اشتغال
جویندگان نا‌امید کار
همشهری نقش مراکز کاریابی را در بازار کار و اشتغال بررسی می‌کند
زهرا اشرف‌زاده| البرز-خبرنگار:
چند روز قبل معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی البرز نرخ بیکاری استان را در پاییز امسال 8/15اعلام کرد که نسبت به پاییز ۹۶ که 3/10 درصد اعلام شده بود، حدود 5/5 درصد افزایش پیدا کرده است. البرز استانی صنعتی است که چند شهرک صنعتی در اطراف آن وجود دارد، بسیاری از افراد برای یافتن شغلی مناسب به این استان می‌آیند. هر چند که وضعیت اقتصادی کشور تاثیر زیادی بر این شهرک‌ها گذاشته است.
فارغ‌التحصیلان بسیاری هستند که با داشتن مدرک‌های بالا هنوز شغل مناسب خود را نیافته‌اند؛ از این رو جویندگان کار به‌ویژه جوانان برای یافتن شغل به روش‌های مختلفی اقدام می‌کنند که یکی از این‌ها مراجعه به دفاتر کاریابی است. این دفاتر به عنوان بازوان اجرایی وزارت کار از ابزارهای کارآمدی هستند که با ورود خود به بازار کار و شناسایی فرصت‌های شغلی می‌توانند تأثیر مناسبی در کاهش هزینه جست‌وجوی شغل بگذارند. در البرز هم 25 دفتر کاریابی در مرکز و شهرستان‌ها فعالیت می‌کنند اما این دفاتر چه قدر توانسته‌اند رضایت کارجویان را به دنبال داشته باشند و چه میزان در کاهش بیکاری موثر بوده‌اند؟!
در جست‌وجوی کار
شهرک صنعتی سیمین‌دشت یکی از مکان‌هایی است که هر روز تعداد زیادی برای یافتن شغل به آن مراجعه می‌کنند. به یک دفتر کاریابی که در این شهرک قرار دارد می‌رویم تا شرایط را بپرسیم. دفتری کوچک که یک میز و چند صندلی آن را پر کرده، نه خبری از مشاور هست و نه از کسی که راجع به اشتغال در این شهرک توضیحی بدهد.
خانم جوانی که پشت میز نشسته است، می‌گوید: 20هزار تومان باید بپردازیم و فرم کاریابی را پر کنیم. پس از آن هم اعلام می‌شود در صورت یافتن شغل مناسب با شما تماس خواهیم گرفت.
پسر جوانی که به تازگی بیکار شده و جویای کار است، می‌گوید: حرفه اصلی من جوشکاری است اما در همه جا می‌توانم کار کنم. آمده‌ام تا از طریق کاریابی بتوانم شغل مناسبی پیدا کنم.«محسن فیضی» می‌افزاید: با وجود این‌که در شهرک صنعتی کارخانه‌های زیادی هستند که نیرو می‌خواهند اما نمی‌دانم چرا سختگیری می‌کنند؛ شاید هم کاریابی کوتاهی می‌کند. الان هم معلوم نیست چه قدر باید منتظر بمانم. به من گفته‌اند احتمال دارد همین فردا یا 6 ماه دیگر زنگ بزنیم.
مشاغلی که ربطی به تخصص ندارند
یکی از کارمندان دفتر کاریابی در مرکز شهر می‌گوید: اینجا هر روز افراد بسیاری می‌آیند که برای نجات از بیکاری دیگر امیدی به وعده‌های دوست‌ها و آشناهایشان ندارند. دختر جوانی که لیسانس مدیریت بازرگانی دارد و به چند دفتر کاریابی مراجعه کرده است، می‌گوید: شغل‌هایی که پیشنهاد می‌شود در رابطه با رشته تحصیلی‌ام نیست.
«سارا نصری» اضافه می‌کند: اکثر کارهایی که به من پیشنهاد شده هیچ ارتباطی با سابقه شغلی و تحصیلی من ندارند.
البته افرادی وجود دارند که از طریق دفاتر کاریابی مشغول به کار شده‌اند مانند «سپیده ریاضی» که فوق‌لیسانس حسابداری دارد و اکنون در یک شرکت تبلیغاتی به انجام امور حسابداری می‌پردازد.
