در شهر
«طاووس» شیراز با شمایل جدید
طاووسی که 3 دهه در ورودی شیراز برای مردم خاطره‌سازی می‌کرد جای خود را به طاووسی جدید داده است
میدان قرآن شیراز از دهه ۷۰ میزبان سازه‌ای به شکل طاووس شد که دمش را گل‌های رنگارنگ تشکیل می‌دادند. این طاووس خیلی زود به نماد شیراز تبدیل شد و رسانه‌ها نیز در تصویرسازی‌هایشان در کنار آثار مختلف مذهبی، فرهنگی و تاریخی، این سازه پوشیده از گل را نمایه می‌کردند. حالا بعد از 3 دهه طاووس ورودی شیراز برای مردم یادآور خاطرات مختلفی است، خاطراتی که با زندگی مردم شهر گره خورده است.
به گزارش مهر، تصویر طاووس زیبا روی جلد پیک‌های نوروزی بچه‌های دهه ۶۰ استان فارس و عروس و دامادهایی که بعد از زیارت شاهچراغ(ع) میدان قرآن را دور می‌زدند تا طاووس شهرشان در بهترین رویداد زندگی‌شان جایی داشته باشد و همه اینها امروز به نوستالژی تبدیل شده که مردم از یادآوری‌اش لبخند بر لب می‌نشانند، اما از چندی پیش ناگهان دور میدان قرآن را برزنت کشیدند و چند روز بعد طاووس از جایش کنده شد.
مردم فکر می‌کردند بازهم مثل هرسال قرار است تعمیراتی بر روی سازه صورت گیرد و گل‌های طاووس عوض شود اما این‌طور نبود. طی روزهای اخیر سازه جدیدی رونمایی شده به اسم طاووس با پاهای بلند و شکل و فرمی غیر دلچسب که کمترین شباهتی با طاووس نوستالژیک و خاطره‌ساز شیرازی‌ها ندارد. متولیان امر در شهرداری شیراز پیش از این اعلام کرده بودند که برای سازه جدید ۸۰ میلیون تومان هزینه شده
است.
نظر شهروندان
بسیاری از شهروندان از این سازه راضی نیستند و آن را «موجود سبز» رنگ می‌نامند. عده‌ای به‌خاطر بی‌قوارگی و بزرگی نامتجانسش معتقدند هیچ زیبایی در این سازه وجود ندارد. «معصومه امیری» یکی از شهروندان شیرازی گفت: طاووس قبلی بسیار زیبا بود و اساساً هیچ مشکلی برای بقایش وجود نداشت و من به‌شخصه هیچ ارتباطی با سازه جدید برقرار نکردم. «جمشید سعیدی» که متولد دهه ۶۰ است، عنوان کرد: وقتی مردم با یک نماد خاطره دارند چرا باید آن را تغییر داد آن‌هم با این شکل و شمایل که برای هیچکدام از شهروندان زیباییندارد.
رویکرد مرمت به جای نوسازی
در این رابطه یک استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه معماری و منظر شهری گفت: فارغ از هزینه‌ای که برای این سازه جدید صورت گرفته، وقتی یک عنصر به عنوان نشانه شهری در یک شهر شناخته و تبدیل به تصویر ذهنی مردم از یک منطقه می‌شود، اجازه حذف کردن یا تغییر دادنش را نداریم.
«مهدی پارسایی» افزود: این نشانه‌های شهری با این‌که سابقه حضورشان کمتر از ۵۰ سال است ولی خاطره مشترک چند نسل هستند و متولی شهر حق ندارد به صرف این‌که آهن‌های اسکلت زنگ زده، ماهیت آن را عوض کند. وی گفت: در مواجهه با نمادها و نشانه‌های شهری که سابقه حضورشان در شهر بیش از ۱۰ سال است و به عنوان نشانه شهری در رسانه‌های مختلف معرفی و بازنمایی شدند نمی‌توانیم رویکرد نوسازی داشته باشیم بلکه رویکرد یا باید مرمت یا بهسازی باشد.
این پژوهشگر بیان کرد: وقتی چیزی جایگزین آن نشانه شهری می‌شود و فقط اسمش شبیه نشانه قبلی باشد این توهین به شعور مخاطب و به حافظه جمعی مردم شهر به حساب می‌آید.
وی ادامه داد: شیراز یک وجهه ملی دارد و دروازه ورودی شیراز را که حداقل در ایام نوروز سالانه حداقل ۱۰ میلیون نفر بیننده دارد را نمی‌توان نادیده گرفت.
پارسایی با اشاره به این‌که طاووس قبلی سال‌ها روی پیک نوروزی متولدان دهه ۶۰ استان فارس بود و در فیلم‌های سینمایی که راجع به شیراز ساخته شده تصویر این طاووس وجود داشت، افزود: سال‌ها عروس و دامادها بعد از زیارت شاهچراغ(ع) گرد این میدان دور می‌زدند و اینها همه نشانه و عناصری است که وقتی قرار است در آن مداخله شود باید روی این طراحی تأثیر بگذارد.
این پژوهشگر ادامه داد: شهرداری شیراز و همه ارکان مدیریت شهری باید متوجه این مساله باشند که در یک شهر تاریخی فعالیت می‌کنند؛ شهری که متعلق به همه ایران است و در نتیجه اجازه ندارند با سلیقه شخصی یک نفر تغییر جدی در شکل و ریخت یک ساختار که تبدیل به نماد شده ایجاد کنند.
پارسایی افزود: حتی اگر برای این‌کار و برای ایجاد تغییرات دلایل کاملاً فنی وجود داشته باشد، بازهم موظف هستیم قبل از شروع، اطلاع‌رسانی کنیم و شرایط کار را توضیح دهیم که چرا ساختار این نشانه و نماد باید تغییر کند. وی بیان کرد: به هر حال باید پرسید چرا یک نماد و نشانه شهری شیراز باید به این شکل و فرم دچار تغییرات شود؟تماس خبرنگار مهر با مسئولان خدمات شهری شیراز به عنوان متولی انجام این تغییرات بی‌نتیجه ماند و روابط عمومی این مجموعه اعلام کرد که این پروژه هنوز به اتمام نرسیده و مجموعه خدمات شهری شهرداری بعد از افتتاح پاسخگوی سوالات خواهد بود.
درخواست توضیح از شهرداری درخصوص طاووس
«سینا بنی‌زمانی» عضو شورای شهر شیراز به دنبال جابه‌جایی طاووس گل دروازه قرآن در نامه‌ای به شهردار شیراز خواستار توجه بیشتر به طراحی و نصب المان‌های شهری در مقیاس ملی و بین‌المللی شد. در نامه او با اشاره به انتقادات نسبت به نصب طاووس جدید خطاب به شهردار شیراز آمده است: از جمله سیاست‌های مد نظر شورای شهر ایجاد المان‌هایی در سطح ملی و بین‌المللی در شأن شیراز است.
عضو شورای شهر شیراز از شهردار خواسته است اطلاعات مربوط به مشکلات طاووس قبلی، مشخصات و سوابق طراحان و سازندگان المان جدید و نحوه انتخاب، امتیازات تکنیکی و روش ساخت المان جدید و مشخصات کارفرما و پیمانکار مربوطه به شورای شهر ارسال شود. بنی‌زمانی همچنین رونوشتی از قراردادهای مرتبط با این طرح را از شهردار شیراز مطالبه کرده است.
