چاره‌جویی قاچاق از دام مولد تا گندم

      خبر: علی‌لاریجانی، رئیس‌مجلس در پاسخ به تذکر نصرالله پژمانفر، نماینده مردم مشهد در مورد قاچاق دام مولد و گندم و رویکرد مسئولان به تامین این اقلام از طریق واردات، گفت: در موضوع گوشت، گندم و همچنین قاچاق دام مولد در شورای‌عالی امنیت‌ملی تصمیم‌گیری و به سپاه پاسداران هم در بعضی بخش‌ها مسئولیت داده شد تا با قاچاق مبارزه و در این رابطه با نیروی انتظامی همکاری کنند، در این موضوع تصمیم‌گیری شده و باید ببینیم سازوکار آن چگونه است.

      نقد: تجربه 4دهه گذشته سیاست‌های حمایتی دولت برای تولید و تامین برخی اقلام کالاهای اساسی نشان می‌دهد که نه‌تنها نتایج مثبت این سیاست‌ها متوجه بخش تولید و تنظیم بازار نشده است بلکه بستر هدر روی درآمدهای ارزی و سودجویی برخی افراد را فراهم کرده است؛ شرایطی که اکنون با قاچاق دام زنده و مولد و تخصیص یک‌میلیارد دلار برای تامین گوشت قرمز و قیمت 120هزار تومانی این فرآورده، اقتصاد کشور را به چالش کشیده و احتمال تسری آن به اقلام استراتژیک مانند گندم و برنج تولید داخل نیز وجود دارد. نگرانی‌هایی که نماینده مردم مشهد در تذکر به رئیس مجلس گوشزد کرده است، دستاورد نظام اقتصادی ناکارآمدی است که فساد و قاچاق در نظام مدیریتی و بدنه آن رسوخ کرده و حتی تنگناهای اخیر ارزی و برخوردهای پلیسی نیز قادر به ریشه‌کن کردن معضل قاچاق نبوده است. این شیوه‌های ناکارآمد عملا سیاستگذاران را بر سر دو راهی حمایت از تولید داخل با افزایش نرخ خرید تضمینی و توافقی محصولات کشاورزی و پرداخت یارانه یا پایین نگه داشتن قیمت تمام‌شده واقعی این اقلام با اعمال نرخ‌های خرید تضمینی کمتر قرار داده که خود بستر سودجویی برخی افراد از طریق ورود یا صدور کالای قاچاق را فراهم می‌کند. تجربه چند ساله خرید تضمینی گندم نشان می‌دهد که در مقاطعی نرخ بالای خرید حمایتی این محصول موجب راه یافتن گندم قاچاق وارداتی به چرخه خرید تضمینی دولت به‌دلیل نرخ‌های کمتر این محصول در بازارهای همجوار شده و اکنون با معکوس شدن این چرخه و تعیین نرخ 1600تومانی خرید تضمینی گندم نگرانی کمبود و به خطر افتادن تامین قوت لایموت مردم وجود دارد. در چنین شرایطی مشخص نیست که تقویت دستگاه‌های نظارتی برای برخورد با قاچاق محصولات کشاورزی مطابق تصمیم‌گیری شورای‌عالی امنیت ملی تا چه حد قادر به رفع این نگرانی‌ها خواهد بود.