بورس ارز رسماً متولد شد

دیروز با برگزاری نشست هیأت مؤسس بازار متشکل ارزی، مراحل اجرایی تاسیس بورس ارز عملا آغاز شد. خبرهای دریافتی همشهری نشان می‌دهد، همه معاملات نقد شامل خرد و عمده به این بازار منتقل خواهد شد.

به گزارش همشهری، یک هفته بعد از آنکه شورای پول و اعتبار با تاسیس بورس ارز که از آن با نام بازار متشکل ارزی یاد می‌شود، موافقت کرد، دیروز اعضای هیأت مؤسس این بازار دور هم جمع شدند تا با تعیین درصد سهامداری هرکدام زمینه آغاز به‌کار بورس ارز را هرچه سریع‌تر فراهم کنند. قرار است این بورس با ساختاری همانند بورس‌های چهارگانه ایران و با تأسیس یک شرکت سهامی تاسیس شود. پس از تشکیل این شرکت، معاملات با مدیریت شرکتی با نام بازار متشکل ارزی و زیرنظر یک تشکل خودانتظام انجام می‌شود. در نشست دیروز تصمیم گرفته شد کانون بانک‌های خصوصی، شورای هماهنگی بانک‌های دولتی، کانون صرافان ایرانیان، شرکت فرابورس ایران و شرکت ملی انفورماتیک هر کدام 20درصد از سهام شرکت بازار متشکل معاملات ارزی را در اختیار بگیرند.

معاملات چگونه انجام می‌شود؟

اطلاعات دریافتی همشهری نشان می‌دهد در این بازار صراف‌ها به‌عنوان کارگزار حضور دارند و بانک‌ها می‌توانند نقش عملیات صرافی آنها را انجام دهند. علاوه بر این نقش تسویه وجوه و اسکناس ارزی را نیز دارند. سیستم معاملات این بازار، سفارش‌محور (Order Driven) بوده و قرار است بازار بین صراف‌ها فعال باشد. هم‌اکنون بازار معاملات ارزی میان صراف‌ها بعضا غیرشفاف و تلفنی است اما با تشکیل بازار متشکل معاملات ارزی، دادوستد ارز میان صراف‌ها شفاف و به‌صورت الکترونیک انجام می‌شود که می‌توان از آن نرخ تعادلی بازار را کشف کرد تا نرخ مرجعی باشد برای همه صراف‌ها که در تعامل با مشتریان خود به آن استناد کنند.

با مجوزی که شورای پول و اعتبار داده، این بازار در مرحله اول معاملات اسکناس‌های ارزی را سامان خواهد داد؛ یعنی بازار معاملات اسکناس ارزهایی که در صرافی‌ها و به‌طور کلی در داخل کشور موجود است، در این بورس فعال می‌شود. روش کار هم به این صورت است که دارایی‌ها از حساب‌های بانکی مبتنی بر ارزهای نقدی و اسکناس ارزی، به سامانه معاملاتی این بازار منتقل می‌شود و دارندگان حساب‌های ارزی می‌توانند این دارایی‌ها را در بازار ارز معامله کنند. به این ترتیب ساختار این بازار شبیه بورس و براساس استانداردهای روز دنیاست و معاملات خرد و بلوک در آن قابل انجام است.

در واقع همه معاملات نقدی شامل خرد و بلوک به این بازار منتقل خواهد شد و هرکس قصد خرید و فروش ارز را دارد باید از طریق صرافان(صرافان و بانک‌ها) این کار را انجام دهد. صرافان هم موظفند همه خریدوفروش‌های خود را حتی به اندازه یک دلار در این بازار انجام دهند. این بازار دارای یک اتاق پایاپای و تسویه وجوه ارزی است که هر روز کار تسویه معاملات را انجام می‌دهد و کار تسویه و پایاپای توسط بانک‌ها انجام می‌شود. در این بازار معاملات همه ارز‌های رایج کشور انجام خواهد شد.

