گفت‌وگو
خروج ماشین‌سازی از بلاتکلیفی
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس: برای تبدیل ماشین‌سازی به قطب تولید واگن و لوکوموتیو برنامه‌ریزی کرده‌ایم
احمد مرادپور | تبریز – خبرنگار:
این روزها خبرهای زیادی حول و حوش مسائل اقتصادی و گردشگری شهر تبریز می‌شنویم. خبرهایی که هر کدام سوالات زیادی در دل خود جای داده است و هر کدام به نوعی از سوی یک مسئول پاسخ داده می‌شود. مشکلاتی که صنعت استان با واگذاری گروه صنعتی ماشین‌سازی تبریز با آن مواجه شده است. تخلفاتی که در دوره چهارم شوراها به وجود آمد و برخورد با متخلفان مهم‌ترین خواسته مردم تبریز از مسئولان بود.
تبریز 2018 که در سکوت خبری به کار خود پایان داد و هیچ دستاورد قابل توجهی برای آذربایجان شرقی و مرکز آن نداشت. و حالا بحث بودجه 98 که اخیرا لایحه آن از سوی رئیس‌جمهوری تقدیم مجلس شده است و نمایندگان به دنبال بررسی و رفع نواقص آن خصوصا برای استان‌های مختلف کشور هستند. با دکتر «محمداسماعیل سعیدی» نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس و نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ایران در دفتر همشهری درباره مطالبات مردمی از مسائل مطرح‌شده، گفت‌وگو کردیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید.
تخصیص بودجه به استان‌ها همواره با گلایه‌ها و پیگیری‌هایی برای افزایش از سوی نمایندگان استان‌ها مواجه می‌شود، در این باره توضیح می‌دهید؟
به طور کلی در نظام بودجه‌نویسی و بودجه‌ریزی بر اساس ظرفیت‌ها و مزیت‌ها و همچنین انتظارات و شاخصهای اقتصادی منطقه، بودجه تخصیص پیدا می‌کند. اما در نظام بودجه‌نویسی ما، استان‌ها تحت تاثیر مرکز هستند. برای نمونه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تبریز که بعد از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بزرگ‌ترین و دومین نمایشگاه کتاب ایران به شمار می‌رود، بودجه تخصیص‌یافته مورد انتظار را دریافت نکرد. در این باره باید گفت اگر معیار و شاخص تخصیص بودجه جمعیت است، باید براساس همان هم محاسبه شود. اگر هم مبنا حضور ناشران و عناوین کتاب و یا بازدیدکنندگان است، باید بودجه بیشتری در نظر گرفته می‌شد. اما شاهدیم که در برنامه‌ریزی برای تخصیص بودجه فرهنگی نمایشگاه بین‌المللی تبریز تنها یک‌پنجم بودجه در نظر گرفته می‌شود. آن هم در حالی که یکی از شاخصهای توسعه‌یافتگی فرهنگ، کتاب و کتابخوانی و افزایش سطح مطالعه در جامعه است. در تخصیص بودجه به استان‌ها پیگیری نمایندگان تاثیر بیشتری دارد و شاهد چهارچوب و شاخص مشخصی در تخصیص بودجه به استان‌ها نیستیم.
یکی دیگر از خواسته‌های مردم استان، واگذاری اصولی کارخانه‌ها و صنایع استان به بخش خصوصی است، اما در این زمینه انتقادی در مورد نحوه واگذاری گروه ماشین‌سازی تبریز مطرح می‌شود، در این باره چه نظری دارید؟
نحوه واگذاری ماشین‌سازی مورد تایید ما نیست و در مصاحبه‌های قبلی هم عنوان کردم این واگذاری با بررسی دقیق اهلیت خریدار انجام نشده است. این فرد اهلیت واگذاری را نداشته و به نظر می‌رسد با برخی پشتیبانی‌ها، دریافت ارز دولتی برای واردات مواد اولیه و فروش آنها در بازار آزاد قادر به خرید کارخانه بوده است.
از سوی دیگر این فرد علاوه بر این‌که برنامه‌ای برای اداره ماشین‌سازی نداشت، حتی از سواد کافی هم برخوردار نبود. در جلسه‌ای که نمایندگان استان با وزیر اقتصاد وقت داشتند، وزیر نیز قول داده بود طی یک هفته یک جلسه بین خریدار و نمایندگان مجلس برگزار شود و ایشان اهداف و برنامه‌های خود را درباره اداره و توسعه ماشین‌سازی ارائه کند؛ چون نگرانی متعددی درباره آینده این واحد بزرگ صنعتی استان وجود دارد و ارائه برنامه مقدماتی‌ترین اصولی بود که باید رعایت می‌شد.
از همان ابتدا در بحث واگذاری کارخانه‌ها به بخش‌خصوصی بر اساس اصل 44 قانون اساسی، ثابت شدن اهلیت طرف خریدار در اولویت بوده و در مرحله بعد هم باید توان مالی برای ادامه فعالیت و توسعه وجود داشته باشد. تلاش نمایندگان استان واگذاری ماشین‌سازی به فردی است که این کارخانه قدیمی و مادر را به تکنولوژی روز مجهز کند. چون چند سال است که این واحد صنعتی به حال خود رها شده است و ماشین‌آلات و دستگاه‌های آن نیازمند به‌روزرسانی و توسعه هستند.
