از تذکر تا جریمه و بازداشت

گشت ارشاد یا طرح ارتقای امنیت اجتماعی، برنامه اجرایی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران بود که در راستای مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان «طرح جامع عفاف» اجرا شد. این طرح پس از چند جلسه هماهنگی با محمود احمدی‌نژاد -رئیس‌جمهور وقت- با همکاری قوه قضاییه، سپاه پاسداران، وزارت اطلاعات، نیروی مقاومت بسیج و... اجرایی شد.

دوم اردیبهشت 85 فعالیت گشت ارشاد تازه آغاز شده بود. در همان زمان، بعضی از مانتوفروشی‌ها، مانتوهای بلند را جایگزین مانتوهای تنگ و کوتاه کرده بودند. آن زمان هنوز هیچ دستوری برای برخورد با افراد داده نشده بود و مأموران گشت فقط موظف به تذکر‌دادن بودند. اما همین که چندروز گذشت فرمانده انتظامی تهران از برخورد با مأموران پلیسی که در مواجهه با شهروندان بدرفتاری می‌کنند، خبر داد. سردار مرتضی طلایی گفت: «تا‌کنون در راستای فعالیت گشت‌های ارشاد با هیچ موردی برخورد نکرده‌ایم که منجر به بازداشت و ارجاع به دادگاه شود، این در حالی است که درصورت ارجاع فرد به دادگاه، مبالغ جریمه نقدی مورد پرداخت، از سوی دادگاه مشخص خواهد شد و این موضوع ربطی به پلیس ندارد». او در همین گفت‌وگو اشاره کرد که فقط به افرادی تذکر داده شده که به شکل مانکن به خیابان‌ها آمده‌اند. این تذکرات گشت‌های ارشاد به برخی دختران و زنان از میدان ونک شروع شد. اما پس از یک هفته، سردار طلایی با تشریح عملکرد گشت‌های ارشاد اعلام کرد: «10هزار زن و مرد، و 290واحد صنفی تذکر گرفتند.»؛ آماری که در خرداد‌ماه به اعداد دیگری تغییر کرد: «دستگیری 164نفر و ارشاد بیش از 37هزار مرد و زن. در این میان 230دستگاه خودرویی که برای بانوان ایجاد مزاحمت کرده بودند نیز شناسایی و متوقف شدند». آن زمان واحدهای گشت ارشاد در 20نقطه تهران مستقر شدند؛ میدان ونک، میدان هفت حوض، مراکز خرید میلاد نور و قائم و... . از ابتدای اجرای طرح ارشاد به 32هزار و 100 نفر از بانوان و 5هزار و 640نفر از آقایان تذکر داده شد که در این میان 119خانم و 45مرد به‌دلیل بی‌توجهی به تذکرات دستگیر شدند. همچنین به 7هزار واحد صنفی تذکر داده شد که در این میان به 190واحد متخلف به‌صورت کتبی تذکر داده شد که درصورت رعایت نکردن تذکرات پلمب خواهند شد. پس از آن اسماعیل احمدی مقدم -فرمانده وقت نیروی انتظامی- با بالا گرفتن انتقادات و اظهارات غلامحسین الهام -سخنگوی دولت احمدی‌نژاد- که حمایت دولت از اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی را انکار کرده بود، ضمن اشاره به تأیید دولت بر مصوبه طرح جامع عفاف گفت: «تاکنون نخواستیم موضوع بند یکم این طرح را عنوان کنیم، اما به‌دلیل به‌وجود آمدن این بحث‌ها باید بگوییم براساس بند یکم، تعیین مصادیق حجاب و حد و مرز آن برعهده نیروی انتظامی است؛ از این‌رو تنها انجام وظیفه کردیم». اما در تابستان ۱۳۸۷ نیروی انتظامی از اختصاص بودجه ۱۰۳‌میلیاردی به این طرح و دائمی‌شدن آن خبر داد. منتقدان، این طرح را دخالت در امور شخصی افراد دانستند. این طرح همچنان ادامه دارد و در سال‌های پس از 85 اتفاقات بسیاری را از سر گذرانده است.

