چرا گوشت قرمز گران شد؟

نفیسه زمانی‌نژاد|  اصفهان- خبرنگار:


در حالی که از سوی تعدادی از مسئولان اعلام می‌شود اصفهان کمبودی در حوزه گوشت ندارد، کلاف سردرگم افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار باعث فشار بر مصرف‌کنندگان شده است. فعالان این بخش خبر از کاهش چشمگیر مصرف این ماده غذایی در بین مردم شهر می‌دهند و هر کدام از مسئولان دلیل و شاید هم بهانه‌ای برای آن می‌آورند و وعده‌هایی نیز برای کاهش قیمت آن شنیده می‌شود.


کاهش سرانه مصرف گوشت

«رضا خلیلی» فروشنده دام زنده در اصفهان، می‌گوید: معمولا یکی از پرهزینه‌ترین کالاهای سبد غذایی خانوارها گوشت قرمز است. حتی زمانی هم که نرخ آن تا این حد افزایش پیدا نکرده بود، رکورددار مواد غذایی از لحاظ قیمت به شمار می‌آمد، ولی در یکی - دو سال اخیر و به‌ویژه در این چند ماه گذشته، قیمت گوشت قرمز با افزایشی روبه‌رو شده که به‌شدت سرانه مصرف آن را تحت تاثیر قرار داده است. وی می‌افزاید: واقعیت آن است که بر اساس آمار، وضعیت مصرف گوشت قرمز در سال‌های اخیر سیر نزولی داشته است، به طوری که سرانه مصرف گوشت قرمز در مدت سال‌های 80 تا 89 در اصفهان سیر صعودی داشته و ناگهان از این سال، شیب نزولی پیدا کرده است که عمده دلیل آن به افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید خانواده‌ها مربوط می‌شود.

دولت در ماه‌های اخیر تلاش کرده است با افزایش تولید و کاهش صادرات دام زنده، همچنین افزایش واردات و عرضه گوشت گوسفندی گرم و گوشت گوساله منجمد بازار این محصول را متعادل کند، اما تاکنون در این بخش موفقیت چندانی حاصل نشده است، به‌خصوص در شهرهایی مانند اصفهان که با کمبود دام زنده مواجهند. اما مسئولان، فعالان و کارشناسان اقتصادی درباره دلایل گرانی گوشت قرمز چه اظهاراتی دارند؟
در حالی که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده‌اند اخلالگران و بدحسابان موجب افزایش قیمت گوشت شده‌اند، فعالان حوزه دام در اصفهان مانند خلیلی دلایلی همچون صادرات بی‌رویه، کمبود دام و کاهش تولید را عامل اصلی گرانی عجیب گوشت قرمز از جمله گوشت گوسفندی می‌دانند. همچنین گرانی آذوقه، خشکسالی، فصل زمستان، سردی و راه‌بندان از دیگر دلایل افزایش قیمت گوشت قرمز در استان به شمار می‌آید.
در این میان، برخی کارشناسان شرایط خوب علوفه‌ای صحراها و خودداری دامداران از عرضه دام‌هایشان به بازار را از جمله دلایل کمبود دام در بازار و گرانی گوشت عنوان می‌کنند.

تعدادی دیگر نیز معتقدند حضور دلالان در بازار این کالا موجب ایجاد این آشفته بازار شده است. ضمن آن‌که گفته می‌شود دلیل مهم دیگر به افزایش نرخ ارز مربوط می‌شود، به این نحو که هر قدر نرخ ارز کاهش یابد واردات گوشت قرمز بیشتر و صادرات آن کمتر می‌‌شود، اما اکنون با افزایش نرخ ارز، صادرات توجیه اقتصادی یافته و سبب گرانی گوشت قرمز شده است.


کمبود دام در اصفهان

نایب رئیس اتحادیه صنف گوشت قرمز اصفهان درباره وضعیت بازار گوشت قرمز استان بیان می‌کند: مصرف روزانه گوشت قرمز در اصفهان به کمتر از 70 تن رسیده که این میزان در مقایسه با گذشته کاهش مصرف را نشان می‌دهد.
«عبدالرزاق آقاجانی» می‌گوید: دلیل ایجاد چنین شرایطی به کمبود دام و کاهش قدرت مالی خریدار مربوط می‌شود، چراکه اصفهان به طور روزانه با کمبود دام سبک روبه‌رو است.

 این فعال می‌افزاید: استان اصفهان تنها 40 درصد از دام مصرفی را در داخل استان تولید می‌کند، در صورتی که در گذشته که این مقدار خشکسالی نبود، تولید دام بسیار بیشتر بود، به طوری که فقط 30 درصد از دام مصرفی استان از سایر استان‌ها تامین می‌شد، ولی در چند سال اخیر این میزان به 60 درصد رسیده است که 40 درصد آن از استان‌های کردستان، همدان، آذربایجان غربی و شرقی و 20 درصد نیز با گوشت‌های وارداتی تامین می‌شود.
وی یادآور می‌شود: با کاهش خروج دام سنگین از اصفهان که به همت دام‌پزشکی انجام شد، در چند روز اخیر با افزایش نرخ گوشت مواجه نبوده‌ایم. آقاجانی می‌افزاید: امیدواریم که با ورود محموله 800 تنی گوشت و توزیع آن به‌زودی تورم ایجادشده در قیمت این کالا از بین برود.


شدت قاچاق دام

رئیس صنف کشاورزان و دامداران اصفهان نیز با اشاره به فراوانی قاچاق دام زنده به خارج از مرزها می‌گوید: این مسئله به میزانی شدت دارد که اکثر دامداران به دلیل ناامنی و ترس از ربوده شدن دام‌هایشان برای قاچاق، گله‌های خود را فروخته‌اند. «اسدالله بیدرام» می‌افزاید: یکی از دلایل قاچاق دام اختلاف قیمت دام در ایران و کشورهای همسایه است.  ضمن آن‌که فصل زمستان معمولاً قاچاق دام بیشتر است و آن هم به این دلیل است که در این فصل کشورهای حوزه خلیج فارس و عراق به علت کاهش میزان عرضه دام در بازارهایشان با افزایش تقاضا روبه‌رو هستند.

این مسئول می‌گوید: در کل، کمبود دام دراصفهان باعث گرانی این ماده غذایی شده است و پس از کمبود دام، معضلات دیگر چون گرانی نرخ نهاده‌های دامی، فقدان مدیریت ارگان‌هایی چون سازمان جهاد کشاورزی و رفتار اشتباه مصرف‌کنندگان به گرانی دامن می‌زند. 

بیدرام توضیح می‌دهد: صف‌های طولانی مردم برای خرید گوشت بیش از میزان مصرفشان به‌ویژه در زمان‌های گرانی از عوامل مهمی است که گرانی گوشت را تشدید می‌کند.
وی در زمینه افزایش یا کاهش احتمالی نرخ گوشت قرمز تا شب عید می‌گوید: معمولا کاهش نرخ‌هایی که دربرهه‌ای با افزایش مواجه شوند چندان امکان‌پذیر نیست، مگر آن‌که گوشت روی همین قیمت فعلی تثبیت شود.