گزارش
قطعه‌ای از بهشت
مدارس خیریه نیکان در تبریز متعلق به کودکانی است که با بضاعت مالی کم در حاشیه شهر تبریز زندگی می‌کنند
سید مرتضی احمدپور| تبریز – خبرنگار:
«شاید تا 100 سال دیگر مدرسه‌ای مانند نیکان در کشور ساخته نشود»؛ جمله‌ای از معاون ابتدایی وزیر و آموزش و پرورش در بازدید اخیرش از 2 مدرسه خیریه نیکان در تبریز که انگیزه‌مان را برای تهیه گزارش از این مرکز آموزشی بیشتر کرده است. پیش از این استاندار وقت نیز در افتتاح مدرسه نیکان 2 صحبت‌های جالبی را مطرح و از همت خیران برای استعداد‌یابی از میان کودکان مناطق محروم تبریز تشکر کرده بود. مسئولان مختلف استان نیز به همراه نمایندگان مجلس از این مدرسه بازدید کرده‌اند. با تمام این اوصاف حال و هوای این پیش‌دبستانی و مدرسه آنقدر صمیمی و دوست‌داشتنی است که افراد بازدید‌کننده بی‌آن‌که متوجه شوند چند برابر بیشتر از حد معمول یک بازدید عادی برای آن وقت می‌گذارند.
قطعه‌ای از بهشت
برای تهیه گزارش به مدرسه نیکان 2 مراجعه کردیم؛ یکی از مدارس قدیمی تبریز در خیابان شریعتی که اخیرا از سوی خیران بازسازی شده است. این مدرسه قدیمی با کلاس‌های بزرگش پذیرای کودکان کم‌بضاعتی است که از مناطق حاشیه‌ای تبریز و بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیر‌رسمی برای تحصیل به اینجا آمده‌اند. سردر مدرسه نوشته‌‌ای بزرگ به رنگ آبی نصب شده است؛ جمله‌ای که پس از بازدید از مدرسه می‌توان معنی آن را درک کرد؛ «اینجا قطعه‌ای از بهشت خداوند است».
کودکانی معصوم اما دردکشیده از طبقات پایین شهر که اکنون لباس مرتبی دارند و غذای مقوی میل می‌کنند، پشت میزهای درسی نشسته‌اند که با مدارس مجهز و غیرانتفاعی مناطق بالای شهر تبریز برابری می‌کند. در این فضای آموزشی می‌توان 2 شاخصه امکانات تحصیلی پیشرفته و فضای وسیع آموزشی را کاملا درک کرد. در داخل مدرسه مطب پزشک هم دیده می‌شود، برخی پزشکان هر هفته چند بار برای ویزیت کودکان به مدرسه می‌آیند. اتاق‌های متعدد بازی و سرگرمی برای کودکان هم جالب توجه است و حیاط مدرسه‌ای که می‌توان به‌جرات آن را یکی از بزرگ‌ترین حیاط‌های مدرسه بین مراکز آموزشی تبریز معرفی کرد.
در زیر‌زمین مدرسه کتابخانه‌ای بزرگ و چند صدمتری در حال تجهیز است، کتابخانه‌ای که از آینده‌ای خوب برای توسعه این مدرسه هم خبر می‌دهد. اتاق طبیعت این مدرسه را هم می‌توان جالب‌ترین بخش آن نامید، اتاقی پر از گل و گیاه با گلدان‌های کوچکی که بر روی هر کدام نام کودکی نوشته شده است. آنگونه که «لیلا مردانی» مدیر مدرسه می‌گوید هرکدام از کودکان مانند عروسک‌هایشان از این گیاهان مراقبت می‌کنند.
مردانی به آرامش روانی‌ای که این گیاهان برای کودکان ایجاد کرده هم اشاره می‌کند و از کودکانی نام می‌برد که در انس با گیاهان آرام گرفته‌اند و در اتاق طبیعت مشکلات روحی خود را تخلیه می‌کنند.
وی از مشکلات متعدد کودکان این مدرسه هم می‌گوید که موجب شده این کودکان چند سال بزرگ‌تر از سن تقویمی‌شان به نظر بیایند؛ کودکانی که برخی از خانه‌های در حال تخریب و گاه گرفتار در خانواده‌هایی معتاد بیرون کشیده شده‌اند و اکنون در محیطی گرم و صمیمی به دنبال یافتن آینده‌ای روشن هستند. این مدیر با اشاره به نقش تاثیرگذار رسانه‌ها و فعالان اجتماعی عنوان می‌کند: از مردم می‌خواهیم تا کودکان این‌چنینی را به ما معرفی کنند و تلاش می‌کنیم تا هر تعداد را که شناسایی و معرفی شوند تحت پوشش قرار دهیم.
