بدون بازنشستگی

لیلا شریف

«یک ستاره»، این تمام اندوخته پراید در عبور از میدان سنجش استاندارد و کیفیت است؛ یعنی حداقل کیفیت برای پرتیراژترین خودروی ملی. کیفیت پایین پراید سال‌هاست که با وعده توقف تولید همراه شده است، اما هر بار وقتی موعد اجرا فرامی‌رسد، دلایل مهم‌تری عرض‌اندام می‌کنند تا باز هم پراید تولید شود.

خط و نشان‌های سازمان استاندارد    

اواخر سال 95 اتفاقی مهم در صنعت خودروسازی رخ داد. سازمان ملی استاندارد ایران تصمیم گرفت تا استانداردهای خودرو را از ۵۵مورد به ۸۵مورد ارتقاء دهد. براساس این استانداردسازی، خودروسازان موظف شدند تا در چند مرحله سطح استاندارد تولیداتشان را بالا ببرند. در گام اول باید تا دی‌ماه 96، 61 مورد از فهرست استاندارد عملی می‌شد، پس قرار شد با افزودن 2مورد دیگر به 61مورد استانداردسازی، این عدد در تیرماه 97به 63 مورد برسد و در نهایت در دی 97 آخرین مرحله، یعنی اجرای کامل فهرست 85 موردی سازمان استاندارد انجام شود.

در کنار این فهرست سازمان ملی استاندارد، مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در سال 96 از روزهای پایان کار خودروهای تک ستاره در صنعت خودرو خبر داده بود؛ اتفاقی که براساس آن قرار بود عمر پراید به سال 97 قد ندهد؛ «از ابتدای سال ۱۳۹۷ هیچ خودروی تک‌‌ستاره‌ای نباید در سبد تولید شرکت‌های خودروساز داخلی وجود داشته باشد و تولید خودروهای تک‌ستاره باید تا پایان سال‌جاری متوقف شود.»

در واقع سال گذشته برای خودروسازان 2بار خط و نشان کشیده شد؛ نخستین خط و نشان مربوط به‌خودروهای تک‌ستاره و در رأس آنها پراید بود و دومی هم در قامت 85 استاندار اجباری ظهور کرد. براین اساس مقرر شد تا تمام خودروها از دی‌ماه امسال در چارچوب استانداردهای جدید فعالیت کنند و خودروسازان تصمیم بگیرند که برای ادامه تولید، پلت‌فرم‌های خودروهای غیرمنطبق را تغییر دهند یا تولید آنها را متوقف کنند.

این خط و نشان‌های استانداردسازی موجب شد تا تولیدکنندگان پراید به این واقعیت اعتراف کنند که با این شرایط قادر به ادامه تولید پراید نیستند؛ درواقع طبق استانداردهای جدید، خودروسازان به این نتیجه رسیدند تنها خودرویی که نمی‌تواند از این سد عبور کند، پراید است تا جایی که جمالی مدیرعامل سابق سایپا در تأیید این نکته گفته بود:«سعی ما این است که اواخر سال 96 با پراید خداحافظی و برای آن جایگزین‌هایی ازقبیل کوئیک و ساینا را تعریف کنیم».

اما گذر زمان نشان داد که نه فهرست سازمان استاندارد و نه خط و نشان شرکت بازرسی استاندارد نمی‌تواند موجب بازنشستگی پراید بعد از 24سال شود.

تعطیلی نمایشی خط تولید

حذف پراید به چنان دغدغه‌ای در میان خودروسازان تبدیل شد که در شهریور سال 96، سایپا در حرکتی نمایشی خط تولید پراید 111 در کاشان را تعطیل کرد و با حضور کارکنان این خط تولید، جشن خداحافظی برای پراید محبوب جوانان گرفت.

اما این خداحافظی چندان دوام نیاورد، چرا که تنها مکان خط تولید تغییر کرد و تولید پراید 111 از کاشان به تهران منتقل شد و حتی در پیش‌فروش‌های بهمن 97، نام این محصول سایپا به چشم می‌خورد.

و پرایدی که پابرجاست

بعد از اما و اگرهای بسیار هنوز پراید با قلدری در جاده‌های ایران ویراژ می‌دهد و کسی بنا ندارد تا این خودرو را همچون پیکان راهی موزه کند.

دلایل مختلفی برای ماندگار پراید در بازار خودروی ایران ذکر می‌شود. برخی همچون مدیرعامل سابق سایپا این اتفاق را ناشی از وابستگی درآمدی خانواده‌های کم‌درآمد به این خودرو می‌دانند؛ «در گروه سایپا علاقه‌مند به خروج پراید از چرخه تولید هستیم، ولی وابستگی اقتصاد و درآمد بسیاری از خانوارهای کم‌بضاعت به این خودرو از دغدغه‌های ماست. بخشی از اشتغال کشور از طریق پراید تأمین می‌شود و منبع معاش اقشار کم‌درآمد جامعه است، لذا نگران هستیم که با توقف تولید این ماشین خانواده‌های کم‌درآمد با مشکل روبه‌رو شوند.» 

از سوی دیگر ناتوانی صنعت خودروسازی برای تولید جایگزین مناسب از نظر قیمت و کیفیت هم موجب شده است، تا صنعت انحصاری خودرو همانطور که خود صلاح می‌داند به کارش ادامه دهد و پراید نه‌تنها تا پایان سال ۹۷ بازنشسته نشود بلکه بر سر خرید پیش‌فروش آن در روزهای منتهی به سال ۹۷ رقابت شدیدی شکل بگیرد.