کشاورزی
شتاب کشاورزی مرکزی با «آمایش سرزمین»
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مرکزی: برنامه ششم استان در حوزه کشاورزی بر اساس طرح مطالعات آمایش سرزمین نوشته شده است
مریم جباری| اراک- خبرنگار:
«آمایش سرزمین» یکی از طرح‌های پراهمیت در حوزه کشاورزی کشور است که در سال 92 از سوی مقام معظم رهبری برای اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مطرح شد.
این طرح که در برنامه پنجم و ششم توسعه مورد تاکید قرار گرفته، وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های دولتی را موظف می‌کند که با ایجاد فضای رقابتی میان استان‌ها و بهکارگیری ظرفیت‌های متنوع در جغرافیا، اکوسیستم، نوع خاک و بازار فروش محصولات کشاورزی، بستر لازم را برای بهره‌وری بالاتر و کشت محصولات سازگار با اقلیم هر منطقه را مورد بررسی قرار دهند.
در این طرح، ظرفیت‌های زمین و محدودیتهای اقلیمی هر منطقه مشخص می‌شود و با توجه به الگوی کشت بهینه و اصل مزیت‌های نسبی، محصول کشاورزی و باغی سازگار با منطقه انتخاب می‌شود. اما در چند سال گذشته و به گفته کشاورزان و کارشناسان، اقدام عملی مناسبی برای اجرای طرح آمایش سرزمین در استان مرکزی صورت نگرفته و این موضوع زمینه‌ساز هدررفت منابع آبی و تولید بیش از اندازه یک محصول یا کمبود آن در بازار شده است. کارشناسان استان براین باورند که با توجه به خشکسالی‌های اخیر و کاهش بارش‌ها، اجرای طرح آمایش سرزمینی در حوزه کشاورزی می‌تواند از هدررفت منابع آبی استان جلوگیری و کشاورزان را به سمت تولید محصولات با ارزش اقتصادی بالا و مورد نیاز استان و کشور هدایت کند.
الگوی آمایش نیازمند بازنگری
چندی پیش نماینده ولی فقیه در استان مرکزی درباره اجرای این طرح در استان گفت: آمایش سرزمین در بخش کشاورزی باید مورد بازنگری قرار بگیرد و بر این اساس الگوی کشت اصلاح شود.
آیت الله «قربانعلی دری نجف آبادی» افزود: با توجه به کمبود منابع آبی، تغییر الگوی کشت و در نظر گرفتن مشوق برای کشت محصولات کم آب‌بر ضروری است و جهاد کشاورزی برای ارائه الگوی کشت به کشاورزان و باغداران، سازگاری نوع کشت را با آب و هوای منطقه در نظر بگیرد. در حوزه سیستم‌های آبیاری نوین، باید از آبیاری بارانی فاصله گرفته شود، چراکه هدررفت آب دارد و آبیاری قطره‌ای تا حدود زیادی با توجه به کمبود آب استان، این مشکل را برطرف می‌کند.
ضرورت کشت متناسب با اقلیم
یک فعال محیط زیست و کارشناس حوزه کشاورزی در استان مرکزی می‌گوید: باید کشت هر محصول، در هر منطقه از استان متناسب با شرایط آب و هوایی و اقلیمی آن منطقه باشد، تا بازدهی مناسبی برای کشاورزان منطقه داشته باشد که این موضوع تنها با برنامه‌ریزی در طرح آمایش سرزمین محقق خواهد شد.
«محمود کلنگری» به همشهری بیان می‌کند: «آمایش سرزمین» این امکان را به کشاورز خواهد داد که در زمینه کاشت تک محصولی برنامه‌ریزی کند. از سوی دیگر با توجه به کمبود منابع آبی و خشکسالی‌های اخیر ممنوعیت در زمینه کشت‌های آب‌بر باید مورد توجه قرار گیرد و روش‌های کشاورزی و آبیاری متناسب با شرایط منطقه جایگزین طرح‌های اشتباه شود. به عنوان مثال در استقرار سیستم آبیاری نوین باید روش‌هایی بهکارگیری شود که کمترین میزان هدررفت آب و بیشترین بهره‌وری را داشته باشد و این موضوع باید در دستور کار جهاد کشاورزی استان مرکزی قرار گیرد.