ثبت‌نام 300 هزار نفر در دفاتر کاریابی
معاون امور اشتغال و کارآفرینی اداره کار و رفاه اجتماعی البرز با بیان این‌که 25 مرکز کاریابی در استان مشغول فعالیت هستند، می‌گوید: این دفاتر در ساوجبلاغ، نظرآباد، فردیس و اشتهارد فعالیت دارند و تنها در شهرستان طالقان به دلیل این‌که تاکنون درخواستی نبوده دفتر کاریابی تاسیس نشده است. «ابراهیم شادمهر» می‌افزاید: این کاریابی‌ها خصوصی هستند اما از اداره کار مجوز دریافت و زیر نظر ما فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به این‌که تاکنون بیش از 300 هزار نفر در البرز برای یافتن شغل مناسب به این دفاتر مراجعه کرده‌اند، ادامه می‌دهد: بنگاه‌های کاریابی واسطه‌ای بین کارفرما و کارجو هستند که این دو را به هم معرفی کنند.
شادمهر درباره میزان حق‌الزحمه کاریابی‌ها می‌گوید: هر سال میزان حق‌الزحمه کاریابی‌ها از طریق اداره کار مشخص می‌شود. در سال 97 نیز علاوه بر 20 هزار تومان که برای ثبت‌نام دریافت می‌شود بابت به کار گماردن کارجو نیز نصف حقوق پایه وزارت کار که حدود 500 هزار تومان است به کاریابی اختصاص دارد؛ البته این‌که نحوه دریافت چگونه باشد به صورت توافقی است.
مشاوره و نقش آن در کاریابی
معاون امور اشتغال و کارآفرینی اداره کار و رفاه اجتماعی استان در پاسخ به این‌که چرا در این کاریابی‌ها خبری از مشاوره نیست و شغل‌های پیشنهادی ربطی به تخصص افراد ندارد، می‌گوید: مشاوره در اکثر کاریابی‌ها انجام می‌شود و به فرد متقاضی در رابطه با تخصص، شغل دلخواه و... آموزش داده می‌شود. مثلا اگر کسی به حسابداری مراجعه کند به او گفته می‌شود باید چه نرم‌افزار‌هایی را برای یافتن شغل مناسب بیاموزد. معاون امور اشتغال و کارآفرینی اداره کار و رفاه اجتماعی البرز می‌افزاید: بیشتر کاریابی‌ها در حوزه صنعت و اصناف فعال هستند و برای رشته‌های علوم انسانی کمتر کار مورد نظر پیدا می‌شود.
شادمهر می‌گوید: نامه‌های بسیاری از سوی برخی افراد و سازمان‌های مختلف مثل استانداری، بهزیستی و... برای درخواست شغل به دست ما می‌رسد. این افراد از شهروندان عادی هستند و ما از طریق همین کاریابی‌ها شغل مورد نظر را پیدا می‌کنیم. کاریابی‌ها هم در این مورد با ما همکاری می‌کنند و حق‌الزحمه‌ای در یافت نمی‌کنند.
تاثیر بنگاه‌های کاریابی در اشتغال
معاون امور اشتغال و کارآفرینی اداره کار و رفاه اجتماعی استان در رابطه با تاثیری که بنگاه‌های کاریابی در رفع مشکل بیکاری دارند، می‌گوید: در شرایط فعلی کاریابی‌ها نمی‌توانند در اشتغال موثر
باشند. بنگاه‌های کاریابی زمانی می‌توانند عملکرد بهتری داشته باشند که میزان تولید و اشتغال در جامعه بالاتر برود، در غیر این صورت دفاتر کاریابی هم نمی‌توانند عملکرد چشمگیری در توسعه اشتغال داشته باشند.
«ابراهیم شادمهر» می‌افزاید: باید بین سازمان‌های مرتبط مانند فنی و حرفه‌ای، کارخانه‌ها، شهرک‌های صنعتی و مراکزی که به نیروی کار نیازمندند تعامل وجود داشته باشد، اما این فرهنگ هنوز جا نیفتاده و یافتن شغل هنوز به شکل سنتی انجام می‌شود؛ برای مثال در البرز که بیش از 20 سال از تاسیس این دفاتر می‌گذرد، هنور این تعامل شکل نگرفته است.
