آب‌گذرها دریاچه را نجات می‌دهند

هادی پناهی |  ارومیه - خبرنگار :


این روزها حال دریاچه ارومیه از همیشه بهتر است. بارندگی‌های مطلوب و اقدامات نهادهای مربوط در کنار تزریق مالی مناسب برای پروژه احیای دریاچه باعث شده است امیدها به احیای دریاچه ارومیه بیشتر از گذشته شود. سد سیلوه و سد کانی‌سیب 2 پروژه بزرگ عمرانی در مسیر احیای دریاچه ارومیه هستند.

 در این میان عملیات اجرایی سد سیلوه به پایان رسیده است و از سال آینده بیش از 180 میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه روانه خواهد شد. عملیات عمرانی پروژه کانی‌سیب نیز در سال 98 به پایان خواهد رسید و با اتمام آن نیز امیدها به احیای نگین فیروزه‌ای آذربایجان بیشتر از قبل می‌شود. 

«فرهاد سرخوش» دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی در گفت‌وگو با همشهری از اقدامات جدید برای احیای مناطق جنوبی دریاچه خبر می‌دهد که با ایجاد آب‌گذرها اقدامات احیا در این منطقه هم انجام خواهد شد. 


تخصیص کامل اعتبارات 

دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی می‌گوید: تخصیص اعتبارات یکی از مهم‌ترین عوامل در احیای دریاچه است که مرحله اول اعتبارات در سال 97 از محل ماده 10 و 12 مدیریت بحران و پروژه‌های ملی احیای دریاچه ارومیه 500 میلیارد تومان به صورت اسناد خزانه با سررسید در سال 1400 تخصیص یافته است. 
«فرهاد سرخوش» می‌افزاید: برای پروژه تونل کانی‌سیب نیز از محل صندوق توسعه ملی در سال 97 مبلغ 400 میلیارد تومان ابلاغ شد و تخصیص یافت که در مجموع در سال جاری مبلغ 900 میلیارد تومان بودجه برای احیای دریاچه ارومیه تخصیص یافته است. 

وی درباره پروژه‌های عمرانی در مسیر احیای دریاچه ارومیه می‌گوید: پروژه‌های ملی احیای دریاچه ارومیه در 3 استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان در دست اجراست و اعتبارات به پروژه‌های با پیشرفت فیزیکی بالای 80 درصد تخصیص خواهد یافت. در آذربایجان غربی هم سد سیلوه، تصفیه‌خانه ارومیه و گلمان، ایجاد شبکه‌های تصفیه در حوضه آبریز و پروژه کانی‌سیب از مهم‌ترین پروژه‌های عمرانی در حال اجرا هستند. 

سرخوش بیان می‌کند: در سال آینده از محل سد سیلوه در 2 نوبت و در هر نوبت 90 میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه رهاسازی خواهد شد. همچنین در سال آینده 53 میلیون متر مکعب از محل تصفیه‌خانه‌ها به دریاچه ارومیه روانه خواهد شد.  به گفته سرخوش، با افتتاح تمام پروژه‌ها، سالانه 300 میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه خواهد رسید که 200 میلیون متر مکعب آب از آذربایجان شرقی و بقیه نیز از آذربایجان غربی تامین خواهد شد.


احداث تونل برای انتقال آب از گادار 

دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی درباره پروژه کانی‌سیب اظهار می‌کند: این پروژه بالای 70 درصد پیشرفت دارد و از مجموع 35 کیلومتر تونل پیش‌بینی‌شده، بیش از 25 کیلومتر حفاری انجام شده است. پیش‌بینی ما نیز این است که با توجه به تخصیص مناسب اعتبارات و کار سه‌شیفته، 10 کیلومتر باقیمانده نیز تا سال 98 به اتمام خواهد رسید. 
سرخوش ادامه می‌دهد: در انتهای تونل نیز یک کانال به طول 11 کیلومتر کار خواهد شد که تاکنون 4 کیلومتر خاکبرداری انجام شده است. پیش‌بینی می‌شود این کانال نیز همزمان با تونل در سال 98 به پایان برسد. با اتمام کار، در حدود 2 ماه طول خواهد کشید که دستگاه‌های جداسازی‌ شده و از تونل‌ها خارج شوند. بعد از آن کار رهاسازی آب به دریاچه ارومیه از طریق روخانه گادار آغاز خواهد شد. کار لایروبی رودخانه نیز تا 3 ماه آینده به اتمام خواهد رسید. 


مدیریت بحران با ایجاد آب‌گذر

سرخوش با اشاره به وضعیت بحرانی بخش جنوبی دریاچه ارومیه می‌گوید: بیش از 70 درصد آب دریاچه ارومیه از جنوب آن تامین می‌شده و همین موضوع باعث شده است تا در این بخش میزان رسوب‌گذاری بیش از بخش شمالی باشد و عمق دریاچه ارومیه کمتر است. در بخش شمالی دریاچه ارومیه که رسوب‌گذاری کمتر بوده، عمق آب بیشتر است. 
وی در پاسخ به این‌که چاره کار چیست، اظهار می‌کند: چاره کار در ایجاد آب‌گذر است. بر اساس مطالعات دانشگاه تبریز برای این‌که یک جریان پایدار ایجاد شود، باید 2 یا 3 دهنه آب‌گذر از محل خاکریز میان‌گذر دریاچه ارومیه ایجاد شود. مطالعات انجام‌یافته به مرکز ارسال شده است تا در صورت تایید نهایی عملیات اجرایی آن آغاز شود. 

این مسئول درباره آخرین وضعیت نگین فیروزه‌ای آذربایجان عنوان می‌کند: اکنون تراز دریاچه ارومیه 60/1270 سانتیمتر است که نسبت به سال قبل 30 سانتیمتر تراز مثبت مشاهده می‌شود. ضمن آنکه وسعت دریاچه ارومیه 2 هزار و 116 کیلومتر مربع است که افزایش 357 کیلومتر مربعی را شاهدیم. حجم آب دریاچه ارومیه هم یک میلیارد و 690 میلیون متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 590 میلیون متر مکعب افزایش داریم.