کوچ نقدینگی از حافظ به چهارراه استانبول

نشانه‌های آماری حاکی از کوچ نقدینگی از بورس تهران به سمت بازار ارز است در چنین شرایط هیجان‌زده‌ای قیمت دلار درحال رشد است، شاخص بورس با وجود حمایت نزول می‌کند و قیمت‌ها در بازار‌های مسکن و طلا هم تورمی است. به گزارش همشهری، دیروز شاخص کل بورس تهران نزول کرد اما در مقابل قیمت دلار رشد و به سمت مرز ۴ هزار و ۵۵۰ تومان حرکت کرد. قیمت هر دلار آمریکا از اول سال تاکنون 21درصد رشد کرده است که از این مقدار 8.6درصد مربوط به دی‌ماه بوده است. اواخر سال 1395قیمت هر دلار آمریکا در محدوده ۳هزار و ۷۵۰ تومان قرار داشت اما 30آذر‌ماه امسال به ۴ هزار و ۱۸۷ تومان و دیروز به 4هزارو 550تومان رسید.

 شدت رشد قیمت دلار به حدی است که تحلیلگران عاقبت‌اندیش را هم غافلگیر کرده و اثرات آنی بر بازار سهام برجای گذاشته است زیرا کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد شتاب رشد قیمت دلار تا این حد باشد.کارشناسان عوامل متمایزی را در تحول بازار‌های سرمایه‌گذاری ارزیابی می‌کنند. برخی تحلیلگران عوامل اقتصادی و فنی مانند کاهش نرخ سود بانکی و تورم را عامل تغییر جهت بازار‌ها می‌دانند و گروهی دیگر رشد نرخ حواله درهم و افزایش ارزش دلار در کشور‌های همسایه را مقصر می‌دانند. این رویه فضای سرمایه‌گذاری در بازار سهام را هیجان‌زده و ملتهب کرده است به‌طوری‌که دیروز این دیدگاه که نقدینگی وارد شده به حساب‌های بانکی ایرانی از سوی کشور‌های عربی حوزه خلیج‌فارس بعد از دریافت نرخ سود بانکی 25درصدی در حال خروج از ایران است در فضای مجازی انعکاس پیدا کرد.

با این حال تحلیلگران عمل‌گرا ریشه تغییر جهت نقدینگی را عمدتا در عوامل اقتصادی جست‌وجو می‌کنند و از یک سو نه فقط منتظر نزول قیمت دلار نیستند بلکه اصلاح قیمت را در افزایش قیمت‌ها واکاوی می‌کنند؛ زیرا به اعتقاد اغلب تحلیلگران این تغییر و تحول در بازار‌ها از مصوبات شورای پول و اعتبار برای کاهش نرخ سود بانکی سرچشمه می‌گیرد که به رشد تورم و به‌دنبال آن قیمت دلار منجر شده و در نهایت اثرات نهایی‌اش را در بورس تهران به نمایش گذاشته است. به باور تحلیلگران رشد قیمت دلار که اغلب بازار‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده، ناشی از دستکاری در نرخ سود بانکی است که جریان نقدینگی را در بازار‌ها دچار تلاطم کرده است. طبق اصول علم اقتصاد سودی که به سپرده‌ها پرداخت می‌شود باید کمتر از کارمزد بانک‌ها باشد و اگر رویه فعلی ادامه یابد ترازنامه بانک‌ها بیش از گذشته با افت مواجه خواهد شد و این رویه روی تورم دلار، بازار سهام، مسکن و سایر بازار‌های سرمایه‌گذاری اثرات متفاوتی برجای خواهد گذاشت.

مقایسه بازارها

با اوج گرفتن قیمت دلار جریان سرمایه‌گذاری در بورس که در 2‌ماه گذشته رشد محسوسی داشت، تضعیف شد و نقدینگی از بورس به سمت بازار ارز حرکت کرد. هنوز اطلاعات دقیقی در مورد میزان خروج نقدینگی از تالار بورس در خیابان حافظ به سمت چهار‌راه استانبول و مرکز دلارفروش‌ها در دست نیست اما برخی گمانه‌زنی‌های قبلی این رقم را تا 600میلیارد تومان برآورد کرده‌اند. در چنین شرایطی در مبادلات دیروز هم شاخص کل بورس تهران 600‌واحد افت کرد و به 98هزارو 221واحد رسید. نکته قابل توجه کاهش قیمت سهام اکثر شرکت‌های بورس بود. در مبادلات روز گذشته قیمت سهام 70درصد از شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس با نزول مواجه شدند. این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد که قیمت سهام شرکت‌هایی مانند فولاد مبارکه، ملی مس و چادرملو که در روز‌های گذشته نقش زیادی در رشد شاخص داشته با افت زیادی مواجه شده است.

پیش‌بینی می‌شود با ادامه سیاست‌های مربوط به کاهش دستوری نرخ سود بانکی، نرخ تورم در دی‌ماه بیشتر رشد کند و این ماجرا اثرات خود را روی بازار مسکن، طلا، ارز و بورس بیشتر نمایان سازد. بررسی بازار‌ها در دی‌ماه نشان می‌دهد که قیمت هر‌دلار آمریکا در دی‌ماه 8.6درصد رشد کرده است درحالی‌که مقدار رشد شاخص کمتر از 3درصد بوده است و با تداوم روند نزولی احتمال کاهش شدید بازده بورس به‌وجود آمده است. در همین مدت قیمت هر سکه بهار آزادی بیش از 9درصد و یورو 11درصد افزایش یافته است. از میانگین قیمت‌ها در بازار مسکن اطلاعات دقیقی در دست نیست اما بررسی قیمت‌ها در بازار مسکن نشان می‌دهد که میانگین سطح عمومی قیمت‌ها در مناطق 22گانه تهران هم از اول سال تاکنون حدود 15درصد افزایش یافته است که پیش‌بینی می‌شود درصورت تداوم رویه موجود با رشد بیشتری مواجه شود.

با این داده‌ها مقدار بازده بورس تهران از اول سال تاکنون به محدوده 26درصد و بازده دلار آمریکا و یورو به‌ترتیب به 21 و 35درصد رسیده است. قیمت هر سکه بهار آزادی هم از اول سال تاکنون 26درصد رشد کرده است. این اطلاعات به‌معنای این است که با درنظر گرفتن ریسک سرمایه‌گذاری در بورس باید در ماه‌های آینده شاهد کاهش حجم سرمایه‌گذاری در بورس و خروج پول از تالار حافظ به سمت چهارراه استانبول به نفع بازار ارز باشیم.