پایان پیکان
جهان از پشت شیشههای خودروی ملی
عیسی محمدی
سالها از اردیبهشت 1384و روزی که توقف تولید پیکان رقم خورد، میگذرد. پس طبیعی است که بعضی از خوانندگان ذهنیتی از آن نداشته باشند؛ بهعبارت سادهتر، پراید را در روزگار ما تصور کنید. پیکان روزگاری در ایران، همین نقش را بازی میکرد؛ یعنی استقبال و فراوانی استفاده از این خودرو، در این حد بود، البته با یک تفاوت کوچک: پیکان، خودرویی جادارتر و امنتر و مناسبتر نسبت به پرایدهای امروزی بود... .
این پیکان وفادار
خودروی پیکان در اردیبهشت 84 بود که برای همیشه به خاطرهها پیوست. تا لحظه خاموشی این شمع نوستالژیک زندگی ایرانی، نزدیک به 2میلیون و 300هزار دستگاه از آن تولید شده و زیر پای ایرانیها رفته بود. پیکان در سالهای تولید، از سال 46خورشیدی، اسمهای متنوعی داشت؛ پیکان دولوکس، پیکان کارلوس، پیکان 1600، پیکان کار، پیکان وانت، پیکان استیشن، پیکان اتوماتیک و پیکان سپر جوشن. تفاوت هم در نوع موتور و طراحیهایی بود که هرکدام داشتند. این خودرو را در ابتدا ایرانناسیونال با همراهی گروه صنعتی روتس که مالک کارخانه تالبوت هم بود، عرضه کرد. انگار که در پیشانینوشت ایرانیان بود که دل به این خودرو ببندند؛ چرا که از همان بدو تولد و تولید، بهشدت مورد توجه قرار گرفت. تولید این خودرو تا سال57 تداوم داشت و در پایان دهه60، حتی به آستانه توقف هم رسید. اما هرطور بود خودش را به اردیبهشت84 رساند تا ایرانیها را تنها نگذارد.
خودروی عزا و عروسی
با اینکه این خودرو، خودرویی کامل نبود و اشکالاتی هم داشت، اما بهمدت چنددهه به نماد صنعت ایران تبدیل شده بود. در سبک زندگی ریز و درشت ایرانیان هم نقش پررنگی داشت؛ از حضور در تلویزیون و فیلمها گرفته تا خاطرات و تبلیغها و عروسیها و... . این خودرو به ناوگان تاکسیرانی هم پیوست و نقش انواع تاکسی را هم بازی کرد؛ آنهم در دورهای که برای سرنشینان جلوی تاکسیها قانونی وضع نشده بود و حتی تا 3نفر را هم سوار میکردند (2نفر در صندلی کنار راننده و یک نفر هم گاهبهگاه در کنار راننده!). باور کنید جای تعجب ندارد؛ پیکان جانسختتر از آنی بود که زیر بار حجم 3-2برابری مسافران خود کم بیاورد. اتومبیل عروسشدن در مراسم عروسی نیز از دیگر کارکردهای پیکان در دهههای 40، 50 و 60 بود. البته با همه این توصیفات و توضیحات، تولید این خودروی دوستداشتنی که دیگر در سال84 از دور خارج شده بود، طی مراسمی رسمی و با حضور اسحاق جهانگیری که آن روزها وزیر صنایع بود و نیز خبرنگاران و تنی چند از مقامات ایرانی، تعطیل شد. البته جهانگیری قول داد که تا 10سال، قطعات پیکانداران تأمین است و نیازی نیست علاقهمندان آن نگران باشند.