10 قاب ماندگار 97

مرگ زیبا در گروه مرگ
در میان تمام اتفاقات مهم و موفقیت‌های ورزشیِ سال97فقط و فقط یک اتفاق بود که مردم ایران را به خیابان‌ها کشاند و یک جشن خیابانی دیگر را در تاریخ ورزش به روزهای خاطره‌انگیز قبلی سنجاق کرد. بعد از حماسه ملبورن،  پیروزی قرن مقابل آمریکا،  بردن کره‌جنوبی و صعود به جام‌جهانی2014 مردم ایران این بار برای بردن مراکش روانه خیابان‌ها شدند و فوتبال دوباره شهرها را تا پاسی از شب تسخیر کرد. روز 25خرداد 1397شاگردان کی‌روش مصاف با مراکش را آن‌قدر متزلزل و کم‌روحیه آغاز کردند که هیچ‌کس فکر نمی‌کرد در پایان این بازی قرار است دومین برد تاریخ ایران در جام‌های جهانی رقم بخورد. طی نیم ساعت اول کار به جایی رسیده بود که حتی فردوسی‌پور هم در گزارش بازی دائما آرزو می‌کرد بازی با همین نتیجه تساوی به پایان برسد و ایران از یک شکست سخت فرار کند. اما کم‌کم ورق برگشت و ایران همان ایرانی شد که در بازی‌های مقدماتی دیده بودیم. اگرچه سردار و دیگران قدر موقعیت‌های گلزنی را ندانستند اما فرشته نجات از جای دیگری ظهور کرد و گل به‌خودی بولاهروز در دقیقه94یک برد تاریخی را نصیب ایران کرد. در گروهی که گروه مرگ لقب گرفته بود ایران در پایان روز اول بالاتر از اسپانیا و پرتغال صدرنشین شد و با روحیه به مصاف این دو حریف رفت. شاگردان کی‌روش مقابل اسپانیا هم خوب مقاومت کردند و در بازی با پرتغال هیجان را به اوج رساندند. چیزی نمانده بود که در آخرین دقیقه این بازی با ضربه مهدی طارمی ایران دوباره به صدر گروه مرگ برگردد اما انگار قسمت نبود تصاویر خاطره‌انگیزی مثل بردن مراکش و لایی به پیکه و وقت‌کشی اسپانیایی‌ها و گرفتن پنالتی رونالدو و... با گل طارمی و صعود تاریخی کامل شود. این عیشی بود که کامل نشد اما کامل‌تر از آن را هم در تاریخ فوتبال‌مان ندیده بودیم.
 
 بانوان به آزادی رسیدند
همه‌‌چیز از بازی دوستانه ایران و بولیوی آغاز شد. در روز 24مهرماه 1397تعدادی از بانوان ایرانی اجازه پیدا کردند تا در ورزشگاه آزادی به تماشای این مسابقه بنشینند. بعد از 36سال این نخستین بار بود که زنان ایرانی اجازه پیدا کردند فوتبال مردان را از نزدیک تماشا کنند و این اتفاق خوشحال‌کننده‌ای بود،  هم برای زنان و هم برای حامیان آنها که سال‌ها برای برداشتن این سد،  نوشته بودند و تلاش کرده بودند. چند هفته بعد این اتفاق در فینال لیگ قهرمانان آسیا تکرار شد. زمانی که پرسپولیس بساط میزبانی از کاشیما را در بازی برگشت آماده می‌کرد اعلام شد که به دستور کنفدراسیون فوتبال آسیا یک جایگاه هم به تماشاگران زن اختصاص داده شده و هواداران پرسپولیس این جایگاه را پر کردند. البته انتخاب بانوان تماشاگر برای این بازی به‌صورت گزینشی انجام شد و خیلی از علاقه‌مندان پشت درهای ورزشگاه ماندند. تعدادی از زنان هنرمند و سرشناس به همراه جمعی از خانواده‌های بازیکنان در این جایگاه حضور داشتند و بقیه جایگاه هم با اهالی رسانه و بانوان فوتبالیست پر شده بود. اما همین حضور گزینشی هم اتفاقی بسیار مثبت و فرخنده تلقی می‌شد. اتفاقی که سال97را به یک نقطه عطف برای زنان علاقه‌مند به فوتبال در ایران تبدیل کرد.
   
