600هزار میلیارد تومان پروژه نیمهتمام
علی لاریجانی، رئیس مجلس گفت: ۶۰۰هزار میلیارد تومان پروژه نیمهتمام در کشور وجود دارد که با حمایت بخش خصوصی میتوان بخشی از آن را انجام داد. او با بیان اینکه با فربهشدن بخش دولتی، سهم بخش عمرانی کاهش مییابد، تاکید کرد: از 450هزار میلیارد تومان بودجه سال آینده 310هزار میلیارد تومان برای حقوق و مزایا، پرداخت یارانهها، کمکهزینه به مددجویان کمیته امداد و بهزیستی و هزینه جاری در حوزههای مختلف درنظر گرفته شده است. او تاکید کرد: 60هزار میلیارد تومان برای بخش عمرانی باقی میماند که از محل اوراق درنظر گرفته میشود اما برای توسعه کافی نیست.
15مردادماه امسال اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور با اشاره به اینکه دستگاههای اجرایی برای واگذاری طرحهای نیمهتمام باید به سرعت این طرحها را به بخش خصوصی واگذار کنند و از این پس هیچ بهانهای پذیرفته شده نیست، اعلام کرد: با توجه به اینکه برای تکمیل طرحهای نیمهتمام در کشور 450هزار میلیارد تومان اعتبار لازم است و بودجه دولت امکان تامین این حجم از نقدینگی را ندارد، باید راهی برای تأمین مالی اجرای این طرحها پیدا کنیم که یکی از بهترین مسیرها، واگذاری طرحها به بخش خصوصی است.
به گزارش همشهری، هماکنون 6هزار پروژه ملی و 70هزار پروژه استانی نیمهتمام وجود دارد و بهگفته جهانگیری، اگر قرار باشد از محل بودجه عمرانی دولت تکمیل شود، حداقل باید 20سال دیگر صبر کرد؛ چراکه در سالهای اخیر، کل بودجه عمرانی سالانه دولت فقط 30هزار میلیارد تومان بوده است. شهریورماه امسال شورایعالی هماهنگی اقتصادی در مصوبه اخیر خود شرایط جدیدی را برای واگذاری طرحهای نیمهتمام تعیین کرده است تا جذابیت آن برای سرمایهگذاری بخشخصوصی افزایش یابد. این مصوبه 5بندی با امضای رئیسجمهور بهعنوان رئیس شورایعالی هماهنگی اقتصادی به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ شده که براساس آن بهمنظور سودآورکردن طرحهای تملک داراییهای سرمایهای و ایجاد جذابیت برای سرمایهگذاری بخش خصوصی، با حفظ کاربری اصلی، ایجاد کاربریهای چندگانه یا ایجاد سایر تاسیسات جانبی اقتصادی پروژهها و عرصههای مربوط به آن توسط کارگروههای واگذاری با پیشنهاد متقاضی یا دستگاه اجرایی، قبل از واگذاری مجاز است. این مصوبه به کارگروههای واگذاری اجازه میدهد که در واگذاری طرحهای نیمهتمام، قیمتی را بهعنوان مبنای فروش اعلام کنند که پروژه واجد توجیه مالی شده و مورد استقبال قرار گیرد.
8 مانع بزرگ
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی از وضع طرحهای نیمهتمام 8مانع اصلی برای واگذاری یا مشارکت بخش خصوصی در انواع مختلف طرحهای عمرانی را معرفی کردهاست که شامل «عدموضوح وضعیت و مشخصات اکثر قریب به اتفاق پروژههای نیمهتمام»، «بیاطلاعی یا ابهام فعالان صنعت احداث نسبت به روندهای واگذاری و مشارکت پروژهها»، «تجربه نداشتن پیمانکاران و بازیگران در روش واگذاری پروژهها به آنان یا مشارکت آنان در اجرای پروژهها»، «آشنانبودن دستگاههای نظارتی و اجرایی با روشهای جدید (اجرا از طریق واگذاری و مشارکت)»، «عدماستفاده مناسب از ظرفیتهای قوانین موجود»، «بازگشت مالی نامناسب پروژهها و نبود محرک اقتصادی برای مشارکت در آنها»، «عدماعتماد سرمایهگذاران بهعلت سابقه رفتار تعهدناپذیر و پیشبینیناپذیر دولت» و «عدماعتماد دستگاههای اجرایی به تداوم خطمشی واگذاری یا مشارکت و باور آنان به موقت بودن این رویکرد» میشود. این نهاد تحقیقاتی میگوید: یکی دیگر از مشکلات این طرحها تعارض منافع اداری مدیران مرتبط و میدانی دولت با روش واگذاری و مشارکت است که موجب کاهش اختیارات و امکانات در دسترس آنان خواهد شد. از نظر این گزارش، تعارض منافع مالی بدنه دولت که برای اجرای پروژهها، اقدام به تشکیل انواع شرکت تعاونی و دیگر تشکیلات اقماری کردهاند، یکی دیگر از این موانع است که به گفته آن فقط درصورت باقیماندن پروژهها در بخش دولتی، این تشکیلات اقماری میتوانند ارتزاق کنند و درصورت انتزاع پروژهها، این تشکیلات قادر به بقا در فضای رقابتی بدون رانت نخواهند بود.