روایت یک معامله آرشیوی
همه چیز درباره خروج تصاویر آرشیوی از سازمان صدا و سیما
اولین‌بار موضوع خروج آرشیو‌های صداوسیما در سال1393 مطرح شد. زمانی که شبکه من‌وتو مستندی از تاریخچه سلطنت پهلوی و روند شکل‌گیری انقلاب اسلامی منتشر کرد. مستندی که حتی برخی از تصاویر استفاده شده در آن، تعجب خانواده پهلوی را هم فراهم آورد. این تصاویر آنطور که در آن زمان گفته شده بود، همگی متعلق به آرشیو صداوسیمای ایران بوده که معلوم نبود چگونه، چه زمانی و از طریق چه کسانی در اختیار برنامه‌سازان این شبکه قرار گرفته بود. قضیه آنقدر جدی شد که انتقادهای زیادی وارد شد. اما در آن زمان هم با وجود نامه‌نگاری‌های زیاد هیچ کدام از مسئولان در سازمان پاسخگو نبودند و هنوز هم نیستند. یکی از کسانی که همیشه در نامه‌ها از او به‌عنوان مدیرکل آرشیو اسبق سازمان نام برده می‌شود، حجت‌الاسلام حسین محمدیان است که عزت‌الله ضرغامی وی را به ریاست صدا و سیمای قزوین منصوب کرد. در مهر ۱۳۹۲ مدیریت آرشیوها و کتابخانه‌های صداوسیما به او سپرده شد. همزمان با مدیریت ایشان بر آرشیو، مستند‌های جهت‌دار سیاسی با کمک تصاویر آرشیوی سازمان ساخته شد.
همزمان با این رویدادها 2 سال پیش با پخش 2 مستند «رضا شاه» و «انقلاب ۵۷» از شبکه تلویزیونی «من و تو» این پرسش در رسانه‌های داخلی به میان آمده بود که شبکه «من و تو» چگونه به تصاویر آرشیوی با کیفیت مطلوب برای ساخت این دو مستند دسترسی پیدا کرده است؟ این پرسش از این نظر اهمیت داشت که بسیاری از مستندسازان داخلی هم به چنین تصاویری در آرشیو تلویزیون دولتی ایران دسترسی نداشتند. 2سال پیش باز هم ماجرای فروش آرشیو سازمان به شبکه‌های خارجی با نشان دادن تصاویر در قالب مستند از سوی شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی، بر سر زبان‌ها افتاد.
تا جایی که در آن زمان «امیر تاجیک» مدیر وقت شبکه مستند نامه‌ای سرگشاده خطاب به عزت‌الله ضرغامی، رئیس سابق صداوسیما نوشت و به موضوع خروج آرشیو صداوسیما از سازمان اشاره کرد. بهانه نگارش این نامه انتقاد عزت‌الله ضرغامی به حذف شبکه‌هایی بود که در دوره مدیریت خود ساخته بود. در قسمتی از نامه سرگشاده تاجیک به ضرغامی آمده بود: «علاوه بر همه اینها، جنابعالی درخصوص آرشیو سازمان و پخش تصاویر محرمانه از شبکه‌های معاند اظهارنظر کرده بودید که هیچ تصویری از آرشیو خارج نشده است. سؤال اینجاست که چرا مدیرکل اسبق آرشیو تا سر حد بازداشت پیش رفت و تنها به‌دلیل واسطه‌گری شما بازداشت نشد؟ و چرا 2 نفر از کارشناسان زیرمجموعه ایشان بازداشت شده، در دادگاه حضور یافتند و محکوم به حبس شدند؟ اینکه اظهر من الشمس است که تصاویر تلویزیون در شبکه‌های معاند و در قالب برنامه‌های مختلف به نمایش درمی‌آید و شما تنها به تکذیب بسنده می‌کنید.»