یک قدم تا تاریخ
«...فینال آسیا..... حسرت پرسپولیسی‌ها» پاک کردن این شعار از تاریخ،  بزرگ‌ترین دستاورد سال97برای پرسپولیسی‌ها بود. تیمی که در کری‌های سرخابی دائما بابت نرسیدن به فینال آسیا تحقیر می‌شد در سال گذشته فینال باشکوهی را در تهران برگزار کرد و میزبانی از کاشیما را اگرچه با شکست در مجموع 2بازی به پایان رساند اما با نایب‌قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا افتخار جدیدی برای باشگاه سرخپوش به ثبت رساند. پرسپولیس که با محرومیت از دو پنجره نقل‌وانتقالات روبه‌رو شده بود با نیمی از ستاره‌های بازمانده‌اش و با ترکیبی که با اضافه شدن کم‌تجربه‌ها نیز به سختی به 11نفر می‌رسید توانست دست به کاری محال بزند و با شکست السد قطر برای نخستین بار به فینال لیگ قهرمانان آسیا برسد. کاری که پیش از این تنها سپاهان و ذوب‌آهن موفق به انجام آن شده بودند. فینال لیگ قهرمانان آسیا به میزبانی ورزشگاه آزادی باشکوه‌ترین فینالی بود که در چند سال اخیر در ایران برگزار شد و بازیکنان پرسپولیس با وجود نایب‌قهرمانی در آسیا توانستند شبی رؤیایی را برای هواداران خود رقم بزنند. تا مدت‌ها بعد از این بازی،  رقبای پرسپولیس با پرچم ژاپن در ورزشگاه‌ها حاضر می‌شدند و این اتفاق هم به یکی از خاطرات جالب و البته عجیب فوتبال ایران در تاریخ به ثبت رسید.
 
 آقای گلی هلند و انتقال به جزیره
از سال‌های اولیه پا گرفتن فوتبال در ایران،  اطلاعاتی در تاریخ به جا مانده که از آقای گلی حسین صدقیانی در لیگ بلژیک خبر می‌دهد. اما بعد از گذشت سال‌ها و با تغییرات وسیعی که در فوتبال و لیگ‌های سطح اول اروپا به‌وجود آمد دیگر هیچ فوتبالیستی از ایران به کسب چنین افتخاری نزدیک هم نشد. آقای گلی یک فوتبالیست ایرانی در یک لیگ اروپایی موفقیت بزرگی بود که بعد از سال‌های سال توسط علیرضا جهانبخش در لیگ هلند رقم خورد. جهانبخش با پیراهن تیم Alkmaar Zaanstreek که در هلند به AZ آلکمار شهرت دارد موفق شد طی یک فصل 21گل به ثمر برساند. این در حالی است که ملی‌پوش ایرانی در ترکیب تیمش یک مهاجم صرف نبود و بیشتر در خط هافبک به میدان می‌رفت. با وجود این او در سطح اول فوتبال هلند (اردیویسیه) طی فصل18-2017 بالاتر از تمامی مهاجمان این لیگ ایستاد و با کسب این موفقیت پایان خوشی را برای خود در هلند رقم زد. جهانبخش بعد از این موفقیت هلند را به مقصد لیگ برتر انگلیس ترک کرد و این انتقال هم یکی از اتفاقات بزرگ و ارزشمند سال97برای فوتبال ایران بود. بعد از کریم باقری،  آندو تیموریان و اشکان دژاگه حالا جهانبخش چهارمین ایرانی حاضر در لیگ برتر جزیره است و کم‌کم دارد خودش را در ترکیب برایتون جا می‌اندازد.

   دارندگی و برازندگی در تهران و مشهد
یکی از مهم‌ترین اتفاقات فوتبال ایران در سال97افتتاح دو ورزشگاه مدرن در مشهد و اهواز بود. در شرایطی که در فوتبال ایران بیش از 80درصد تیم‌ها در زمین‌هایی بی‌کیفیت بازی می‌کنند و حتی ارسال یک پاس ساده روی این زمین‌ها به پیچیده‌ترین چالش دنیا برای آنها تبدیل می‌شود افتتاح این دو ورزشگاه خبر بسیار خوبی برای فوتبال ایران است. در این سال‌ها ورزشگاه آزادی تنها ورزشگاه استاندارد ایران بوده و بعد از آن افتتاح ورزشگاه نقش‌جهان اصفهان نیز تا حدود زیادی توانسته انتظارات تیم‌های اصفهانی را برآورده کند. ورزشگاه امام رضا(ع) با وجود افتتاحیه اول خود در سال96مجوز برگزاری بازی‌های لیگ را به‌دست نیاورده بود اما در آغاز فصل جدید لیگ برتر میزبان بازی پدیده-پرسپولیس بود و به‌طور رسمی کار خود را آغاز کرد. این اتفاق در اهواز البته با کمی تأخیر رخ داد و ورزشگاه بسیار مدرن «فولاد آرنا» با شکل و شمایلی زیبا در هفته بیست‌ودوم میزبان بازی فولاد و سپاهان بود و تماشاگران از تماشای این بازی در ورزشگاه زیبا و تازه‌تاسیس باشگاه فولاد حسابی لذت بردند. افتتاح این دو ورزشگاه باعث شد بعد از سال‌ها یکی از 10اتفاق مهم فوتبال ایران نه روی چمن‌ها که روی نقشه‌های عمرانی و در زمینه توسعه زیرساخت‌های ورزشی رقم بخورد.

