نکاتی درباره رعایت اخلاق حرفهای در فضای مجازی
این حریم خصوصی نحیف!
حریم خصوصی یکی از مهمترین نکاتی است که وقت استفاده از فضای مجازی آنقدر که باید به آن توجه نمیشود. بهویژه برای استفاده حرفهای درمانگران از فضای مجازی و دادن مشاوره. مینا اسفندیاری میگوید: «در کل دنیا بحث اخلاق حرفهای روانشناس در فضای مجازی نو و جدید است و نیاز به مطالعه، پژوهش و کدهای اخلاقی فراوان دارد. اما در ایران مغفول مانده است. کسانی که در سازمان نظام روانشناسی هستند نظارت کافی ندارند و کدهای اخلاقی صادر نکردهاند. درواقع پژوهشی انجام ندادهاند». او نکات مهمی را درباره استفاده حرفهای درمانگران از رسانههای اجتماعی، به نقل از انجمن روانشناسی آمریکا، مطرح میکند؛ نکاتی که اگر در ایران به آن توجه میشد هرگز مسئله آسیبزایی مثل پرسش و پاسخ در استوریهای اینستاگرام به راه نمیافتاد.
روانشناس برای استفاده حرفهای از سوشال مدیا باید 3 مسئله را درنظر بگیرد:
رازداری و حریم خصوصی: حتی با وجود رضایت مراجع یا حتی بدون بردن اسم و فامیل، روانشناس حق ندارد اطلاعات خصوصی زندگی مراجع را در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارد. چون ممکن است توسط عدهای شناسایی شود. رضایت فرد در اینجا ملاک نیست چون ممکن است درمانجو بهعلت نیازی که به روانشناس دارد در جایی صلاح خود را درنظر نگیرد. درمانگر است که باید اخلاق حرفهای و اصل رازداری و حریم خصوصی را رعایت کند و از نیازی که درمانجو دارد سوءاستفاده نکند. البته در کل باید بدانیم در شبکههای اجتماعی حریم خصوصی از اساس وجود ندارد چون افراد دیگری جز گردانندگان صفحه میتوانند به آن اطلاعات دسترسی داشته باشند. برای همین درست نیست که افراد اطلاعات خودشان را از طریق دایرکت و... در اختیار درمانگر بگذارند. برای درمانهای ویدئویی هم در دنیا برنامه و اپلیکیشن مخصوصی وجود دارد که از نظر حریم خصوصی امنیت بیشتری دارند.
روابط موازی با مراجع: هم درمانگر و هم مراجع، حق ندارند به جز رابطهای که در اتاق درمان دارند ، خارج از آن فضا رابطهای داشته باشند. در سوشال مدیا حتی اگر درمانجو صفحه پابلیک روانشناس را فالو میکند، روانشناس نباید صفحه خصوصی مراجع را فالو کند.
نوع درمانی که انتخاب میکند: روانشناس باید درنظر بگیرد با توجه به پلتفرمی که انتخاب میکند چه نوع درمانی مناسبتر است. اگر درمان فقط تلفنی و ویدئویی است چه عمقی از درمان را باید درنظر بگیرد و اگر حضوری است چه عمقی... چون این پلتفرمها ظرفیتهای متفاوتی دارند. نباید مشکلی را که باید حضوری شکافته شود، در درمان از طریق دایرکت و چت شکافت.