هدر رفت منابع در حوزه کشاورزی
نماینده شازند و عضو کمیسیون کشاورزی در مجلس نیز توجه به برنامه آمایش سرزمین در حوزه کشاورزی را ضروری می‌داند و می‌گوید: با توجه به این‌که در استان ظرفیت‌های بسیار خوبی در بخش کشاورزی وجود دارد، مسئولان این بخش باید بتوانند با یک برنامه‌ریزی هدفمند و منسجم کشاورزان را به سمت تولید محصولات سودده و کم آب‌بر هدایت کنند.
«علی ابراهیمی» بیان می‌کند: متاسفانه تاکنون اقدامات مفید و ارزشمندی در این زمینه توسط دولت انجام نشده، در حالی که با استفاده از سیاست‌هایی مانند ارائه تسهیلات، خریدهای تضمینی یا پرداخت یارانه در حوزه نهاده‌های کشاورزی به راحتی اهداف طرح آمایش سرزمین محقق خواهد شد. در این برنامه قرار بود فعالیت استان‌ها بر اساس ظرفیت و استعداد هر منطقه انجام شود که متأسفانه مورد توجه مدیران و مسئولان کشوری قرار نگرفت و همین مسئله باعث از بین رفتن منابع بسیار زیاد کشاورزی و صنعتی شده است.
نماینده مردم شازند و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس می‌افزاید: بی‌توجهی به برنامه آمایش سرزمین در تمامی حوزه‌ها مشکلات و ضررهای جبران ناپذیری را برای استان به همراه داشته که می‌طلبد مسئولان در این زمینه اقدامات جدی‌تری انجام دهند.ابراهیمی اظهار می‌کند: طرح آمایش سرزمین به عنوان یک مزیت می‌تواند در تمام حوزه‌ها به ویژه صنعت و کشاورزی مورد توجه قرار گیرد، زیرا اگر توانمندی‌های هر منطقه در این برنامه لحاظ شود، قطعاً پیشبرد اهداف با برنامه‌ریزی انجام خواهد شد و می‌توانیم شاهد رشد و شکوفایی اقتصادی در هر منطقه باشیم.
طرح آمایش سرزمین، اولویت استان مرکزی
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مرکزی می‌گوید: طرح آمایش سرزمین یکی از طرح‌های بسیار مهم در زمینه پیشبرد اهداف در تمامی حوزه‌های کشاورزی است که می‌تواند زمینه‌ساز دست‌یابی به توسعه پایدار و راه نجات کشاورزی مرکزی با یک برنامه‌ریزی هدفمند و علمی باشد.
«رقیه یادگاری» بیان می‌کند: با توجه به ظرفیت‌های متنوعی که در حوزه‌های کشاورزی، صنعت و گردشگری استان وجود دارد، طرح آمایش سرزمین به عنوان یک مسئله مهم و اولویت‌دار باید مورد توجه قرار گیرد. در این زمینه مرکزی دومین استانی است که مطالعات طرح آمایش سرزمینی آن در مرکز جامع اطلاعات آمایش سرزمینی کشور به تصویب رسیده است.
وی با بیان این‌که اکنون طرح آمایش سرزمینی استان آماده است، ادامه می‌دهد: با توجه به اهمیت این طرح همچنین نظرات کارشناسان، برنامه ششم استان بر اساس طرح مطالعات آمایش نوشته شده است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مرکزی اظهار می‌کند: وجود چنین طرح‌هایی می‌تواند از هدررفت منابع در بسیاری از بخش‌ها جلوگیری کند، زیرا تمامی اقدامات بر اساس نیازها و ظرفیت‌های هر منطقه و به صورت کارشناسانه انجام خواهد شد و این موضوع می‌تواند رشد و شکوفایی اقتصادی را برای استان به همراه داشته باشد.