   6تایی امیدوار
عدد 6 را دوباره تکرار کرد اما نه در فوتبال. او البته از آن پرسپولیسی‌های دو آتشه است و بعد از اینکه قهرمان شد به تمرین پرسپولیس و مسابقه نیمه‌نهایی پرسپولیس با السد در لیگ قهرمانان آسیا هم دعوت شد. شاهین ایزدیار بچه کرج است و با ۶مدال طلایی که در مسابقات پاراآسیایی در جاکارتا کسب کرد یک رکورد تاریخی برای خود و تاریخ ورزش ایران به جا گذاشت. او را مایکل فلپس ایرانی می‌نامند؛ کسی که به قول خودش از آب می‌ترسید و وقتی آموزش شنا را شروع کرد این ترس به‌حدی بود که نمی‌خواست وارد آب شود. ایزدیار از امیدهای مدال‌آوری ایران در مسابقات پاراالمپیک2020است. او در ریو 2016توانست به فینال راه یابد اما به مدال نرسید و این کار را برای توکیو نگه داشت. شاهین به‌طور مادرزادی دست راستش از مچ قطع است اما اعتماد به نفس بالایی دارد که جای نداشته‌هایش را به خوبی پر کرده است. او در مصاحبه‌ای گفته بود: «هنوز کسانی هستند که وقتی از کنار یک معلول رد‌ می‌شوند، با انگشت نشانش می‌دهند و هنوز رد نشده، بلند بلند به‌خاطر دست‌های سالم‌شان خدا را شکر می‌کنند.» او یکی از نمادهای امید ایرانیان برای آینده بهتر است.
 
  بیم و امید سهراب مرادی
سهراب مرادی سال97را با موفقیتی دوگانه پشت سر گذاشت. او در سال گذشته یکی از موفق‌ترین ورزشکاران ایران در میادین بین‌المللی بود؛ دو مدال طلا یکی در مسابقات آسیایی جاکارتا 2018و دیگری در مسابقات قهرمانی جهان ۲۰۱۸ عشق‌آباد. او تنها ورزشکار ایرانی است که 3سال پیاپی در بالاترین سطح مسابقات بین‌المللی به مدال طلا رسیده است. از قهرمانی المپیک ۲۰۱۶ ریو و قهرمانی جهان ۲۰۱۷ آمریکا تا دو طلای آسیایی و جهانی 2018.سهراب مرادی در روزهای بد وزنه‌برداری ایران و در سال‌هایی که دیگر ایران جایگاه خود را در وزن فوق‌سنگین از دست داده می‌تواند تنها امید قطعی ایران در مسابقات المپیک2020توکیو باشد. اما چالش مصدومیت از ناحیه کمر کمی آینده او را در شک و تردید فرو برده است. سهراب مرادی این روزها به آلمان سفر کرده و بسیار علاقه‌مند است مشکل دیسک کمرش را بدون عمل و جراحی و با لیزر، درمان کند. در وزنه‌برداری با توجه به محدودیت‌هایی که برای تعداد ورزشکاران ایرانی وجود دارد، سهراب مرادی تنها امید کاروان ایران برای تکرار مدال طلای المپیک در وزنه‌برداری است و به همین دلیل این روزها ورزش ایران برای بازگشت او در بیم و امید است. البته ایران در این وزن کیانوش رستمی را هم دارد که بعد از ناکامی در جاکارتا با توپ پر به رقابت‌های گزینشی المپیک آمد و امیدواری‌ها را برای المپیک افزایش داد.
 
 پرتاب به سوی خوشبختی
احسان حدادی با کسب چهارمین مدال طلا از بازی‌های آسیایی در سال97به پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در تاریخ این رقابت‌ها بدل شد. حدادی سال پرتلاطمی را پشت سر گذاشت. سالی که نیمی از آن به تمرین اختصاص داشت و کسب مدال طلای بازی‌های آسیایی جاکارتا، و نیمی دیگر به درگیری و کشمکش با فدراسیون دوومیدانی برای گرفتن امتیازات بیشتر و قرارداد با مربی خارجی. او تقریبا بعد از بازی‌های آسیایی2014اینچئون که به طلا رسید تا 4سال در حاشیه‌های خودساخته و درگیری با فدراسیون دوومیدانی گرفتار بود و هیچ توفیقی در میادین بین‌المللی نداشت. احسان در المپیک2016هم یک ناکام بزرگ بود و نتوانست نقره 2012لندن را تکرار کند. اما در سال2017رفته‌رفته اوج گرفت و در مسابقات بین‌المللی به رکورد خوبی رسید و کم‌کم به سطح مدال‌بگیران جهانی نزدیک شد. شاید یکی از دلایل اصلی بازگشت حدادی به مدال‌آوری، مک ویلکینز مربی 68ساله آمریکایی بود که مدال طلای المپیک1976مونترال و مدال نقره المپیک1984لس‌آنجلس را در کارنامه دارد. ویلکینز گام به گام حدادی را به اوج رساند و در جاکارتا2018او به نخستین طلای خود بعد از 4سال رسید. ادامه کار حدادی با ویلکینز یکی از دلایل اصلی مخالف‌خوانی او در نیمه دوم سال با فدراسیون دوومیدانی بود که البته با میانداری کمیته المپیک تا حدودی حل شده اما به‌نظر می‌رسد که حدادی هنوز راضی نیست و نگران مدال المپیک2020است که پیش‌تر قولش را داده بود.

