نوسازی در بافت فرسوده با مشارکت شهروندان

نیلوفر شادان

هم‌اکنون شهر تهران بیش از 3هزار هکتار بافت فرسوده دارد که 15درصد از جمعیت ساکن شهر را در خود جای داده است. طی 10سال اخیر حدود 40درصد از بافت فرسوده شهر تهران نوسازی شده که این نوسازی‌ها به‌صورت پراکنده در سطح شهر و در حدود 190محله‌ای که دارای بافت فرسوده هستند انجام شده است.

دولت از سال 84 برنامه حمایتی خود را برای نوسازی بافت فرسوده آغاز کرد اما در سال 87 از توقف ارائه تسهیلات دولتی به بافت فرسوده خبرهایی به گوش رسید. در فروردین سال 87 اعلام شده بود که اگر دولت از طرح نوسازی بافت فرسوده پشتیبانی کند مشکل بافت‌های فرسوده کشور طی 15سال آینده قابل رفع است اما در 23آبان همان سال بود که به‌دلیل اولویت قرارگرفتن مسکن مهر، اعطای تسهیلات بانکی برای نوسازی بافت فرسوده متوقف شد و نا بسامانی در این حوزه را به‌وجود آورد.

طرح نوسازی بافت فرسوده دومین طرح در حوزه مسکن بود که با اجرای طرحی جدید از اولویت افتاد و دچار توقف شد. پیش از طرح نوسازی بافت فرسوده، اعطای وام مسکن 10میلیون تومانی مورد توجه قرار گرفته بود که از عوامل نابسامانی بازار مسکن و افزایش قیمت شد. پس از اجرای ناقص این طرح، طرح نوسازی بافت فرسوده در دستور کار قرار گرفت که آن هم با روی کارآمدن طرح مسکن مهر متوقف شد. وزیر وقت مسکن و شهرسازی با ارسال نامه‌هایی به بانک مرکزی خواستار لغو اعطای تسهیلات 14میلیون تومانی برای نوسازی هر واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده و اولویت دادن به مسکن مهر شده بود، این در حالی بود که بیش از 5هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده کشور تقاضای نوسازی داشتند و قرار بود که از تسهیلات این طرح بهره ببرند.

توقف اعطای تسهیلات نوسازی بافت‌های فرسوده بیش از همه به زیان ساکنان تهرانی شد؛ چرا که این شهر بیشترین مساحت بافت فرسوده شهری کشور را دارد. طبق آمارها و براساس معیارهای شورای شهر تهران، 60درصد از بافت تهران فرسوده محسوب می‌شود و دولت باید 35هزار میلیارد تومان ظرف 6-5 سال به تهران اختصاص می‌داد که به گفته مهدی چمران، رئیس پیشین شورای شهر تهران این امر محقق نشد. با این حال شهرداری تهران اولویت خود را در اجرایی‌کردن طرح نوسازی قرار داده بود  و در 8بهمن‌ماه سال 87 در روزنامه همشهری، فریدون درویش‌زاده، مدیرعامل پیشین سازمان نوسازی شهر تهران خبر از استقرار دفاتر نوسازی در محلات شهر تهران داد و گفت که نوسازی بافت فرسوده شدت و رونق پیدا می‌کند.

او در ادامه گفته بود که مردم با حداقل 5/4میلیون تومان می‌توانند در این طرح سرمایه‌گذاری و مشارکت کنند و اگر تا پایان طرح صبر کنند و بخواهند مسکن تهیه کنند از تخفیف 36درصدی استفاده خواهند کرد.