رؤیایی روی کاغذ

لیلا شریف

قرار بود وقتی سال 1409رسید، جوانانی که تازه 18سالگی را پر کرده بودند، با یک لبخند شبیه فیلم‌های تبلیغاتی و همراه دفترچه حساب «آتیه مهر امام رضا(ع) » به بانک ملی بروند و بخشی از پولی که دولت و خانواده‌شان در 20سال گذشته برایشان به یادگار گذاشته‌اند را برداشت کنند. این قاب هر چند جذاب است اما قرار نیست هیچ وقت رنگ واقعیت به‌خود بگیرد و عمرش به سال89 قد داد.

در آن سال، چند ماهی از حضور احمدی‌نژاد به‌عنوان رئیس دولت دهم در ساختمان پاستور گذشته و او برای بار دوم سکان دولت را در دست گرفته بود. پیروزی دوباره در انتخابات ریاست‌جمهوری چنان به مذاق احمدی‌نژاد نشست که او به گمان همراهی همیشگی نمایندگان اصولگرا در اوایل ریاست‌جمهوری دولت قبلی‌اش، دست به یک تصمیم زد؛ ایجاد صندوق آتیه برای نوزادان متولد سال 89.

این طرح از همان ابتدا با اما و اگرهای بسیاری همراه شد اما رئیس دولت تصمیمش را گرفته بود و نیمه‌شعبان سال 89، برای 12نوزاد متولد آن سال حساب بانکی ایجاد و مبلغ یک میلیون تومان هم از سوی دولت واریز شد.

براساس این طرح قرار بود که دولت در مرحله اول یک میلیون تومان به‌حساب نوزادان واریز و هرسال هم 100هزار تومان به این حساب اضافه کند. خانواده‌ها هم می‌توانستند مبلغی را به این حساب اضافه کرده و براساس آن وام قرض‌الحسنه بگیرند.

نمایندگان مجلس در برابر این ولخرجی احمدی‌نژاد ساکت ننشستند و از نبود اعتبارات برای اجرای این طرح سخن گفتند و حتی مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد: «ارزش اسمی مبلغ پرداخت‌شده در سال بیستم با نرخ سود 15درصد، حدود 25میلیون تومان خواهد بود. درصورتی که نرخ تورم سالانه به‌ترتیب 10، 15و 20درصد باشد، ارزش واقعی 25میلیون تومان سال 1409، به‌ترتیب حدود 7/3میلیون تومان، 5/1میلیون تومان و 660هزار تومان خواهد بود».

سرانجام به‌دلیل تأمین‌نشدن اعتبارات، این طرح پر سر و صدای احمدی‌نژاد هم به بن‌بست رسید تا‌ رؤیای 20سالگی متولدین سال89 به یک طرح روی کاغذ محدود شود.


منشور کورش در موزه ملی ایران 

شیوا نجفی



بالاخره پس از 5سال مذاکرات نفس‌گیر برای امانت گرفتن منشور حقوق بشر کورش، سال 87 موزه بریتانیا با نمایش موقت آن در ایران موافقت کرد و این سفال نوشته که به‌طور امانت در اختیار ایران قرار گرفت بامداد روز جمعه، 19شهریور  89 وارد فرودگاه تهران شد و از آنجا به خزانه موزه ملی ایران انتقال یافت و به‌مدت 4‌ماه در ویترین خاصی در موزه ملی به نمایش گذاشته شد.

اگرچه موزه بریتانیا دلایلی را برای خودداری از ارسال این شیء به ایران مطرح می‌کرد، اما گفته می‌شد که دلیل اصلی این اقدام نگرانی مقامات موزه از امنیت این شیء منحصر به فرد به‌علت ناآرامی‌های سیاسی ایران در سال 88 بود.

منشور کورش، استوانه‌ای سفالین به طول 23سانتی‌متر و عرض 11سانتی‌متر است که در سال 539 پیش از میلاد به فرمان کورش هخامنشی ساخته شد و دورتادور آن مجموعه‌ای از سخنان و دستورات کورش به زبان و خط میخی اکدی(بابلی) نوشته شده است. این بیانیه به فرمان کورش هخامنشی و به هنگام ورود به شهر بابل نوشته شده است؛ نوشته‌ای که برگردان آن حیرت باستان‌شناسان را برانگیخت و نشان از رفتار بشردوستانه کورش با شهروندان شهرهای تصرف شده توسط سپاه وی داشت. بخشی از این سفال‌نوشته حاوی نظرات کورش در مورد زمامداری و روابط حکومت و مردم و دستور او برای آزادی دینی، رهایی بردگان، آزاد کردن اسیران، منع بیگاری و همچنین، ممنوعیت دست‌اندازی سپاهیان ایرانی به جان و مال مردم حتی ملت‌های شکست‌خورده است و برخی از مورخان از آن به‌عنوان نخستین سند احترام به حقوق بشر در تاریخ جهان یاد کرده‌اند. این سفال‌نوشته حدود 130سال پیش و در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی در جنوب عراق، که زمانی مرکز تمدن بابلی بود، کشف شد.

منشور حقوق بشر کورش برای آخرین بار پیش از انقلاب و به مناسبت مراسم بزرگداشت 2هزار و پانصدمین سالگرد تاسیس شاهنشاهی هخامنشی به‌طور امانت به ایران منتقل شد و به گفته مقامات سازمان میراث فرهنگی، تنها به‌مدت 10روز در ایران بود.