یزد شهر بدون گدا می‌شود

سارا گلابگیریان|   یزد- خبرنگار:


 انتشار تصویری مربوط به یکی از متکدیان غیربومی در فضای مجازی با جمع‌آوری مبالغ هنگفت کمک‌های نقدی و کمک‌های غیرنقدی با این عنوان که یزد بهشت متکدیان است، اندکی روحیه مردم نوع‌دوست یزدی را تحت تاثیر قرار داد.
یزدی‌ها که از دیرباز به نوع‌دوستی و کمک به همنوع شهره‌اند، در کمک به متکدیان هم پیشتاز هستند و همین موضوع یزد را به بهشت متکدیان تبدیل کرده است. مسئولان عقیده دارند که این نوع کمک هیچ گاه جایگاه معنوی نخواهد داشت، چراکه از بین 100 متکدی که در شهر می‌بینیم شاید 2 نفرشان نیازمند باشند.

کمک به گدایان حرفه‌ای محروم ساختن نیازمند واقعی از یاری خالصانه است. از این رو، دفتر امور اجتماعی استانداری یزد در صدد است کمک‌های مردمی به متکدیان را نظام‌‌مند کند.آنها طرحی را با پیروی از شهر تبریز که شهر بدون گداست، آغاز کرده‌اند؛ به این ترتیب که سازمان‌های مردم‌نهاد را برای رساندن کمک‌های مردمی به دست نیازمندان واقعی به کار بگیرند تا کمک‌های مردمی از خیابان‌ها به سمت این سازمان‌های مردم‌نهاد هدایت شود.اما مهم‌ترین گام در این مسیر روشن‌سازی افکار عمومی برای همکاری با دستگاه‌های مسئول و سازمان‌های مردم‌نهاد متولی جمع‌آوری کمک‌های مردمی است.


دیدگاه شهروندان در مورد کمک به متکدیان

یکی از شهروندان یزدی عقیده دارد که مردم راه کمک به نیازمندان را نمی‌دانند. «زهرا موسوی» می‌گوید: قطعا اگر مردم مطمئن باشند که اشخاصی کمک را با رعایت اصل امانت به دست نیازمند واقعی می‌رسانند، این کمک را به جای متکدیان غیربومی که در شهر هستند، به دست آنها می‌سپارند.وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر، اعتمادی برای کمک به برخی موسسات برای هدایت کمک مردم به نیازمند وجود ندارد، در حالی که اگر این اعتماد ایجاد شود، می‌توانیم متکدیان را با همکاری مردم از شهر جمع‌آوری کنیم.

این شهروند می‌گوید: کمک مردم به متکدیان هم از روی خیرخواهی است و هم علاقه دارند که با دریافت این کمک‌ها نیاز متکدیان برطرف شود و دیگر در شهر ظاهر نشوند، اما مردم قدرت تشخیص نیازمند بودن یا نبودن متکدیان را ندارند.
موسوی تاکید می‌کند: اگر موسسه یا نهادی مسئولیت ساماندهی متکدیان را به عهده بگیرد و کمک‌های مردمی را به دست نیازمندان واقعی برساند، به طوری که دیگر در شهر شاهد متکدیان نباشیم، مردم نیز با کمال رضایت همکاری خواهند کرد. 

یکی دیگر از شهروندان با اشاره به این‌که بسیاری از متکدیانی که در یزد دیده می‌شوند غیربومی هستند می‌گوید: بسیاری از این متکدیان در قالب دستفروش، از آدامس و جوراب گرفته تا گل، در تقاطع‌ها و میدان‌های شهر به تکدیگری مشغولند.
«محسن ابراهیمی» ادامه می‌دهد: مسئولان باید این افراد را که با چهره معصومانه احساسات مردم را برمی‌انگیزند جمع‌آوری کنند. اگر این افراد کمتر در جامعه ظاهر شوند، مردم نیز به صورت هدفمند به نیازمند واقعی کمک می‌کنند.