البته وضعیت حق و حقوق کارگران و پرسنل و بدهی کارخانه مشخص است، اما برای توسعه و به‌روزرسانی کارخانه مهندسان و تکنسین‌های جدید باید وارد کارخانه شوند و با فکر و ایده جدید و همچنین خرید ماشین‌آلات به‌روز، این واحد صنعتی به رونق گذشته بازگردد. درباره شرایط واگذاری این کارخانه با «محمدرضا پورمحمدی» استاندار صحبت کرده‌ایم و قرار است در داخل استان کنسرسیومی تشکیل شود و این مجموعه عظیم را خریداری و مدیریت کند. برنامه‌ریزی‌ها برای تبدیل ماشین‌سازی به قطب تولید واگن و لوکوموتیو است و اگر این کنسرسیوم که اولویت اصلی ماست تشکیل نشود، ماشین‌سازی از صاحب فعلی آن گرفته و به مالک اصلی آن یعنی شرکت شستا عودت داده می‌شود تا از بلاتکلیفی نجات پیدا کند.
سال گذشته، تخلفاتی در شهرداری و شورای شهر تبریز به اثبات رسید و در حال حاضر انتظار مردمی، پیگیری مسئولان در مورد تخلفات صورت‌گرفته است، نظرتان در مورد آرای صادره چیست؟
حضور و مشارکت مردم برای انتخاب اعضای شورا باعث حفظ منافع و آبادانی و توسعه شهر می‌شود که با تصمیم جمعی، هدفی درست را برای آبادانی شهر پایه‌ریزی کنند. در دوره گذشته اتفاق تلخی از شورای چهارم شهر تبریز و برخی شورای شهری‌های دیگر را شاهد بودیم. شاید این تخلفات به بی‌تجربگی افراد واردشده به شورا برگردد.
آنها تصور می‌کنند به عنوان نماینده مردم حق دارند خواسته‌های شخصی خودشان را به سرانجام برسانند که نتیجه آن عقیم ماندن طرح‌های عمرانی شهر است. بعضی از اعضای شوراها به دنبال ارائه برنامه برای توسعه شهر نیستند و مسائل حاشیه‌ای در عملکرد آنها بیشتر وجود دارد. نباید اجازه دهیم این مسائل باعث شود مشکلات اساسی شهر به فراموشی سپرده شود. هدف از تشکیل شورا توسعه و آبادانی شهر و سرمایه‌گذاری است، اما برخی افراد تحت تاثیر مقامی که کسب می‌کنند، قرار می‌گیرند.
راهکار نجات مدیریت شهری تبریز برای عبور از این چالش‌ها را در چه می‌دانید؟
در شرایط کنونی با توجه به بحران اقتصادی در شهرداری‌ها که حتی در پرداخت حقوق پرسنل خود دچار مشکل هستند، باید به دنبال جذب سرمایه‌گذار برای ایجاد درآمد پایدار شهر و شهرداری بود. توسعه و عمران شهر به علت کمبود نقدینگی، توقف ساخت‌و‌ساز و کاهش صدور پروانه، قفل شده است. امروز بهترین فرصت برای جذب سرمایه‌گذار و ایجاد درآمدهای پایدار است.
دادن برنامه و آماده کردن زیرساخت‌ها برای توسعه و عمران شهری به شهردار از وظایف مهم شوراست، ولی در شورا‌های ما تفکر جذب سرمایه‌گذار برای مراکز تفریحی، گردشگری و هنری وجود ندارد و در حاشیه‌های ایجادشده از سوی خودشان گرفتار شده‌اند. این تفکر شهردار و سازمان مدیریت شهری را هم گرفتار حاشیه‌ها می‌کند و از برنامه توسعه و شهرسازی عقب می‌مانیم.
مهم‌ترین اتفاق روزهای اخیر هم پایان سال 2018 و بسته شدن پرونده رویداد گردشگری تبریز 2018 بود، انتقادات زیادی به برگزاری این گردشگری بین‌المللی استان وارد است و به نظر می‌رسد که در دستیابی به برنامه‌های ازپیش‌تعیین‌شده موفق نبوده‌ایم، در این باره نظرتان چیست؟
تبریز 2018 تبدیل به یک مشکل و زخمی بر دل ما شد. این رویداد فرهنگی مهم فرصتی طلایی بود که بتوانیم تبریز را به عنوان ویترین گردشگری ایران به کشورهای اسلامی، منطقه و حتی جهان معرفی کنیم. تبریز 2018 می‌توانست منجر به گشایش مسیر‌های گردشگری به تبریز و فراهم‌سازی زیر‌ساخت‌های لازم برای جذب گردشگر و ورود سرمایه‌گذار به استان شود، اما تنها دستاورد آن جذب چند گردشگر خارجی بود. وقتی به آمار‌ها نگاه می‌کنیم تازه متوجه وضعیت نگران‌کننده آنچه بر ما گذشته است، می‌شویم. مسئولان بسیاری به تبریز آمدند و قول‌های متعددی برای حمایت از رویداد گردشگری تبریز در سال 2018 دادند، اما به‌جز 2 مورد، دیگران به تعهد و وعده‌های خود عمل نکردند. در کنار تمام مشکلاتی که وجود داشت، محقق نشدن وعده‌ها هم این فرصت طلایی را از استان ما گرفت. حتی نتوانستیم ظرفیت گردشگری استان و تبریز را به کشورهای اسلامی و همسایگان خود معرفی کنیم. از ظرفیت مردم و ان‌جی‌اوها و تشکل‌های مردمی غافل شدیم. کارهای محدودی انجام شد، در صورتی که تبریز 2018 یک فرصت استثنایی برای ما به شمار می‌رفت و شاید دیگر هیچ وقت چنین فرصتی را در اختیار نداشته باشم.
