تلاش برای پیشروبودن در زمینه انرژی پاک

دکتر صدرالدین علیور| رئیس مرکز مدیریت محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران:

محدودیت منابع فسیلی، رشد بالای مصرف سالانه انواع انرژی در کشور، عدم‌کارایی فنی و اقتصادی انرژی و هدررفت انرژی در مصرف، و مشکلات فزاینده زیست‌محیطی ناشی از آن، ضرورت مدیریت تولید و مصرف انرژی را بیش از پیش آشکار ساخته است؛ لذا مدیریت تولید و مصرف انرژی صرفا به حوزه بهینه‌سازی‌ محدود نشده و امروزه بسیاری از شهرداری‌های شهرهای کوچک و بزرگ دنیا به لزوم کاربرد انرژی‌های نو و تجدیدپذیر واقف شده‌اند و برای استفاده حداکثری از آن در محیط شهری، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی می‌کنند. در واقع مهم‌ترین علل توجه به امر تنوع سبد انرژی شهری، کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از جایگزینی منابع احتراق فسیلی با سوخت‌های پاک و منابع تجدیدپذیر، ضریب اطمینان تأمین و نیز اشاعه فرهنگ کاربرد انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در سطح عموم است. این امر علاوه بر رشد و توسعه اقتصادی با اشتغال‌زایی و افزایش دامنه کسب‌وکار موجب تنوع سبد انرژی کشور در راستای ارتقای امنیت انرژی می‌شود.

با نگاهی گذرا به آمار و ارقام جایگاه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور و ضرورت آن در کلانشهرهای کشور، محرز می‌شود درحالی‌که برخلاف متوسط جهانی نزدیک به 20درصد انرژی تولیدی در جهان از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر است، در ایران کمتر از یک درصد از انرژی تولیدی، از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی در سال2015 ایران و شهر تهران وضعیت نامناسبی از لحاظ محیط‌زیست و مصرف انرژی دارند. بر پایه گزارش سال۲۰۱۶ سازمان جهانی بهداشت (WHO) ایران بین ۱۰کشور آلوده جهان در سال۲۰۱۲، رتبه هفتم را کسب کرده و تهران نیز در این سال، بعد از جاکارتای اندونزی و کلکته هند، سومین شهر آلوده جهان بوده است. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی در سال2015 ایران همراه با کشورهایی نظیر چین، هند، آمریکا، کانادا، روسیه و انگلیس در زمره 10کشوری بوده که بالاترین میزان انتشار دی‌اکسید کربن را داشته‌اند و از سوی دیگر، بر اساس آمارهای صنعت برق، سرانه مصرف برق در ایران 2620 و در تهران 2900کیلووات‌ساعت در سال2012 بوده است. با دقت در اینکه بخش انرژی، بیشترین تأثیر را بر افزایش انتشار دی‌اکسید کربن دارد، ضرورت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برای کاهش خطرات ناشی از تغییرات آب‌و‌هوایی، اهمیت دوچندان می‌یابد.

شهر تهران به‌عنوان پایتخت کشور عزیزمان، از لحاظ راهبردی نقش مهمی در حوزه استفاده از انرژی‌های نو در کشور دارد؛ چراکه آلودگی‌های زیست‌محیطی و شدت بالای مصرف انرژی در ساختمان‌های مختلف، از معضلات مهم پایتخت است که رعایت ملاحظات بهینه‌سازی مصرف انرژی بالاخص اجرای صحیح مبحث19مقررات ملی ساختمان، راهکار مناسبی برای کاهش چنین معضلاتی محسوب می‌شود. توسعه به‌کارگیری انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در شهری که از پتانسیل قابل‌‌توجهی برای بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی، زیست‌توده، زمین‌گرمایی، پیل سوختی و...) بهره‌مند است، می‌تواند بسیار مهم و قابل اتکا باشد. شهرداری تهران به‌عنوان یکی از متولیان اصلی شهر تهران، زیرساخت‌های مناسبی برای بسترسازی و توسعه انرژی‌های نو در شهر دارد. لذا با عنایت به دراختیارداشتن بیشترین فضاهای عمومی و نیمه‌عمومی شهر، منابع مختلف شهری، سیستم حمل‌ونقل عمومی و سیستم نظارت بر ساخت‌وساز در پهنه‌های مختلف شهر، می‌تواند در توسعه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در شهر تهران مهم‌ترین نقش را ایفا کند که یکی از بارزترین این اقدامات، تدوین مصوبه الزام شهرداری تهران به توسعه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر و بالطبع، نظارت مستمر بر اجرای آن است.

 بر اساس این مصوبه، شهرداری تهران مکلف به استفاده حداکثری از انرژی‌های نو و تجدیدپذیر (استفاده از انرژی‌های خورشیدی، آبی، بادی، زمین‌گرمایی، زیست‌توده و پیل‌سوختی) در شهر تهران در حوزه‌های مختلف شهری شامل فضاهای عمومی و تاسیسات و تجهیزات شهری، ابنیه و ساختمان و وسایل حمل‌ونقل عمومی است و بر اساس مفاد مصوبه، ‌باید در این راستا اقداماتی را ساماندهی و معمول کند. شهرداری تهران برای رسیدن به اهداف و انجام مسئولیت‌های تعیین‌شده در این باره، به‌عنوان یکی از نهادهای پیشرو در زمینه مدیریت انرژی در محیط شهری فعالیت می‌کند.