جشنواره
بیدمشک ارومیه ثبت ملی می‌شود
مدیر امور بین‌الملل شهرداری ارومیه: عزم شهرداری برای ثبت ملی بیدمشک به نام ارومیه جزم شده است
ابراهیم نویدآرین | ارومیه – خبرنگار :
باز شدن شکوفه‌های درخت بیدمشک در اواخر سال و پیچیدن عطر و بوی آن در باغ‌ها و مراکز خرید، نوید بهاری دلنشین را در آذربایجان غربی می‌دهد. بیدمشک یکی از کم‌هزینه‌ترین محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی به شمار می‌رود که کاشت آن در شهرهای ارومیه، سلماس، خوی و اشنویه رواج دارد.
شکوفه‌های این محصول برخلاف دیگر محصولات کشاورزی هیچ احتیاجی به سموم کشاورزی ندارد، اما این محصول و مزایای آن هنوز که هنوز است برای عموم مردم شناخته‌شده نیست. در این میان خبر خوب برای بیدمشک‌کاران ارومیه برگزاری دومین جشنواره بیدمشک در ارومیه است که هم می‌تواند در آستانه نوروز بازار خوبی را برای کشاورزان رقم بزند و هم این‌که به شناساندن این محصول و مزایای آن کمک کند.
جولان دلالان در بازار بیدمشک
یکی از کشاورزان ارومیه‌ای با سابقه ۲۰ ساله می‌گوید: کاشت و تولید بیدمشک با توجه به کم‌هزینه بودن و نبود وابستگی زیاد این محصول به شرایط محیطی و سموم رونق زیادی دارد و در روستای تازه‌کند قشلاق نسبت به سایر روستاها بیشتر است. امروزه اغلب کشاورزان این روستا در کنار باغ‌های خود به صورت پراکنده و به فاصله یک‌متری اقدام به کاشت این درختچه می‌کنند. با توجه به افزایش قیمتی که شکوفه بیدمشک در چند سال اخیر داشته، امروزه شاهدیم برخی از کشاورزان به شکل گسترده اقدام به کاشت آن کرده‌اند.
«حسین جعفرپور» می‌افزاید: البته به دلیل نبود صنایع تبدیلی عرق‌گیری، بیشتر کشاورزان از ترس این‌که بیدمشک روی دست آنان بماند، رغبتی به کاشت نهال این درختچه به صورت گسترده نمی‌کنند. بقیه کشاورزان هم به خاطر خطر آسیب به محصولاتشان در زمان برداشت و به علت بارش‌های بهاری سراسیمه بیدمشک چیده‌شده را در بازار به دلالان می‌فروشند. این موضوع باعث شده برخی از دلالان کارخانه‌های شهرهای دیگر کشور، بیدمشک کشاورزان آذربایجان غربی را به قیمت ارزان‌تر خریداری و نام شهرهای خودشان به بازار عرضه کنند.
نبود صرفه اقتصادی تولید بیدمشک
صاحب یک کارگاه عرق‌گیری گیاهی در ارومیه با بیان این‌که از یک کیلو بیدمشک 5/2 کیلوگرم عرق استحصال می‌شود، عنوان می‌کند: برخی اصناف عرق بیدمشک خالص را از کارگاه‌های کوچک عرق‌گیری استان خریداری می‌کنند و با کیفیتی نامناسب به برخی از مشتریان به‌ویژه مهمانان نوروزی که به دنبال عرق مرغوب بیدمشک هستند، می‌فروشند. در برخی موارد مشاهده می‌شود آب به عرق بیدمشک اضافه می‌کنند که کیفیت محصول را کاهش می‌دهد و باید نظارت بیشتری بر توزیع این قبیل اجناس انجام شود.
«محمد براتی» ادامه می‌دهد: البته در سال‌های اخیر سازمان جهاد کشاورزی استان تلاش‌های گسترده‌ای برای شناساندن بیدمشک آذربایجان غربی انجام داده که امیدواریم سازمان‌های دیگر نیز در امر فروش این محصول به یاری بیدمشک‌کاران بیایند و جلو عرضه محصولات بی‌کیفیت با برند استان را بگیرند.
