اختلال پانیک یا حمله وحشت؟

تابلوی جیغ کلود مونه، نقاش فرانسوی که انسانی را در حال جیغ کشیدن در نهایت وحشت ترسیم می‌کند، گاهی واقعیت درونی انسان به ظاهر آرام مدرن است که نمی‌تواند مشکلات و اضطراب‌های وجود‌ی‌اش را تاب آورد.
در روانشناسی حمله ترس‌های اینچنینی که فرد را دچار تعریق و تنگی نفس می‌کند، اختلال پانیک می‌نامند. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ابتلا به این اختلال این است که در بیرون از ذهن فرد عاملی چنین خطرآمیز وجود ندارد، بلکه فرد به‌ مدت طولانی یا کوتاه‌مدت در معرض اضطراب‌های شدیدی بوده و در نهایت پاسخ ذهنش ابتلا به این بیماری است. مبتلا دچار تعریق، تنگی نفس، تپش قلب، احساس خفگی، تهوع، هراس از مرگ یا جنون می‌شود. سپس از قرار گرفتن در صف‌های طولانی، مکان‌های شلوغ و سالن‌های سینما و غیره می‌گریزد. استرس متراکم در فرد ناشی از تغییر یا اخراج از شغل، مرگ یکی از اعضای خانواده یا حتی طلاق می‌تواند استعداد فرد به اختلال پانیک را بروز دهد. عوامل جسمی همچون کاهش قند خون، پرکاری یا کم‌کاری تیروئید، افزایش کورتیزول خون و مسمومیت ناشی از مصرف زیاد کافئین نیز می‌تواند عوامل ذهنی را تشدید کند. روانشناس‌ها در این موارد به تکنیک‌هایی همچون پیکان رو به پایین یا پیکان رو به بالا متوسل می‌شوند. طی این تکنیک‌ها پس از آموزش چند تکنیک آرامبخش اندک اندک روان‌درمانجو با تصویر‌های واقعی از آنچه تصور‌های اشتباهی داشته، مواجه می‌شود. ریشه‌یابی این تصویر‌های وحشتناک ذهنی و روبه‌رو شدن با واقعیت این اختلال را کمرنگ یا برطرف می‌کند.