی آمار داخلی در ترکیه از رشد 13درصدی قیمت اجناس در شهرهای مختلف حکایت دارد. در استانبول که مهمترین حوزه انتخاباتی است، ییلدیریم از رقبا جلوتر است اما نامزد اپوزیسیون اکرم اماماوغلو رفتهرفته فاصله خود را در نظرسنجیها با او کم میکند. برای اردوغان که در سال 1994با پیروزی در انتخابات شهرداریها در استانبول، قدم به عرصه قدرت گذاشت و پس از آن پیشرفت خیرهکنندهای داشت، از دست دادن این کرسی بسیار سنگین خواهد بود. سیاستمداری که از آن سال تا به امروز در هیچ انتخاباتی، چه ملی و چه محلی، شکست نخورده، شکست در انتخابات پیشرو بسیار گران تمام خواهد شد. 2هفته باقیمانده تا انتخابات، برای او و حزبش سرنوشتساز خواهد بود.
نتانیاهو، برنده دوباره انتخابات؟
انتخابات سراسری اسرائیل
سرزمینهای اشغالی 20فروردین صحنه برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی خواهد بود؛ انتخاباتی که در آن ابتدا حزب حاکم و سپس فردی که بر کرسی نخستوزیری تکیه میزند، مشخص میشود. انتخابات باید در موعد قانونی آن یعنی مهرماه سال آینده برگزار میشد اما در فضای سیاسی اتفاقاتی رخ داد که باعث شد بنیامین نتانیاهو انتخابات زودهنگام اعلام کند. حدود 3ماه پیش، آویگدور لیبرمن، از متحدین اصلی نتانیاهو که همراه با اعضای حزبش یعنی حزب راستگرای «اسرائیل خانه ما» در کابینه ائتلافی او حضور داشت، در اعتراض به آتشبس اسرائیل با حماس، استعفا کرد و موقعیت نتانیاهو و حزب «لیکود» را متزلزل کرد. باقی احزابی که در ائتلاف با بنیامین نتانیاهو بودند، یکی بعد از دیگری به صف مخالفانش پیوستند و خواستار استعفایش شدند.
غیر از این، بنیامین نتانیاهو درگیر 2پرونده فساد مالی جدی است و از سوی دادستانی و پلیس تحت تعقیب قرار دارد. او متهم به گرفتن رشوه است و همین مسئله میتوانست به برکناریاش از قدرت و سر در آوردن از زندان ختم شود. نتانیاهو که از یکسو با سقوط کابینه روبهرو بود و از سوی دیگر سایه سنگین دادگاه را بر سر خود حس میکرد، تصمیم گرفت انتخابات پیش از موعد اعلام کند تا هم کابینه و ائتلافش را نجات دهد و هم با پشتوانه رأی مردمی، بتوند رأی دادگاه را به حاشیه براند.
نتانیاهو که طی 10سال گذشته در قدرت بوده، روی کاغذ همچنان شانس اول نخستوزیری است. او در نظرسنجیها فرد اول است اما رقیبی دارد که پابهپای او آمده است. بنیگنتس طی 4ماه گذشته در نظرسنجیها رشد خیرهکنندهای داشته و پس از نتانیاهو در جایگاه دوم فهرست شلوغ این دوره از انتخابات سراسری اسرائیل قرار گرفته است. او ژنرال سابق ارتش است اما جزو چهرههای میانهرو به شمار میرود. او خود را در زمینه سیاست امنیتی راستگرا و در زمینه سیاست اجتماعی چپگرا معرفی کرده است. بهعبارت دیگر هم به امنیت اسرائیل و استفاده از مشت آهنین در مقابل فلسطینیها معتقد است و هم دنبالهرو سیاستهای حمایتی و رفاهی چپگراهاست. گنتس موقعیتش را مدیون فعالیت سازماندهیشده حزب تازه تاسیس آبی و سفید نیز هست. به اعتقاد بسیاری، گنتس توانایی شکست نتانیاهو و پایاندادن به حضور او در قدرت را دارد.
با وجود موقعیت خوب نتانیاهو در انتخابات، در صورتی که دادگاه پیش از روز رأیگیری رأی به محکومیت و زندان او بدهد، بدونشک این موضوع بر نتیجه انتخابات اثرگذار خواهد بود. فساد مالی نتانیاهو اکنون بلای جان او شده است.