نقش بانک مرکزی

مطابق اطلاعات دریافتی همشهری برای بانک مرکزی به‌عنوان عضوی از شورای پول و اعتبار، در بازار متشکل معاملات ارزی نقش نظارتی و رگولاتوری و تنظیم بازار دیده شده است و از طریق بانک‌های دولتی یا صرافی‌های وابسته به بانک‌های دولتی می‌تواند به بازگردانی در این بازار اقدام کند. به همین دلیل است که به این بازار نام بازار متشکل ارزی گذاشته شده زیرا مطابق قانون اگر قرار بود نام این بازار به بورس ارز تغییر کند نهاد ناظر این بازار از بانک مرکزی باید به سازمان بورس تغییر می‌کرد اما سازمان بورس در زمینه طراحی بازار متشکل معاملات ارزی کمک‌های بسیاری انجام داده و ساختارهای این بازار براساس مطالعات این سازمان شکل گرفته است. با این حال آنطور که بانک مرکزی تصمیم گرفته، بعد از شکل‌گیری بازار نقد معاملات آتی و حواله‌های ارزی هم در این بازار انجام خواهد شد اما با توجه به اینکه برای انجام معاملات آتی ارز، که در قالب اوراق بهادار انجام می‌شود، به یک بازار متشکل نقد نیاز است، ابتدا باید بازار متشکل نقدی شکل بگیرد و بعد از آن زمینه انجام معاملات آتی فراهم شود که احتمال دارد معاملات این بازار به بازار سرمایه تحت نظارت سازمان بورس منتقل شود.

   نشست هیأت مؤسس بورس ارز برگزار شد

جلسه مجمع مؤسس بورس ارز یا شرکت بازار متشکل معاملات ارز عصر دوشنبه برای بحث و بررسی راهکارهای عملیاتی کردن این بازار در بانک مرکزی برگزار شد. در این جلسه که با حضور رئیس کانون بانک‌های خصوصی، نماینده شورای هماهنگی بانک‌های دولتی، دبیرکل کانون صرافان ایرانیان، نماینده فرابورس ایران و نماینده شرکت ملی انفورماتیک و با حضور نمایندگان حوزه‌های ارزی، نظارت و حقوقی بانک مرکزی برگزار شد، مجمع مؤسس مواردی همچون ترکیب سهام مؤسسان، سرمایه شرکت، اساسنامه و فرآیندهای عملیاتی کردن بازار را بررسی کردند. مدل کلی بازار به‌نحوی طراحی شده که در فاز اول، معاملات نقدی ارز (اسکناس) راه‌اندازی و سایر روش‌های معاملات ارزی در مراحل بعد گسترش می‌یابد. بازار کارگزارمحور بوده و عملیات مدیریت بازار توسط تشکلی خودانتظام انجام شده و براساس دستورالعمل‌های مصوب بانک مرکزی فعالیت خواهد کرد. ضمناً سیستم سفارش و معاملات (Order Driven) مبتنی بر سفارش خواهد بود. براساس ارزیابی‌های فنی، سامانه معاملات ICE که یکی از زیرساخت‌های استاندارد در چارچوب‌های معاملاتی است برای استفاده به‌عنوان زیرساخت معاملاتی تعیین شده است.

   مرجع تعیین قیمت ارز از دوبی به تهران منتقل می‌شود

مجید شاکری، کارشناس ارزی با اشاره به برنامه تاسیس بازار متشکل ارزی، گفت: یکی از اجزای این بازار ایجاد اتاق تسویه‌ای است که با تحقق این کار دیگر دوبی مرجع تعیین قیمت ارز نیست و نرخ ارز در تهران مشخص می‌شود. مجید شاکری توضیح داد: یکی از مزایای راه‌اندازی این بازار، شکل‌گیری اتاق تسویه است که این اتاق تسویه بدهی‌ها و مطالبات در یک بستر قرار گرفته و تسویه می‌کند و در نهایت این طلب‌ها و بدهی‌ها با هم تهاتر و تسویه می‌شود. وی با بیان اینکه در حوزه ارزی چنین اتاق تسویه‌ای‌ وجود نداشت و این فرایند در دوبی انجام می‌شد، افزود: این یک اتاق تهاتر و تسویه به‌صورت ارزی است و با تشکیل این بازار، دیگر نرخ نقدی ارز بازار تهران از درهم دوبی درنمی‌آید و صبح در بازار متشکل ایران نرخ مشخص می‌شود. این کارشناس مالی تأکید کرد: بنابراین راهبر بازار خودمان می‌شویم و اگر بانک مرکزی بخواهد مداخله کند نیازی به افرادی مانند مظلومین و دیگران ندارد و حتی نیازی به صرافی بانک‌ها هم ندارد. شاکری کاهش فساد و افزایش شفافیت بی‌ضرر را از دیگر مزایای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی اعلام کرد.