وی می‌افزاید: بسیاری از محله‌های شهر بزرگانی دارد که کمک‌های مردمی برای نیازمندان جمع می‌کنند. مردم باید توجیه شوند که راه‌های بهتری برای کمک به نیازمند واقعی وجود دارد و کمک کردن آنها به متکدیان باعث گداپروری است که هم در شان یزدی‌های سخت‌کوش نیست و هم دست متکدیان را همیشه دراز باقی نگه خواهد داشت.
این شهروند خواستار جمع‌آوری متکدیان و دستفروشان شهر می‌شود و می‌افزاید: اگر مسئولان این افراد را از شهر جمع کنند، مردم راه‌های بهتری برای کمک به نیازمندان واقعی پیدا خواهند کرد.


اجرای طرحی برای دور کردن متکدیان از شهر

مدیر کل دفتر امور اجتماعی استانداری یزد یکی از گام‌های موثر برای ساماندهی متکدیان شهر را استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد بیان می‌کند و می‌افزاید: با پیروی از شیوه برخورد با متکدیان در شهر تبریز و این‌که این شهر به شهر بدون گدا معروف است در صدد هستیم با اجرای طرحی سازمان‌های مردم‌نهاد را به این موضوع وارد کنیم.

«فخر‌السادات خامسی» ادامه می‌دهد: در نظر داریم که سازمان‌های مردم‌نهاد را تقویت کنیم تا برای رساندن کمک‌های مردمی به نیازمندان واقعی وارد عمل شوند و از سوی دیگر، مردم هم توجیه شوند که به جای کمک کردن به متکدیان در سر چهارراه‌ها، کمک خود را به سازمان‌های مردم‌نهاد بدهند تا آنها این کمک را به دست نیازمندان واقعی برسانند.

وی بر ضرورت توانمندسازی سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه متکدیان و کودکان کار تاکید می‌کند و می‌افزاید: البته قطعا و صرفا اجرای طرح و آموزش به سازمان‌های مردم‌نهاد کاری را حل نمی‌کند و همراهی مردم در این طرح حرف اول را می‌زند. مدیر کل دفتر امور اجتماعی استانداری یزد خاطرنشان می‌کند: مردم باید توجیه شوند که به جای کمک به متکدیان در شهر، به سازمان‌های مردم‌نهاد اعتماد کنند، چراکه همراهی جامعه به‌ویژه بخش رسانه در این مسیر امری اجتناب‌ناپذیر است.

وی با بیان این‌که باید مردم را متقاعد و همراه کنیم می‌افزاید: در حال حاضر، متکدیان بر اساس دستورالعمل کشوری با همکاری دستگاه‌های مختلف ساماندهی می‌شوند و بر اساس آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار و متکدیان، وظایف به صورت کشوری تقسیم شده است.


چگونه به متکدیان کمک کنیم؟

کمک به نیازمند در فرهنگ ایرانی نهادینه است. مردم نمی‌توانند از کنار شخص نیازمند بدون توجه عبور کنند. از این رو، هر گاه پای مردم در کمک‌های مردمی به میان می‌آید غوغا می‌کنند، اما این‌که این کمک همیشه به دست نیازمند واقعی می‌رسد یا نه جای سوال دارد.

یکی از مواردی که کمک‌های مردمی را به سمت نیازمندان هدایت می‌کند متکدیانی هستند که در نقاط مختلف شهر، دست نیاز به سمت شهروندان یزدی دراز می‌کنند، اما مسئولان عقیده دارند که این افراد نیازمندان واقعی نیستند، بلکه با توجه به فرهنگ نوع‌دوستی یزدی‌ها، وارد این شهر شده‌اند و کاسبی خوبی به راه انداخته‌اند.

این‌که این افراد نیازمند واقعی هستند یا خیر نیازمند بررسی‌های بسیار است، اما این‌که مردم این شیوه کمک در خیابان را به جای کمک نظام‌‌مند به موسسات و نهادهای متولی حمایت از نیازمندان ترجیح می‌دهند جای تامل دارد.

مردم باید آگاه باشند که نیازمندان واقعی هرگز حاضر نیستند در شهر به گدایی بپردازند و آنها حتی از دراز کردن دست نیاز به سمت افراد توانا شرم دارند. از این رو، رساندن کمک به صورت ناشناس و در قالب نهادها و موسسات مسئول و حتی گروه‌های مردم‌نهاد بهترین راهکار برای کمک به نیازمندان واقعی است.