نفس‌ صنایع‌دستی ایران در بازارهای جهانی به شماره افتاد

محمد باریکانی/خبر‌نگار


«وضعیت صنایع‌دستی ایران شبیه به یک بیمار رو به احتضار است که حال خوشی ندارد.» این جمله مهدی اعلمی تولیدکننده و صادرکننده سفال ایران، یکی از پرفروش‌ترین شاخه‌های صنایع‌دستی در جهان است.
او به همشهری گفته است که برخلاف تبلیغاتی که از وضعیت خوب تولید و صادرات صنایع‌دستی ایران انجام می‌شود، صنایع‌دستی ایران از بازارهای جهانی دور افتاده و مشکلات اقتصادی کشور بر روند تولید و صادرات صنایع‌دستی نیز تأثیر گذاشته است.
آنطور که این تولیدکننده وصادرکننده صنایع‌دستی اعلام می‌کند: صنایع‌دستی ایرانی دچار روزمرگی شده و مخاطب جهانی خود را نمی‌شناسد و در حوزه تولید نیز از هزینه‌های بالا و افزایش تورم رنج می‌برد. در نتیجه کالایی هم که تولید شود مورد پسند مخاطب بیرونی نیست.
این فعال صنایع‌دستی کشور می‌گوید: فعالان و تولیدکنندگان صنایع‌دستی ایران در وضعیت انزوا قرار گرفته‌اند و امکان ارتباط و رقابت با بازارهای صنایع‌دستی در جهان را از دست داده‌اند.

گمرک کیلویی حساب می‌کند، صادر‌کننده قطعه‌ای می‌فروشد
ضعف در طراحی کاربردی صنایع‌دستی ایرانی، افزایش قیمت‌ مواداولیه و کاهش تولید صنایع‌دستی، مشکلات ناشی از صادرات کالاهای ایرانی به‌دلیل تحریم‌ها و... از مدت‌ها پیش در حوزه صنایع‌دستی مطرح بود و حالا مهدی اعلمی می‌گوید: از مهرماه سال‌جاری روند صادرات صنایع‌دستی کند شده و براساس آمارها در 3‌ماه سوم امسال صادرات صنایع‌دستی ایرانی تا 20درصد کاهش یافته است.
به‌گفته این صادر‌کننده صنایع‌دستی، دور شدن تولیدکنندگان صنایع‌دستی ایرانی از جریان جهانی بازارهای صنایع‌دستی موجب شد که کالاهای صنایع‌دستی تولید شده در ایران به‌لحاظ قیمت و مخاطب‌شناسی در بازار جهانی صنایع‌دستی موفق نشوند.
اعلمی آمارهای صادراتی اعلام شده از سوی گمرک در حوزه صنایع‌دستی را نیز با واقعیات موجود در بازار صادرات صنایع‌دستی ایران منطبق نمی‌داند. او می‌گوید: گمرک اجناس صنایع‌دستی را که به‌صورت قطعه‌ای صادر می‌شود در ارزیابی خود کیلویی محاسبه می‌کند و به همین دلیل اعلام می‌کند که مثلا ارزش صادرات صنایع‌دستی فروخته شده توسط تولیدکننده و صادرکننده صنایع‌دستی 120هزار دلار است درحالی‌که ارزش واقعی صادرات شاید به 30هزار دلار هم نرسد. چون گمرک محصولات صنایع‌دستی را در ردیف صادرات کیلویی قرار می‌دهد.

مشکلات صنایع‌دستی بخشی از مشکلات اقتصاد کشور است
اظهارات این صادرکننده و تولیدکننده صنایع‌دستی ایرانی که در بخش سفال فعالیت دارد و یکی از پرفروش‌ترین محصولات صنایع‌دستی ایران را به بازارهای جهانی عرضه می‌کند، در حالی مطرح می‌شود که پویا محمودیان، معاون صنایع‌دستی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور صبح دیروز دومین نشست خود با مسئولین و نمایندگان بنیاد صلح ساساکاوا ژاپن را برگزار کرد تا مقدمات برپایی دو همایش با عنوان زنان و صنایع‌دستی را فراهم کند.
پویا محمودیان در ارتباط با تاثیر برپایی چنین همایشی در صادرات صنایع‌دستی ایرانی به کشور ژاپن به همشهری گفت: برپایی چنین رویدادهایی قطعا به صادرات صنایع‌دستی ایران به ژاپن کمک می‌کند.او درخصوص جزئیات نشست خود با مسئولین بنیاد ساساکاوا گفت: براساس این نشست قرار است در مردادماه سال آینده همایش زنان و صنایع‌دستی برگزار شود که 3 حوزه تولید، بازاریابی و فروش و طراحی از ارکان اصلی این همایش هستند.
محمودیان افزود: افراد تأثیرگذار و صاحب نام از ژاپن و تأثیرگذاران بازار صنایع‌دستی ایران در این همایش حضور دارند و تلاش می‌شود با تبادل تجربیات، مدل‌های موفق صنایع‌دستی با توجه به ارکان اصلی این همایش استخراج شود.
معاون صنایع‌دستی سازمان میراث‌فرهنگی گفت: پس از این همایش نشست زنان، کارآفرینی و صنایع‌دستی در مهرماه آینده برگزار می‌شود که موضوعات جزئی‌تر را در دستور کار خود قرار داده است.
او همچنین از بازدید نمایندگان بنیاد صلح ساساکاوا از شهرهای کاشان و شهرضا به‌عنوان 2 شهر جهانی و ملی صنایع‌دستی ایران در سال آینده خبر داد.
معاون صنایع‌دستی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همچنین در پاسخ به آنچه مهدی اعلمی از حال ناخوش صنایع‌دستی ایرانی گفته است و ارتباط مشکلات اقتصادی کنونی کشور به کاهش تولید یا صادرات صنایع‌دستی گفت: آمار گمرک ایران کارشناسی شده است و به هر حال گمرک جمهوری اسلامی ایران یک سازمان مرجع در اعلام آمار صادرات و واردات کالاهای صنایع‌دستی است که این آمار را هم براساس نظر ارزیابان و کارشناسان خود اعلام می‌کند.
او گفت: مشکلات اقتصادی کشور همه فعالان اقتصادی را دربرگرفته و حوزه صنایع‌دستی را نیز شامل شده است و شاید این حوزه به‌دلیل ظرافت‌های خاصی که دارد در این شرایط آسیب‌پذیرتر باشد.
پویا محمدیان اما اعلام کرده که معاونت صنایع‌دستی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور تدابیری برای کاستن از مشکلات صادرکنندگان صنایع‌دستی اندیشیده است.
او البته اشاره‌ای به این تدابیر نکرد اما گفت که باید در شرایط فعلی سعی شود بحران‌های صنایع‌دستی را پشت‌سر گذاشت تا هنرمندان صنایع‌دستی هم دچار مشکل نشوند.
معاون صنایع‌دستی همچنین در پاسخ به این سؤال همشهری که آیا کاهش صادرات صنایع‌دستی کشور در 3‌ماه سوم سال واقعیت دارد؟ افزود: هنوز آمار کارشناسی شده ای توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران در اختیار ما قرار داده نشده است اما باید توجه داشته باشیم که بخشی از مسائل پیش آمده در حوزه صنایع‌دستی به‌دلیل وضعیت اقتصادی کشور است و باید تلاش کنیم تا روند رشد سابق در تولید و صادرات صنایع‌دستی را به این حوزه بازگردانیم.