پایش سموم در 8 محصول کشاورزی

آوا صادق|   اراک- خبرنگار:

در یک سال اخیر استفاده از سموم شیمایی در میان کشاورزان استان مرکزی با کاهش 65 درصدی همراه بوده است. با وجود اقدامات انجام‌شده در طی سال‌های اخیر، مسئولان استان قصد دارند استفاده از کودهای ارگانیک و سموم طبیعی را در میان کشاورزان ترویج دهند و امنیت غذایی و تولید محصولات سالم را در استان مرکزی تضمین کنند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که مرکزی در زمینه تولید محصولات کشاورزی جزو 10 استان برتر کشور است و تولید محصول سالم و بدون مواد شیمیایی نقش مهمی در سلامت جامعه و کاهش آمار بیماری‌ها دارد.

در همین راستا و به تازگی دانشگاه علوم پزشکی اراک به همراه جهاد کشاورزی این شهر، پایش کنترل سموم بر روی 8 محصول کشاورزی را که در استان تولید می‌شود به صورت پایلوت در دستور کار قرار داده، تا با این پایش مصرف کودهای شیمیایی به کمترین میزان ممکن در بین استان‌های کشور برسد و شاید تا یک سال دیگر هیچ سم شیمیایی در میان کشاورزان استان استفاده نشود. 


ضرورت کدگذاری محصولات تولیدی 

یک فعال محیط زیست در این رابطه می‌گوید: استفاده از کودهای شیمیایی علاوه بر تولید محصولات غذایی آلوده و سرطان‌زا، باعث آلودگی خاک، آب و محیط زیست می‌شود؛ به‌طوری که آثار مخرب آن در طبیعت جبران‌ناپذیر است. 
«سیاوش آقاخانی» بیان می‌کند: آلوده شدن محیط زیست، به غیر از انسان زندگی سایر جانداران را نیز به خطر می‌اندازد. این در حالی است که کدگذاری محصولات و پایش میزان سموم موجود در محصولات، سال‌هاست جزو مطالبات اصلی و مهم کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان و فعالان زیست‌محیطی است. استفاده از محصولات و کودهای ارگانیک اگرچه هزینه‌های بالاتری نسبت به سایر محصولات دارد، هیچ‌گونه مشکل و بیماری را برای شهروندان به همراه نخواهد داشت، البته استفاده از محصولات ارگانیک نیز چند سالی است توانسته جایگاه خود را در بین مردم و کشاورزان استان مرکزی پیدا کند. با این حال هنوز در این زمینه نیاز به فرهنگ‌سازی 
وجود دارد. 

این فعال محیط زیست اظهار می‌کند: استفاده از روش‌های جایگزین و کودهای طبیعی به جای کودهای شیمیایی و همچنین فرهنگ‌سازی و آموزش به کشاورزان می‌تواند زمینه‌ساز کاهش مصرف کودهای شیمیایی در تولید محصولات شود. 


آقاخانی با تأکید بر این‌که کشاورزان نباید کمیت تولید محصول را فدای کیفیت کنند، می‌افزاید: در حال حاضر که نظارت بر تولید محصول سالم بسیار کم شده، سودمحوری یکی از شاخصه‌‌های تولید محصولات در کشور شده است. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته نظارت کامل بر محصولات کشاورزی توسط کارشناسان صورت می‌گیرد؛ برای مثال در محل فروش محصولات کشاورزی، دستگاه‌هایی به منظور ‌اندازه‌گیری میزان سموم وجود دارد و محصولاتی که دارای سموم بیشتر از حد استاندارد باشند، از چرخه مصرف خارج و معدوم می‌شوند؛ بنابراین کشاورز برای این‌که محصولش به هدر نرود به این نکته مهم در زمان کودپاشی توجه می‌کند. 