گاندی علیه مودی
انتخابات سراسری هند
انتخابات پیش رو در بزرگترین دمکراسی دنیا، احتمالا یک چالش بسیار جدی برای حزب حاکم و شخص نارندرا مودی نخستوزیر این کشور خواهد بود. در انتخابات سال 2014، حزب بهاراتیا جاناتا، در یک پیروزی چشمگیر، بیشترین کرسیها را بهخود اختصاص داد و مودی، نامزد این حزب ملیگرا، بهعنوان نخستوزیر انتخاب شد. حالا اما شرایط تغییر کرده است. احزاب مختلفی خود را برای به زیر کشیدن مودی آماده کردهاند. مهمترین رقیب مودی و حزب او، حزب کنگره است؛ استخوانبندی این حزب را خاندان معروف گاندی و نهرو تشکیل میدهند و رهبر فعلی آن، راهول گاندی نوه ایندیرا گاندی، نخستین رهبر زن در هند به شمار میرود. امید اول حزب کنگره اما نه راهول، که خواهر او پریانکا گاندی است. پریانکا که معمولا یکی از مشاوران برادرش بوده است، در آستانه همین انتخابات بهعنوان یکی از مقامات ارشد حزب انتخاب شده و فعالیتهای انتخاباتیاش را گسترده کرده است. او سنت گشت وگذار در هند و صحبت مستقیم با مردم را که مخصوص خانواده گاندی به شمار میرود شروع کرده است و انتظار میرود، رقیبی جدی برای مودی باشد. پیشبینی نتیجه انتخابات در هند، جایی که 900میلیون نفر واجد شرایط رأی دادن دارد، بسیار سخت است اما بسیاری، این انتخابات را میدان رقابت مستقیم پریانکا گاندی و نارندرا مودی میدانند. انتخابات در هند 11 آوریل شروع میشود و تا 19 می ادامه پیدا میکند.
عبور از روسیه و سیاستمداران قدیمی
انتخابات ریاستجمهوری
انتخابات ریاستجمهوری اوکراین در 31مارس (11فروردین)، احتمالا یکی از داغترین انتخابات تاریخ معاصر این کشور خواهد بود. از سال 2014که آخرین انتخابات عمومی در این کشور برگزار شده، یک رئیسجمهور طرفدار روسیه (ویکتور یانوکوویچ) طی یک انقلاب کوچک از کار برکنار شده و بخشهایی از خاک اوکراین (کریمه)، توسط همسایه قلدر شرقی ضمیمه شده است. بسیاری حالا امیدوارند رئیسجمهوری انتخاب شود که راه نزدیکی بیشتر با غرب و ناتو را هموار کند و علاوه بر آن، به فساد داخلی پایان دهد. پیوتر پروشونکو، رئیسجمهور فعلی گفته است که انتخاب مجدد او، استقلال همیشگی اوکراین از روسیه را تضمین خواهد کرد اما بهنظر میرسد مردم نظر دیگری دارند. نزدیک به 40نفر در انتخابات ثبت نام کردهاند و طبق نظرسنجیها، انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد. براساس نظرسنجیها، پروشنکو یکی از افرادی است که در دور دوم حاضر خواهد بود اما رقابت سختی با ولادیمیر زلینسکی خواهد داشت؛ زلینسکی که یک مجری و کمدین مشهور اوکراینی است، بالاتر از هر نامزدی، 25درصد آرای مردم را درنظرسنجیها بهخود اختصاص داده و یکی از نامزدهای اصلی در این انتخابات است. این حمایت از او، بازتاب ناامیدی عمومی مردمی از حاکمان سیاسی کشورشان است.
آزمون دمکراسی
انتخابات سراسری تایلند
اولین انتخابات عمومی در تایلند از سال 2014به بعد، بیش از هر چیزی، آزمون دمکراسی برای مردم این کشور است. فضای سیاسی در این کشور از کودتای نظامیان در سال 2014، بستهتر شده و بسط بیشتر نفوذ ژنرالها در ساختار سیاسی این کشور، زیست سیاسی در این کشور مهم آسیای جنوبی را بیشتر از گذشته در تنگنا قرار داده است. نزدیک به 52میلیون تایلندی، در حالی در این انتخابات شرکت میکنند که قانون اساسی تایلند، با اعمال نظر مستقیم نظامیان تغییر یافته و کسی انتظار ندارد نتیجه آن، این کشور را دوباره به مسیر دمکراسی لیبرال بازگرداند. با این حال، از نظر بسیاری، صرف حضور در این انتخابات، مشق دمکراسی است. آنطور که اوبون راچاتانی به الجزیره گفته است، «این انتخابات همهپرسی درباره دمکراسی است» و حضور گسترده رایدهندگان در آن میتواند نشاندهنده این باشد که مردم تایلند، با وجود همه سختیها، خواستار بازگشت به مسیر دمکراسی هستند. حاشیههای این انتخابات، از مدتها قبل شروع شده است و نامزدی خواهر شاه فعلی تایلند یکی از آنها بوده است. این نامزدی، با انحلال حزبی که او را نامزد کرده بود توسط ارتش و مخالفت پادشاه این کشور، ملغی شد. انتظار کلی این است که احزاب نزدیک به ارتش، بیشترین کرسیها را در دو مجلس بهدست بیاورند. اما فارغ از نتیجه، صرف برگزاری این انتخابات، یک پیروزی بزرگ برای دمکراسی نیمهجان در تایلند به شمار میرود.