صادرات
صادرات قم در دایره تصمیم‌های ناگهانی
نایب رئیس اتاق بازرگانی استان: فرش، محصولات پلیمری، شکلات و شیرینی از بهترین ظرفیت‌های صادراتی قم است
فاطمه امامی| قم - خبرنگار:
در سند توسعه اشتغال استان رقم صادرات برای سال جاری 252 میلیون دلار در نظر گرفته شده بود و شاید به نسبت این برنامه صادرکنندگان استان چندان از قافله عقب نباشند، اما با توجه به وضعیت کنونی اقتصادی و چند برابر شدن قیمت ارز در سال جاری، صادرات نیز افزایش قابل توجهی داشته است. کاهش ارزش پول ملی در ماه‌های اخیر بخش تولید را با مشکلاتی رو به رو کرده است. این اتفاق حداقل اگر منجر به افزایش صادرات و تثبیت اشتغال نشود، اوضاع اقتصادی را به نقطه نامطلوبی خواهد رساند.
فراهم کردن تسهیلات بهتر ارزی
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان قم عوامل مختلفی را مسئول نرسیدن تراز صادرات در استان قم به حد مطلوب می‌داند، از جمله ممنوعیت صادرات برخی از کالاهای اساسی در 6 ماه نخست امسال. «ابوالفضل خاکی» با اشاره به اهمیت مسئله ارز و نقش آن در صادرات می‌گوید: صادرکنندگان باید ارز خود را به قیمت 8 هزار تومان در سامانه نیما می‌فروختند و این موضوع انگیزه صادرات را کاهش داده بود. وی معتقد است در حال حاضر با تغییر قوانین و فروش ارز به سیستم سنا تا یک میلیون دلار به نظر می‌آید و وضعیت بهتری در صادرات استان اتفاق خواهد افتاد، چراکه بسیاری از صادرکنندگان خرد هستند.
این عضو اتاق بازرگانی ایران می‌افزاید: این سقفِ یک میلیون دلار هم قطعا بدون اشکال نیست و موجب می‌شود صادرکنندگان خود را تا این سقف نگه دارند. اتاق بازرگانی درصدد است برای بخش خصوصی به جز نفت و پتروشیمی و فولاد و آهن که حدود 20 میلیارد دلار صادرات دارند، تسهیلات بهتر ارزی فراهم کند تا این ارقام به سامانه سنا برای تبادل ارز بروند. خاکی می‌گوید: قبلا هم درخواست کرده بودیم که برای استان قم و ایران صادرات کالا به کشور عراق و افغانستان که بیشترین صادرات استان است و معامله ریالی انجام می‌گیرد، درگیری‌های ارزی حذف شود، اما بانک مرکزی موافقت نکرد. اگر این اتفاق افتاده بود، قطعا تشویق خوبی برای صادرکنندگان محسوب می‌شد.
وی با اشاره به این‌که تبادل‌های مالی با اروپا همچنان مشکلات بسیاری دارد که به‌آسانی قابل حل نیست اظهار می‌کند: راه‌هایی وجود دارد که از طریق صرافی‌ها می‌توانیم کالاهای صادراتی را به کشورهای اروپایی صادر و پول جابه‌جا کنیم، اما این موارد هم نیاز به تسهیل دارد.
ارتباط صادراتی قم با 30 کشور
این فعال اقتصادی ادامه می‌دهد: در حال حاضر، استان قم با 30 کشور ارتباط صادراتی دارد. اگر راهکارهای انتقال ارز تسهیل شود، تعداد این کشورها افزایش خواهد یافت. خاکی با اشاره به اهمیت تدابیر صادراتی می‌گوید: وقتی صادرات یک کالا ناگهان ممنوع می‌شود، صادرکننده بازار خود را از دست می‌دهد و دوباره به دست آوردن این بازار کار ساده‌ای نیست. وی که این تجربه را در کسب و کار خودش داشته، به دلیل ممنوع شدن چند ماهه صادرات کالاهایش، بازارش در کشور عراق را از دست داده و دیگر امکان ازسرگیری صادرات را نیافته است. این در حالی است که به گفته خاکی، مواد خام به‌سادگی صادر می‌شوند. این فعال اقتصادی معتقد است اگر مدیریت صحیح و یکپارچه‌ای در این عرصه حکم‌فرما نباشد و برای صادرات برنامه‌ریزی بلندمدت نشود، نمی‌توان از شرایط اقتصادی ایجادشده برای تقویت صادرات استفاده‌ای کرد.