براتی بیان می‌کند: بیشتر کشاورزان روستای تازه‌کند قشلاق در ارومیه با توجه به مشکلات فروش در نبود بازاریاب‌های فعال و قیمت پایین پیشنهادشده از سوی خریداران، بیدمشک را به روش سنتی برداشت کرده و به صورت خانگی اقدام به عرق‌گیری بیدمشک و فروش فله‌ای آن در بازار می‌کنند. این مساله نه صرفه اقتصادی دارد و نه می‌تواند منجر به تولید یک محصول خوب با نام استان شود.
وی با اشاره به برپایی جشنواره بیدمشک در ارومیه اظهار می‌کند: برپایی چنین جشنواره‌هایی اقدام خوب و قابل تحسینی برای شناساندن بیدمشک و سایر مواد غذایی که از عرق بیدمشک تولید می‌شود، به شمار می‌آید. این جشنواره به نوعی کمک برای بازاریابی و دیده شدن مشکلات کشاورزان در امر تولید و فروش آن به شمار می‌رود.
اهداف برگزاری جشنواره
مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری ارومیه درباره جشنواره بیدمشک می‌گوید: این جشنواره برای دومین بار برگزار می‌شود و برنامه‌های متنوعی را برای آن پیش‌بینی کرده‌ایم.
«علی‌اصغر احمدزاده» با بیان این‌که جشنواره بیدمشک 25 تا 27 اسفند برگزار خواهد شد، می‌افزاید: هدف از برگزاری دومین جشنواره بیدمشک در میدان امام خمینی(ره)، محوطه ضلع غربی مسجد جامع و بازار تاریخی ارومیه شناساندن آثار تاریخی شهرمان به بازدیدکنندگان و همچنین مخاطبان رسانه‌ای است. اجرای برنامه‌های فرهنگی در هسته مرکزی و بافت فرسوده شهر هم از دیگر اهداف برگزاری این جشنواره در میدان امام است.
احمدزاده بیان می‌کند: بانی این جشنواره سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی و دبیر برگزاری آن نیز مدیریت ارتباطات و امور بین‌الملل است که با همکاری و مشارکت سایر معاونت‌ها و سازمان‌های شهرداری این جشنواره اجرا خواهد شد.
احمدزاده تاکید می‌کند: شهرداری ارومیه می‌کوشد تا بیدمشک را که هم‌اکنون در خطر ثبت به نام شهرهای دیگر است، حفظ کند و با عنوان برند ارومیه در کشور و منطقه بشناساند. به همین دلیل با همکاری و تعامل با سایر سازمان‌ها و ادارات کل متولی استانی امیدواریم این مهم به نتیجه برسد.
کاشت 30 هکتار بیدمشک در آذربایجان غربی
ارومیه به دلیل موقعیت جغرافیایی و واقع شدن در کنار دریاچه از قدیم‌الایام معروف بوده است و همواره عنوان شهر نقل و بیدمشک را با خود یدک کشیده است. اسانس، عرق، شربت و نقل بیدمشک را می‌توان یک نمونه منحصربه‌فرد با ارزش افزوده بالا از فراوری محصولات کشاورزی آذربایجان غربی عنوان کرد. نقل و عرق بیدمشک ارومیه علاوه بر داخل کشور، مشتریان زیادی در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، ترکیه، جمهوری آذربایجان و گرجستان دارد که به صورت تجارت چمدانی صادر می‌شود.
به همین دلیل از سال‌های دور تاکنون بیدمشک از محصولات کم‌هزینه و پردرآمد این شهر به شمار می‌رود و کار برداشت این محصول از اواخر اسفند آغاز می‌شود و تا 30 روز بعد ادامه دارد. حداکثر زمان چیدن تا گرفتن عرق از این گیاه 72 ساعت است و به دلیل این‌که بعد از این زمان از کیفیت عرق آن کاسته می‌شود، بسیاری از کشاورزان در نبود صنایع تبدیلی و بازاریابی مجبور به فروش آن در کوتاه‌ترین زمان هستند.
در آذربایجان غربی 30 هکتار بیدمشک به صورت حاشیه‌کاری و در کنار جویبارها وجود دارد که بیشتر آن در شهرستان ارومیه واقع است و سالانه بیش از 700 تن گل تر بیدمشک در استان برداشت و بیش از 5/1 میلیون لیتر عرق بیدمشک از این محصول تولید می‌شود. عرق‌گیری از بیدمشک در آغازین روزهای بهار یکی از سنت‌های قدیمی خانواده‌های آذربایجان غربی به‌ویژه ارومیه به شمار می‌رود.