دو توییت جنجالی
با گذشت 4سال باز هم پخش مستندها با تصاویر آرشیوی از شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی موضوع را تبدیل به بحث و جدل میان مدیران کرده و منجر به یک جدال توییتری میان حسام‌الدین آشنا و عزت‌الله ضرغامی شده است. آشنا در توییتی با لحنی طعنه‌آمیز نوشت: «در این روزها از عزت مندانی یاد کنیم که آرشیو تلویزیون ملی ایران را با بودجه‌ای درخور اما محافظتی اندک دیجیتال کردند و سپس اجنه هم چون ورقی زر این آرشیو آماده را دزدیدند و فروختند، نه به من و نه به تو بلکه به از ما برترانی که در تونل زمان اسطوره ساختند.» عزت‌الله ضرغامی نیز در توییتی نوشت: «قرار بود پرونده‌سازی را جمع کنید. شفاف‌سازی خودتان را قبول دارم. آن از چرخ زندگی و سپس چرخ هسته‌ای و بعد تحمل منتقد این هم از پرونده‌سازی. لطفا چهارچرخ را با هم پایین نیاورید؛ هنوز باید رانندگی کنید. فروش تصاویر تاریخی آرشیو صداو سیما به‌وسیله مدیران نشانگر پول‌پرستی مدیران صداوسیماست که حتی در چنین سمت‌هایی نیز اعتقادی به جمهوری اسلامی ندارند و هدف‌شان صرفا پولسازی است.»
آرشیو سازمان را زنده کردم
آخرین اظهارات رئیس سابق سازمان در ایسنا گره‌ای از معما باز نکرد
وزارت اطلاعات دولت فعلی را قبول دارم و از آنها درخواست می‌کنم با همه وجود درباره شایعاتی که مطرح می‌شود تحقیق و تعقیب کنند. روشن کنند اصلا درباره چه چیزی حرف می‌زنند. هر نظری که دستگاه اطلاعاتی درباره بنده و حتی مدیر قبل آرشیو بدهد همه را می‌پذیریم. به اینطور شایعات بی‌اساس نباید توجه کرد، چون بی‌اساس است و ارزش خبری ندارد.
آرشیو مهجوری بود که هیچ استفاده‌ای از آن نمی‌شد. در یک سال اول حضور من، تصاویری منتشر شد که تاکنون دیده نشده بود و اصلا فضای هنری و نمایشی ما با آن تصاویر دگرگون شد؛ یعنی ظرف یک سال از دولت وقت که دولت‌اصلاحات بود گرفته تا همه جریان‌های سیاسی - چه در سخنرانی‌هایشان و چه در نامه‌های مکتوب - از فضای گسترده و جذاب آرشیو در همان یک سال اول اظهار خرسندی و تعجب می‌کردند؛ به‌ویژه تصاویری که احساس می‌شد قابل پخش نیست و تقریبا هر آن چیزی که مطرح می‌کردند قابل پخش نیست، ما آن را قابل پخش کردیم.
درباره شایعاتی که اخیرا من متوجه شده‌ام، هیچ‌گونه تلفن و اطلاع‌رسانی از سوی دستگاه‌های مسئول و همچنین بازخواست و سؤالی از من نشده و حتی کسی از مدیر وقت آرشیو هم بازخواستی نکرده است.
من با این شبکه (من و تو) ارتباطی ندارم و آن مستند را ندیده‌ام. به هزار و یک دلیل در سراسر دنیا تصاویر از دوره پهلوی پخش می‌شود که می‌تواند از آن آنتن تلویزیون ما هم گرفته شده باشد، چرا که در دوره اول من بسیاری از تصاویری که دیده نشد، پخش شد؛ بنابراین هر کسی می‌تواند آن تصاویر را بگیرد و پخش کند خیلی هم مانع نمی‌شویم. مردم هم می‌توانند پخش کنند. ضمنا خیلی از مراکز مختلف چه خارجی و داخلی برای خودشان تصاویری از دوران انقلاب داشته‌اند که می‌توانند استفاده کنند و هیچ ربط و ارتباطی با صدا و سیما ندارد.
در همینه زمینه :