تولید صادرات‌محور در قم
نایب رئیس اتاق بازرگانی استان قم سردرگمی موجود در بازار و بخش تولید را دلیل نرسیدن سطح صادرات به انتظارها می‌داند. «غلام‌حسین اللهیاری» با اشاره به این‌که گاهی اجرای قوانینی که صادر شده زمان می‌برد می‌گوید: این بلاتکلیفی‌ها در 7 ماه امسال به تولید و صادرات بسیار ضربه زده، اما با بخشنامه آخری که بانک مرکزی در مورد بازگشت ارز صادر کرده وضعیت بهتر خواهد شد.
وی با بیان این‌که استان قم ظرفیت بسیار زیادی در حوزه صادرات دارد که هنوز نتوانسته به آن دست پیدا کند اظهار می‌کند: گاهی صادرات به دست افرادی در خارج از استان صورت می‌گیرد. در زمینه فرش این اتفاق بسیار شایع است و فرش بی‌نظیر قم بسیاری اوقات توسط صادرکنندگان استان‌های دیگر به خارج از کشور می‌رود.
این فعال اقتصادی با تأکید بر این‌که برای بهبود وضعیت صادرات باید تولید در استان قم صادرات‌محور باشد می‌افزاید: تولید صادرات‌محور یعنی محصولی تولید کنیم که از لحاظ کیفیت مورد پسند بازارهای دنیا باشد و مشتری به خاطر کیفیت محصول به سراغ آن بیاید، نه قیمت کم آن. اللهیاری با بیان این‌که اوضاع کنونی برای تولیدکننده هم سخت است می‌گوید: در این وضعیت اقتصادی، به‌روزکردن ماشین‌آلات و افزایش کیفیت محصول نیاز به هزینه هنگفت دارد.
وی می‌افزاید: با وجود مشکلاتی که امروز وجود دارد، تولیدکنندگانی که در استان می‌شناسیم دنبال بازسازی سیستم‌های تولیدشان هستند. اگر دقت داشته باشیم و اگر محصولات خوب باشد، می‌توانیم جایگاه خودمان را حفظ کنیم.
نایب رئیس اتاق بازرگانی استان قم فرش، محصولات پلیمری و شکلات و شیرینی را از بهترین ظرفیت‌های صادراتی استان قم می‌داند و معتقد است مسئولان و فعالان اقتصادی باید به صورت ویژه روی آنها کار کنند.
تصمیم بانک مرکزی؛ دلیل کاهش رغبت صادرات
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت استان قم تصمیم بانک مرکزی را محصول بخشی از مشکلات صادرکنندگان و کاهش رغبت صادرات می‌داند. «محمود سیجانی» با اشاره به این‌که در استان قم صادرکننده بزرگ وجود ندارد و بیشتر صادرکنندگان خرد هستند می‌گوید: این در حالی است که در مورد بازگشت ارز، بانک مرکزی روی صادرکنندگان خرد متمرکز شده و صادرکنندگان بزرگی مانند پتروشیمی و فولاد این وضعیت را ندارند.
وی می‌افزاید: توقع ما این است که دولت تمرکز را روی کسانی بگذارد که بیشترین صادرات را دارند و خصوصی هستند، نه واحدهای کوچکی که بسیار هزینه کرده‌اند تا بازار صادراتی به دست آورند. دوباره به دست آوردن این بازارهای صادراتی کار ساده‌ای نیست. مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان قم به معافیت یک میلیون دلاری صادراتی برای بازگرداندن ارز به سامانه نیما اشاره می‌کند و می‌گوید: این موضوع موجب می‌شود که صادرکنندگان تا مرز یک میلیون دلار روند صادرات را متوقف کنند و انتظار ما این بود که این سقف بالاتر برود.
وی با بیان این‌که هرچه قید و بند را برداریم به صادرات کمک می‌کنیم اظهار می‌کند: قیمت تمام‌شده کالا در این شرایط بالا می‌رود. از طرف دیگر، موافق صادرات کالاهای اساسی نیستیم و همه این موضوعات محدودیت ایجاد خواهند کرد. سیجانی همین دستورالعمل‌های متفاوت را موجب گیجی بازار و ایجاد ثبات برای تقویت صادرات را مستلزم گذشت زمان می‌داند.
وی با بیان این‌که بانک مرکزی بعضی موضوعات را آزمون و خطا پیش می‌برد که این برای تولیدکننده خوب نیست می‌گوید: در استان از نظر بخش خصوصی بسیار استفاده می‌کنیم و در کشور هم اگر این رویه ایجاد شود، تصمیم‌ها قدری پخته‌تر خواهد بود. ماه‌های اخیر از نظر گرانی برای مردم شرایط سختی حکم‌فرما بود. تحمل این گرانی‌ها کار ساده‌ای نبود، اما اگر به دنبال این گرانی، اشتغال هم از دست برود و تولید تقویت نشود، قطعا پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌‌تری خواهد داشت.
