شغل سوزان

نیلوفر شادان

صنعت خشک و خشنی است. خیلی‌ها می‌آیند اما توان ماندن ندارند. اینجا مرد می‌خواهد که بتواند بماند و تحمل کند. 8ساعت کار در کنار مواد مذاب 1400درجه با آن هرم داغ دل شیر می‌خواهد. آتش از هر طرف زبانه می‌کشد و مردان صنعت ذوب‌آهن مقاوم می‌ایستند و از دل آتش برای خانواده‌هایشان روزی کسب می‌کنند.
علی طالبی، یکی از آن مردانی است که سال‌هاست در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان کار می‌کند. او که هم‌اکنون در کارگاه چدن‌ریزی فعال است درباره سختی‌های کار در کارخانه ذوب‌آهن می‌گوید: «اگر کارخانه ذوب‌آهن را جبهه اول صنعت کشور بدانیم بچه‌هایی که در کنار مواد مذاب کار می‌کنند خط مقدم آن جبهه را تشکیل می‌دهد. کار ما کار با آتش است و هر لحظه آن، سخت و سوزناک است. کارگران در بخش آتش‌کاری از کله سحر تا آخر شیفت با مواد مذاب و انواع نسوز سروکار دارند. وقتی کوره‌ها باز می‌شود آنها مجبورند که در کنار جوی‌های مذاب، مسیر را برای مواد مذابی که حرارتی بیش از 1400درجه دارند باز کنند و در محل حاضر باشند تا اتفاقی رخ ندهد. کارگران این بخش لباس‌های مخصوصی دارند که به اجبار برای حفظ ایمنی باید به تن کنند و در یکی دو متری مواد مذاب بایستند. خود این لباس‌ها گرم است و آنها مجبورند در کنار هرم گرمای مواد مذاب آن را هم تحمل کنند. درجه حرارت در این محیط به قدری بالاست که حتی نور مواد مذاب هم صورت کارگران را می‌سوزاند. من هر چه برایتان از شرایط محیط کار اینجا بگویم تا وقتی خودتان در محیط کار نباشید نمی‌توانید تصوری از آن میزان گرما داشته باشید».

طالبی بهترین اتفاق محیط کارش را وقتی می‌داند که هیچ‌کس دچار آسیب نشود چون آسیب‌دیدگی و سوختگی‌های کلی و جزئی جزو لاینفک زندگی کارگران ذوب‌آهن است. خاطرات تلخ بی‌شماری دارد اما دلش نمی‌آید برایمان تعریف کند. می‌گوید خیلی پیش می‌آید که دوستانمان دچار سوختگی شوند چون با وجود رعایت تمام موارد ایمنی باز هم احتمال خطای ابزاری وجود دارد و حتی ممکن است انفجار‌های کوچک مواد مذاب هم باعث آسیب کسی شود؛ «من هر روزی که دوستانم را سالم می‌بینم برایم آن روز، روز خوبی است.»

« استرس کار در این صنعت بسیار زیاد است و هر لحظه احتمال بروز حادثه وجود دارد.»؛ این را طالبی می‌گوید و ادامه می‌دهد: «استرس کار ما بسیار بالاست. من هر روز صبح روی فرزندانم را می‌بوسم و بعد راهی محیط کار می‌شوم چون فاصله بین مرگ و زندگی در محیط کار ما ناچیز است. همکاران من در قسمت کک‌سازی‌ بیشتر درگیر بخارات این سنگ می‌شوند و در معرض انواع بیماری‌ تنفسی قرار می‌گیرند. همکاران بخش‌های دیگر هم از حرارت و بخارات متصاعد آسیب می‌بینند. در واقع کار ما بازی با جانمان است».
کارگران کارخانه ذوب‌آهن سخت تلاشگر، سخت خونگرم، سخت صبور و سخت با حوصله‌اند. آنها هیچ وقت از همکارشان گلایه نمی‌کنند و با وجود کار سخت حاضرند جای همکار خود بایستند و کارش را انجام دهند. بخشندگی، محبت و خداترسی ازجمله خصوصیاتی است که برای کارگران این بخش از صنعت کشور نام می‌برند.

طالبی درباره تطابق درآمد با حجم کار سختی که کارگران انجام می‌دهند هم می‌گوید: «متأسفانه تطابقی در این زمینه وجود ندارد و در حق کارگران اجحاف می‌شود. پیش از این امکانات رفاهی در اختیار کارگران قرار می‌دادند اما اخیرا از این امکانات کاسته شده است. درباره بیمه هم باید بگویم که حدود 80، 90درصد افراد ناراضی هستند چون طبق قوانین کار، شغل ما جزو مشاغل سخت محسوب می‌شود به‌عنوان مثال یک آتش‌کار باید پانزده‌ساله بازنشسته شود اما ما آتش‌کاری داریم که هنوز بعد از گذشت بیش از 20سال در حال انجام کار است چون جایگزینی برای آن نیست. پیش از این در این صنعت افراد تنومند را استخدام می‌کردند چون کار ما کار سنگینی است اما الان به‌دلیل نبود شغل افراد با جثه کوچک هم از روی اجبار وارد محیط کار می‌شوند».