ضرورت تولید محصولات سالم و ارگانیک

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز می‌گوید: تولید محصول و مواد غذایی سالم و در اختیار قرار دادن این محصولات برای شهروندان می‌تواند بر کاهش بسیاری از بیماری‌های ناشی از مصرف مواد غذایی که دارای باقی‌مانده سموم هستند، تأثیرگذار باشد. 
«سیدمحمد جمالیان» به همشهری بیان می‌کند: شناسنامه‌دار کردن محصولات کشاورزی و همچنین پایش سموم باقیمانده در تولیدات کشاورزی می‌تواند یکی از اقدامات تأثیرگذار در راستای تولید محصولات با کمترین میزان سموم و آلودگی باشد. اقدامات ترویجی و فرهنگی در زمینه حذف کودهای شیمیایی و سموم از چرخه تولید محصولات کشاورزی و حمایت از کشاورزان با ارائه تسهیلات برای استفاده از کودهای جایگزین باید مورد توجه قرار گیرد، در این زمینه برگزاری همایش‌ها نیز می‌تواند تأثیر بسیار زیادی داشته باشد. 

جمالیان می‌افزاید: در حال حاضر پایش کنترل سموم بر روی 8 محصول کشاورزی را که در استان تولید می‌شود، به صورت پایلوت در دستور کار قرار داده‌ایم و بعد از کسب نتایج مثبت این طرح در کل کشور انجام خواهد شد. قطعاً محصولاتی که در تولید آن‌ها از سموم و کودهای شیمیایی کمتری استفاده می‌شود دارای سلامت بیشتری هستند. این محصولات جزو محصولات ارگانیک به شمار می‌روند و باید استفاده از این محصولات را در بین شهروندان نهادینه 
و ترویج کنیم. 


کاهش استفاده از کودهای شیمیایی 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز در زمینه رعایت میزان استاندارد سموم کشاورزی تمامی محصولات این استان می‌گوید: میزان سموم موجود در محصولات کشاورزی استان مورد تأیید وزارت بهداشت است و به زودی میزان مصرف کود شیمیایی در میان کشاورزی به صفر می‌رسد.  «مجید آنجفی» بیان می‌کند: یکی از روش‌هایی که در تولید محصولات کشاورزی در بسیاری از کشورها مورد توجه بسیار زیادی قرار دارد استفاده از روش‌های شیمیایی و سمپاشی در محصولات کشاورزی است، زیرا این روش کمترین میزان هزینه و بیشترین میزان اثربخشی را دارد. 

وی ادامه می‌دهد: این تصور که در کشورهای توسعه‌‌یافته فقط از روش‌های بیولوژیک استفاده می‌شود، خیلی صحیح نیست؛ زیرا استفاده از این روش به شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد هر چقدر شرایط اقلیمی منطقه مرطوب‌تر باشد این روش بهتر جواب می‌دهد، اما این روش در مناطق خشک دارای اثربخشی بسیار کمتری است. 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی می‌افزاید: روش بیولوژیک به دلیل هزینه‌بر بودن در ایران و با توجه به این‌که هنوز کشاورزی سنتی حاکم است، پاسخ‌گو نیست و با توجه به این شرایط استفاده از روش شیمیایی و سنتی هنوز رواج دارد؛ بنابراین نمی‌توان کشاورزی به روش شیمیایی را در تولید محصول به طور کامل حذف کرد. با تمامی موارد ذکرشده در استان تلاش شده استفاده از سم در تولید محصولات کشاورزی کاهش پیدا کند که خوشبختانه در این زمینه استفاده از سم در هر هکتار به یک لیتر رسیده که اقدام بسیار تأثیرگذاری بر زمینه کاهش مصرف کود شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی بوده است. 

وی می‌گوید: خوشبختانه با اقدامات انجام‌شده میزان سموم در محصولات تولیدی استان در حد استاندارد است و تاکنون موردی اعلام نشده که میزان سموم در آن بیشتر از حد مجاز اعلام شده باشد. این مسأله یک اقدام مثبت برای استان در زمینه تولید محصول سالم و باکیفیت است که با جدیت توسط این سازمان دنبال می‌شود.