خنثی‌سازی بمب‌های گازسوز

احمد میرخدائی/ روزنامه‌نگار
تقریبا 10سالی می‌شود که استفاده از خودروهای گازسوز در ایران باب شده و حالا تعداد این خودروها در ایران به 4.5میلیون دستگاه رسیده است؛ خودروهایی که سوخت ارزان و پاک می‌سوزانند و صرفه اقتصادی بالایی دارند اما به مرور زمان به بمب‌های متحرکی تبدیل شده‌اند که هر ازگاهی یکی از آنها در گوشه‌ای از کشور منفجر می‌شود.

 به گزارش همشهری، گازسوزکردن خودروهای بنزینی در کارگاه‌های غیرمجاز و بی‌توجهی به پایش و بازدید مستمر خودروهای گازسوز، اصلی‌ترین عاملی است که این خودروها را به بمب‌های متحرک تبدیل کرده و حالا دولت برای جلوگیری از حادثه‌آفرینی آنها تصمیماتی اتخاذ کرده که هرچند اجرایی شدن همه آنها به‌مثابه برداشتن سنگ بزرگ است و علامت نزدن؛ اما می‌تواند تا حدودی وضعیت نا‌ایمن فعلی را ساماندهی کند.

هیأت دولت، برای ساماندهی و تأمین ایمنی تردد خودروهای دوگانه‌سوز و جلوگیری از بروز حوادث ناگوار از قبیل انفجار مخازن این خودروها به‌دلیل غیرکارخانه‌ای بودن یا منقضی شدن کارکرد آنها، وزارت نفت را موظف کرده با همکاری وزارت صنعت نسبت به هوشمندسازی جایگاه‌های عرضه سوخت گاز طبیعی و ایجاد بستر لازم برای اتصال سامانه هوشمند جایگاه‌های سوخت به سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران (سیمفا) و سامانه اطلاعات خودروهای گازسوز وزارت صنعت اقدام کند؛ به‌گونه‌ای که از اول دی‌ماه سال آینده امکان سوختگیری در جایگاه‌های سوخت گاز طبیعی صرفا برای خودروهای دوگانه‌سوز تأیید شده که در کارت شناسایی آنها عبارت «دوگانه‌سوز» یا «دوگانه‌سوز تبدیلی» درج شده و دارای گواهی معاینه فنی معتبر هستند، وجود داشته باشد.

پیرو این دستور دولت به وزارت نفت، پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا نیز موظف شده به اصلاح و تعویض مدارک شناسایی خودروهایی که تا قبل از ابلاغ این مصوبه به‌صورت کارگاهی دوگانه‌سوز شده‌اند و «گواهی سلامت سامانه سوخت‌رسانی گاز خودرو» را مطابق دستورالعمل مربوط اخذ کرده‌اند، اقدام کند و در کارت آنها عبارت «دوگانه‌سوز تبدیلی» را درج کند. علاوه بر این سازمان ملی استاندارد ایران نیز موظف شده حداکثر ظرف 3‌ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، براساس استانداردهای بین‌المللی معتبر و مستندات دریافتی از وزارت صنعت، استانداردهای موردنیاز برای تبدیل سامانه سوخت‌رسانی خودروهای مایع سوز در حال تردد به گازسوز را تدوین کند.

چرا گازسوزها منفجر می‌شوند؟
براساس آخرین آمارهای انجمن بین‌المللی خودروهای گازسوز، تا تیرماه امسال، تعداد خودروهای گازسوز ایران به 4.5میلیون دستگاه رسیده و ایران پس از چین دارای بزرگ‌ترین ناوگان گازسوز جهان است اما آمارهای داخلی تعداد این خودروها را 5.3میلیون دستگاه اعلام می‌کند که البته براساس اظهارنظرهای غیررسمی، 2میلیون دستگاه از آنها به شیوه کارگاهی دوگانه‌سوز شده و مخازن حدود یک‌میلیون دستگاه از آنها دچار پوسیدگی است. این آمارها به‌درستی لزوم توجه به ساماندهی خودروهای گازسوز و توجه به ایمنی آنها را اثبات می‌کند و تصمیم دولت در این زمینه نیز قابل‌تقدیر است اما گستره پراکندگی این خودروها و تعداد بالای آنها باعث می‌شود در نگاه اول اجرایی کردن تصمیم دولت بسیار سخت به‌نظر برسد.

یکی از تکنسین‌های ایستگاه تست فنی خودروهای گازسوز، حادثه‌آفرینی این خودروها در نقاط مختلف را عمدتا ناشی از پوسیدگی یا غیراستاندارد بودن مخازن آنها می‌داند و می‌گوید: مخازن خودروهای گازسوز کارخانه‌ای که استاندارد بوده و به‌صورت یک‌تکه‌ای هستند، برای 10سال ضمانت دارد و بعدازاین دوره باید حتما مورد بازرسی و تست مجدد قرار بگیرند و درصورت لزوم تعویض شوند؛ این در حالی است که در کارگاه‌های غیرمجاز از کپسول‌های دوتکه و با ضخامت کمتر برای گازسوز کردن خودروها استفاده می‌شود که ایمنی آن هرگز مورد تأیید نیست. عبداللهی در گفت‌وگو با همشهری، می‌افزاید: تعداد خودروهای گازسوز در ایران بسیار بالاست و در شرایط فعلی که تحریم و جهش نرخ ارز نیز تجربه‌شده تأمین کپسول‌های موردنیاز آنها با مشکلات متعددی روبه‌روست که به افزایش جدی قیمت نیز منجر شده است.

به گفته او، هزینه تعویض 2 کپسول فابریک پراید گازسوز در سال قبل حدود 300هزار تومان بوده که در شرایط فعلی 4برابر شده و اگر امکان تأمین همان کپسول‌ها وجود داشته باشد بیش از 1.2میلیون تومان هزینه خواهد داشت. عبداللهی با تأکید بر لزوم بازرسی 6ماهه خودروهای گازسوز، می‌گوید: دارندگان این خودروها می‌توانند با بازرسی به‌موقع خودروهای خود حداقل از ایراد آن مطلع شوند و اگر هزینه تعمیر آن را ندارند از سیستم گاز آن استفاده نکنند که خطری برای خود و دیگران به‌وجود نیاورند. این کارشناس خودروهای گازسوز تأکید می‌کند: ایمنی خودروهای گازسوز به‌مراتب از خودروهای بنزینی بیشتر است، مشروط بر اینکه به‌صورت دوره‌ای معاینه شوند.