گره فرش زنجان باز می‌شود

زهرا هادیلو|‌  زنجان - خبرنگار :


سال 97 سال خوبی از نظر اوضاع اقتصادی نبود. در این سال همه فعالان اقتصادی با آشفتگی‌ها و نوسان بازار ارز کنار آمدند و اکنون منتظرند ببینند با فرا رسیدن عید نوروز و سال جدید چه اتفاقی خواهد افتاد. یکی از گروه‌های اقتصادی که امسال با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده‌اند، فرشبافان و صاحبان کارگاه‌های قالیبافی و تاجران فرش بودند. هرچند تولیدکنندگان از گرانی مواد اولیه و کاهش فروش گلایه دارند اما اداره صنعت، معدن و تجارت زنجان از افزایش ۱۰ درصدی میزان صادرات فرش استان طی ۹ ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد.


افزایش قیمت مواد اولیه

رئیس اتحادیه فرشبافان استان زنجان می‌گوید: قیمت مواد اولیه فرش به‌خصوص ابریشم به شدت بالا رفته است تا جایی که قیمت آن از 150 هزار تومان به 550 هزار تومان رسیده است.
جعفر نجفی می‌افزاید: خرید و فروش فرش ابریشمی به دلیل تحریم‌ها متوقف و کارگاه‌های فرشبافی به تعطیلی کشیده شده است. به نظر می‌رسد اگر اوضاع به همین منوال ادامه پیدا کند، شاهد افزایش تعداد بیکاران در این بخش باشیم.

وی با اشاره به این‌که فرش پشمی کم‌و‌بیش مشتریان خود را دارد، ادامه می‌دهد: با توجه به نزدیکی عید نوروز، قشر متوسط بیشتر این نوع فرش را تهیه می‌کنند.


دستمزد پایین

رئیس اتحادیه فرشبافان استان زنجان اظهار می‌کند: 20 کارگاه فعال در شهر زنجان وجود دارد که بیشتر در مناطق بی‌سیم و اسلام‌آباد واقع شده‌اند. زنان و مردان روستایی نیز به این کار مشغولند. بیشتر کسانی که به این شغل مشغولند از قشر پایین هستند و از این راه کسب درآمد می‌کنند و بیشترین سود را دلالان به جیب می‌زنند. قالیبافان به ازای بافت هر 60 سانتی‌متر 5 هزار تومان دریافت می‌کنند.

وی به این پرسش که آیا این میزان دستمزد برای کار بسیار ظریف بافت فرش ابریشم کم نیست، چنین پاسخ می‌دهد: با توجه به این‌که با گرانی مواد اولیه ابریشم روبه‌رو شده‌ایم، برای سرمایه‌گذار پرداخت بیشتر از این میزان صرف نمی‌کند. 


 بیمه قالیبافی

نجفی در مورد بیمه قالیبافی می‌گوید: موضوع بیمه قالیبافی از زمان تصویب تاکنون با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌رو بوده است، طبق برآورد ما در سال 93، 23 هزار قالیباف در استان داشتیم اما با سیاست‌های جدید تامین اجتماعی و پایش‌های متعدد و کوتاه کردن دست کسانی که می‌خواستند از طریق فرشبافی بیمه شوند، حالا این میزان بسیار کاهش پیدا کرده است و به 10 هزار نفر رسیده است. وی ادامه می‌دهد: با این‌که 20 درصد حق بیمه را دولت و 7 درصد آن را فرشباف پرداخت می‌کند، اما هنوز هستند کسانی که توان پرداخت 7 درصد را هم ندارند و از فهرست بیمه حذف می‌شوند.


افزایش ۱۰ درصدی صادرات

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان از افزایش ۱۰ درصدی میزان صادرات فرش استان طی ۹ ماه سال‌ جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: صادرات فرش استان طی این بازه زمانی ۱۰ میلیون و ۴۰۵ هزار دلار بوده است. هدفگذاری امسال برای صادرات فرش دستباف استان زنجان ۱۲ تا 5/12 میلیون دلار بود اما تاکنون نتوانسته‌ایم به این هدف برسیم.
محسن جعفری می‌افزاید: فرش ابریشم و دستباف استان زنجان به کشورهای خلیج‌ فارس، آلمان، کانادا، روسیه، لبنان، ایتالیا و آفریقا صادر می‌شود و حال صادرات فرش زنجان خوب است.
وی ادامه می‌دهد: طبیعی بودن مواد اولیه فرش زنجان شامل پشم، ابریشم و رنگ باعث افزایش کیفیت این فرش شده ست.


نداشتن توجیه اقتصادی

یکی از فعالان فرش دستباف زنجان نبود برنامه صادراتی را یکی از موانع سد راه توسعه بازار فرش زنجان بیان می‌کند و می‌گوید: از ابتدای سال تغییر و تحولات ارزی موجب شده تا قیمت فرش برای بافنده و فروشنده توجیه اقتصادی نداشته باشد.  پیمان بهرامی با ذکر این مثال که قیمت یک فرش 6 متری 5 میلیون تومان است و با احتساب این‌که 3 نیروی کار در مدت 9 ماه برای بافت این فرش باید کار کنند، پس توجیه اقتصادی ندارد، می‌افزاید: طبعا با این شرایط تعداد بافنده‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند و نیروی کار این عرصه ترجیح می‌دهد در حرفه دیگری مشغول به کار شود.

وی با تأکید بر ظرفیت‌سازی بازار صادرات این کالای مهم ایرانی در خارج از مرزها بیان می‌کند: در صورت افزایش صادرات شاهد افزایش قیمت فرش ایرانی خواهیم بود.این فعال صنعت فرش زنجان با تأکید بر این‌که زنجان، تاجر فرش ندارد، ادامه می‌دهد: حلقه‌های تولید و صادرات فرش زنجان از تولید‌کننده تا واسطه و فروشنده، تکمیل نیست و همین امر موجب شده تا زنجیره تولید، عرضه و اشتغال به هم بخورد. 
بهرامی فرش زنجان را دارای بهترین نوع بافت در دنیا اعلام می‌کند و می‌گوید: فرش زنجان در چند دهه گذشته جایگاه خود را از دست داده و برای به دست آوردن بازار نیازمند تبلیغ و معرفی بیشتر در کشورهای هدف جدید است.