   از دایره کشتی تا قفس MMA
از اتهام دوپینگ تا قهرمانی‌های پی‌درپی در MMA راهی است که امیر علی‌اکبری برای به اوج رسیدن طی کرده است. این کشتی‌گیر سابق تیم ملی فرنگی ایران در سال۱۳۹۰ با اتهام استفاده از مواد نیروزا با 2سال محرومیت از شرکت در مسابقات مواجه شده بود. علی‌اکبری در مسابقات جهانی۲۰۱۳ به مدال طلای سنگین‌وزن فرنگی جهان رسید، اما برای دومین بار در این مسابقات در نمونه خون وی ماده ممنوعه استروئید آنابولیک دیده شده و به همین دلیل فیلا به‌دلیل تکرار دوپینگ، او را به‌صورت مادام‌العمر محروم کرد. خود او معتقد بود که اگر از او تست بگیرند موادی در خونش نیست و همه را شایعه و پاپوش می‌دانست. چند‌ماه قبل از این ماجرا، علی‌اکبری پیشنهاد میلیاردی کشور آذربایجان را برای تغییر تابعیت رد کرده بود. مدتی بعد امیر به MMA پیوست و تا به حال در 10مسابقه‌ای که در این رقابت‌ها داشته 9مسابقه را پیروز شده و تنها در برابر مریکو از کرواسی شکست خورده است. علی‌اکبری همین شنبه‌شبی که گذشت شلتون گراوز از آمریکا معروف به «قبرکن» را در همان راند اول ضربه فنی کرد. او که همیشه با شعار و سربند «یا حیدر کرار» به میادین مبارزه می‌رود تازه ماجراجویی در MMA را آغاز کرده و چشم به روزهای بهتری دارد. علی‌اکبری یک مبارز است که مکان مبارزه برایش فرقی نمی‌کند؛ از دایره طلایی کشتی تا قفس ترسناک MMA.
 
 رشد کمّی زنان ورزشکار
بازی‌های آسیایی جاکارتا 2018را می‌توان یک نقطه‌عطف تاریخی برای ورزش زنان ایران دانست. در اندونزی، حدود 100ورزشکار زن ایرانی رقابت کردند که بهترین حدنصاب برای بانوان ایرانی در تاریخ بازی‌های آسیایی است. البته کمیته المپیک ایران و فدراسیون‌های ورزشی تصمیم گرفتند از سهمیه‌ها کم کنند و به همین دلیل رشته‌های تیمی فوتبال، والیبال، هندبال و بسکتبال 5نفره را حذف کردند. درحالی‌که هندبال قهرمان غرب آسیا شده و فوتبال و والیبال هم در رقابت‌های قاره‌ای مشارکت دائمی دارند. اگر این رشته‌ها اعزام می‌شدند، آمار زنان ایرانی در جاکارتا با احتساب دوندگان، ورزشکاران پاراگلایدر، جودو و چند رشته دیگر که حذف شده‌اند، می‌توانست به ۲۰۰نفر برسد. البته ورزش بانوان ایران در بازی‌های آسیایی۲۰۱۸ جاکارتا هرچند از لحاظ تعداد مدال نسبت به دوره قبل رشد داشت اما در این دوره از لحاظ مدال طلا افت کرد و در رشته‌های انفرادی هیچ مدال طلایی کسب نکرد. در جاکارتا2018سهم ۱۰۵بانوی ایرانی 18مدال بود و این در حالی است که در دوره قبل این بازی‌ها و در اینچئون کره‌جنوبی ۵۷بانوی ورزشکار ۱۶مدال کسب کردند. در واقع در این دوره افزایش ۴۸نفری بانوان تنها 2مدال بیشتر را در پی داشت که البته با افت کیفی نیز همراه بود. در بازی‌های آسیایی۲۰۱۴ اینچئون بانوان ایران موفق به کسب 2مدال طلا در رشته‌های انفرادی شدند درحالی‌که امسال تنها تیم کبدی بانوان مدال طلا گرفت و در رشته‌های انفرادی بانوان مدال طلا نداشتند.