کپی‌رایت و کیفیت بالا؛ سد راه بنیاد بازی‌های رایانه‌ای
 سمیرا رحیمی

تولید بازی‌های جذاب رایانه‌ای مطابق با فرهنگ و باورهای ملی و مذهبی یکی از مسئولیت‌هایی است که بر دوش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای قرار دارد؛ بنیادی که 12سال از تاسیس آن می‌گذرد و عملکرد ضعیفش در 18مهر 1397برای سید‌عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یک کارت زرد به ارمغان آورد. این بنیاد که طرح تاسیس آن در جلسه روز 27‌اردیبهشت سال1385 شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به ریاست محمود احمدی‌نژاد تصویب شد، باید به نهادی تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تبدیل می‌شد تا در راستای ساماندهی بازی‌های رایانه‌ای فعالیت خود را آغاز کند.

طرح تاسیس این بنیاد پس از مطالعه گسترده‌ای که توسط شورای هنر و دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی انجام شد، با هدف توجه ویژه به ساماندهی تولید بازی‌های رایانه‌ای و تلاش برای تولید این بازی‌ها مطابق با باورهای ملی و مذهبی و ارتقای کیفیت آموزشی این بازی‌ها و همچنین حمایت و هدایت متخصصان کشور در جهت دستیابی به فناوری پیشرفته تولید آنها به تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی رسید.

براساس آمار و محاسبات انجام شده در سال85، ضعف تولیدات داخلی باعث شده بود تا بیش از 95درصد بازی‌های رایانه‌ای موجود در کشور تولید خارج باشند؛ بازی‌هایی که بسیاری از آنها به گفته منتقدان و متخصصان این حوزه، آسیب‌های جدی فرهنگی، اجتماعی و روانی به قشر جوان و نوجوان کشور وارد می‌کردند. 12سال پس از تاسیس این بنیاد، براساس گفته‌های سیدمرتضی موسویان، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ‌همچنان 95درصد از بازی‌های رایانه‌ای کشور خارجی هستند.

حسن کریمی قدوسی، مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، در دی‌ماه سال 97 با اشاره به این موضوع که درصد تولید بازی‌های ایرانی از سال 94تا 96 از 11درصد به 14درصد رسیده‌ا‌ست، اعلام کرد: اگر کسی با اطمینان ادعا کند سهم بازی‌های داخلی را در کشور به 50درصد افزایش خواهد‌داد، حرفش کارشناسی نیست؛ در بهترین حالت شاید بتوان تا 2سال آینده این حجم را به 20درصد رساند. به گفته او، باید 2عامل کیفیت بالای بازی‌های خارجی و نبود قانون کپی‌رایت در کشور را در از دست رفتن بازار بازی‌های رایانه‌ای کشور پذیرفت؛ مردم بازی‌های خارجی را بازی می‌کنند، زیرا ارزان‌تر به دستشان می‌رسد. او معتقد است وقتی به راحتی می‌توان بازی‌های باکیفیت خارجی را به‌صورت رایگان دانلود کرد، چرا باید کسی برای بازی‌های ایرانی پول بدهد؟

براساس آمار به‌دست آمده از تعداد بازیکنان بازی‌های رایانه‌ای کشور تا سال 1396، 28میلیون نفر بازیکن در ایران وجود دارد که 47درصد از آنها اهمیتی به رده‌بندی سنی بازی‌ها نمی‌دهند. همچنین براساس گزارش نمای باز بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، بازی Clash of Clans پرطرفدارترین بازی در ایران به شمار می‌رود و پس از آن بازی PES و GTA در رده‌های دوم و سوم بازی‌های پرطرفدار ایران قرار دارند.