حرکت به سوی جامعه‌پذیری
مدیر‌عامل و رئیس انجمن حکمت تبریز که اکنون در کنار کارهای متعدد دیگر به عنوان مشاور استاندار در امور اجتماعی هم مشغول به کار است، در گفت‌وگو با همشهری عنوان می‌کند: با توجه به سکونت بیش از 400 هزار نفر از شهروندان تبریزی در سکونتگاه‌های غیر‌رسمی اطراف تبریز با همت خیران تصمیم به زدودن فقر تحصیلی از این مناطق تبریز کردیم.
اکنون در این 2 مدرسه کودکانی از مناطق حاشیه‌ای مانند ملازینال، احمدآباد، خلیل‌آباد، آناخاتون، الوار، کجوار و باغ معروف، همچنین شهرک اندیشه و اخمقیه و نیز انتهای خیابان‌های مارالان و طالقانی و امامیه در این مدرسه حضور دارند. «سعید جلالی» ادامه می‌دهد: همه چیز برای کودکان تحت پوشش رایگان است و ایاب و ذهاب آنان هم به وسیله 35 سرویس به صورت رایگان صورت می‌گیرد. علاوه بر آموزش عادی در جنبه‌های درمانی و روان‌درمانی هم آنان را همراهی می‌کنیم. جلالی به برنامه‌ریزی برای توانمند‌سازی مادران این کودکان اشاره می‌کند و می‌گوید: علاوه بر دوره‌های روانکاوی و آموزشی که برای کودکان و والدین آنان برگزار می‌کنیم، از نظر معیشتی نیز آنان را توانمند کرده و موسسه خیریه روشن کار مهارت‌آموزی آنان را بر عهده دارد.
وی با بیان این‌که هدف او و خیران دیگر این موسسه سرمایه‌گذاری روی کودکان برای رسیدن به آینده‌ای روشن برای جامعه است، ادامه می‌دهد: معتقدیم با سرمایه‌گذاری روی این کودکان می‌توان بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و مشکلات آینده را حل کرد و اگر این دوره طلایی شامل پیش‌دبستانی و دبستان را دریابیم، آینده این وطن تضمین شده است. این خیر اما از مشکلات مالی هم سخن می‌گوید و این‌که برای هر دانش‌آموز به طور متوسط 5 میلیون تومان در سال هزینه می‌شود، هزینه‌ای که در بهترین مدارس غیرانتفاعی هم پرداخت نمی‌شود. جلالی عنوان می‌کند: تا‌کنون سرپا ایستاده‌ایم و حتی امسال با وجود افزایش قابل توجه دانش‌آموزان هیچ دانش‌آموز پشت نوبتی برای پذیرش نداشته‌ایم، اما برای ادامه کار نیازمند کمک خیران هستیم. مشاور امور اجتماعی استاندار حرکت به سوی جامعه‌پذیری در میان کودکان مناطق محروم را بسیار مهم عنوان و تاکید می‌کند: دوست داشتن انسان‌ها بدون توجه به مرزها، ارتباط با خدا، تمرین کار گروهی و حفظ محیط‌زیست را در کنار فعالیت‌های آموزشی دنبال می‌کنیم.
داستان مدرسه
اولین مدرسه نیکان در سال 95 افتتاح شد و انجمن حمایت از کودکان مستعد به تحصیل تبریز حمایت مالی و اداری آن را به دست گرفت. مسئولان آموزش و پرورش و دیگر مدیران خدمات‌رسان هم با توجه به سابقه این انجمن پای کار آمدند و اولین مدرسه با ویژگی‌های تحصیلی در منطقه محروم شمال شرقی تبریز و در خیابان سرباز شهید آغاز به کار کرد.
دومین مدرسه نیکان یک سال بعد در خیابان شریعتی تبریز و در محل مدرسه قدیمی توحید تبریز آغاز به کار کرد. این مدرسه کودکان مشمول دوره پیش‌دبستانی که والدینشان امکان تحصیل آنان را ندارند را هم تحت پوشش قرار می‌دهد و 2 کلاس اول ابتدایی هم ویژه دانش‌آموزان نخبه و مستعد در این مدرسه دایر است. کودکانی که در این مدرسه تحصیل می‌کنند هر یک داستانی غم‌انگیز از زندگی خود دارند، کودکانی که از نعمت پدر به دلیل فوت و گرفتاری در زندان محروم هستند، برخی فرزند طلاق هستند و برخی دیگر پدران بیمار و ازکارافتاده‌ای دارند که قادر به تامین زندگی فرزندانشان نیستند. موسسان این مدرسه از چند سال قبل شناسایی کودکان زیر 6 سالی را که در مناطق محروم و حاشیه‌ای تبریز سکونت داشتند و در معرض آسیب‌های اجتماعی بودند در دستور کار خود قرار داد و در سال نخست یعنی سال 95 توانستند 67 کودک را جذب کنند. در سال بعد این تعداد به 137 نفر رسید و اکنون این تعداد به 218 دانش‌آموز رسیده است.
در همینه زمینه :
