یک فرار مالیاتی زیبا

کریستیانو رونالدو دیروز برای حضور در دادگاه رسیدگی به پرونده فرار مالیاتی‌اش به مادرید برگشت. ثروتمندترین بازیکن فوتبال جهان و سومین ورزشکار پردرآمد دنیا در سال2018 حتی برای حضور در دادگاه هم درخواست رانت کرده بود. او می‌خواست مستقیم از پارکینگ دادگاه به اتاق محاکمه برود تا با مردم و خبرنگاران روبه‌رو نشود. رونالدو نخستین و آخرین ستاره فوتبالی نیست که فرار مالیاتی می‌کند. ستاره‌هایی نظیر مسی، مودریچ، مارسلو و... هم با اتهامات مشابه روبه‌رو شدند و بیشتر اتهامات آنها در دادگاه ثابت شد. رونالدو با 450میلیون دلار ثروت خالص و مسی با 400میلیون دلار چرا باید از دادن مالیات طفره بروند؟ رونالدو در همین سالی که سپری شد حدود 90میلیون دلار درآمد داشت. او جدا از فوتبال و حقوق و پاداشی که از باشگاه می‌گیرد و پاداش‌های تیم ملی و همچنین اسپانسرهای شخصی، تجارت‌هایی هم برای خودش دارد از جمله برند کفش، تولیدی پتو و حوله، سرمایه‌گذاری در هتل، حضور در کلیپ‌های تبلیغاتی برندهای خودروسازی و حتی تولید شامپو و... با تمام اینها او باز هم از پرداخت مالیات فراری است. در برخی کشورها مثل ایران بازیکنان و مربیان داخلی و خارجی، مالیات قرارداد خود را به گردن باشگاه یا فدراسیون می‌اندازند. به‌طور مثال، دستمزدی که کی‌روش می‌گیرد و او را در جام‌جهانی در رده گران‌ترین مربیان تورنمنت قرار داده بود، دستمزدی خالص است. مربیان بقیه تیم‌ها مجبورند مالیات حقوق خود را حتی تا سقف 50درصد به خزانه دولت برگردانند. ثروتمندان جهان به‌صورت دسته‌جمعی از مالیات فرار می‌کنند که بهترین نمونه آن دونالد ترامپ است. برنی سندرز- سناتور منتقد دولت آمریکا و یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری اخیر- معتقد است که رئیس‌جمهور آمریکا که خود پرونده فرار مالیاتی دارد اقتصاد این کشور را شکوفا نکرده، بلکه با دادن تخفیف‌های مالیاتی به ثروتمندان و غول‌های تجاری، وضع اقتصادی آنها را بهبود بخشیده و در همین حین، وضع کارگران و مردم بدتر از قبل شده است. هم‌اکنون قشر متوسط و کم‌درآمد آمریکا دعا می‌کنند بیماری یا خرابی اتومبیل برای‌شان رخ ندهد چون در این‌صورت به بن‌بست اقتصادی می‌رسند. به موازات همین، برندهای آمریکایی بهترین دوران مالی خود را بعد از دهه1930 تجربه می‌کنند.

اکسفام که یک سازمان غیردولتی بین‌المللی زیرنظر 15کشور و برخاسته از دانشگاه آکسفورد است و برنامه‌های ریشه‌کن کردن فقر و قحطی در جهان را پیگیری می‌کند گزارش داده که در سال2017 شکاف بین ابرثروتمندان با دیگر مردم جهان نسبت به سال پیش‌تر بیشتر شده است. حدود ۸۲ درصد ثروت تولید شده در سال 2017 در اختیار یک درصد از ثروتمندترین افراد جهان قرار گرفته‌است. این نسبت به سال2018 هم تسری یافته است. ثروت 26ثروتمند جهان به‌اندازه نیمی از جمعیت کره زمین است؛ یعنی 26نفر به‌اندازه 3میلیارد و 800میلیون نفر از ساکنان کم درآمد کره‌زمین ثروت دارند. این 26نفر شامل شرکت‌های بزرگی هم می‌شود که هزاران نفر برای آنها کار می‌کنند و به میلیون‌ها نفر در سراسر جهان خدمات می‌رسانند و اینگونه نیست که همه آنها پادشاه یا آقازاده باشند و با پول بیت‌المال کشور خود خوشگذرانی کنند. اگر این افراد تنها یک درصد بیشتر مالیات پرداخت کنند بیش از 262میلیون کودک بازمانده از تحصیل می‌توانند به مدرسه برگردند و 3/3میلیون نفر از محرومان از مرگ زودهنگام نجات می‌یابند. به‌عنوان مثال ثروت جف بزوس- ثروتمندترین مرد جهان و مدیر شرکت آمازون- در سال گذشته به 112میلیارد دلار رسیده است و ارزش تنها یک‌درصد از کل ثروت وی معادل بودجه کشور اتیوپی با 105میلیون نفر جمعیت است. این مؤسسه می‌گوید دارایی ثروتمندان جهان سال گذشته میلادی 12درصد بیشتر شده است و همزمان نیمه فقیر جمعیت جهان 11درصد فقیرتر شده است.
ستاره‌ها حاضر نیستند مردم را در درآمد هنگفتی که به‌دست می‌آورند شریک کنند. مالیات کارمندان و کارگران ماه‌به‌ماه پیش از آنکه حقوق ناچیزشان به حساب‌شان واریز شود از آنها کسر می‌شود و در عین‌حال نهادها و شرکت‌ها و ستاره‌هایی وجود دارند که برای پرداخت نکردن پول کلانی که از قبل گرفته‌اند حساب‌سازی و پولشویی می‌کنند. به‌طور مثال مسی و پدرش مؤسسه خیریه‌ای دارند که برخی منابع مدعی شده‌اند آنها در این مؤسسه به پولشویی مشغولند و در پوشش کارهای خیرخواهانه بخشی از پول را که می‌خواهند از چشم اداره مالیات پنهان بماند در اینگونه مؤسسه‌ها جابه‌جا می‌کنند. رونالدو متهم به پنهان کردن 12میلیون پوند از درآمد حق تصویرش در فاصله بین سال‌های 2011 تا 2014 شده است. او چند ساعت بعد از خراب کردن پنالتی در بازی با کیه‌وو خودش را به مادرید رساند. کریستیانو توافق کرده که جریمه 9/16میلیون پوندی در نظر گرفته شده را بپردازد. 2 سال حبس هم در انتظار این ستاره است که البته او قرار نیست به زندان برود و حکم او آزادی به قید التزام و عفو مشروط است. رونالدو در دادگاه دیروز تنها نبود و ژابی آلونسو- هم‌تیمی سابقش- هم به‌خاطر فرار مالیاتی 2میلیون یورویی او را همراهی می‌کرد. البته ژابی برخلاف کریستیانو، اتهام خود را نپذیرفته است.