گزارش
هیاهوی یک‌پیشنهاد ناتمام
طرح درآمدزایی از پروژه‌های شهری از دوره مدیریت پیشین مطرح بوده و همچنان مراحل کارشناسی را می‌گذراند
حامد فوقانی/خبر‌نگار
«5تونل شهری و بزرگراه طبقاتی صدر تهران پولی می‌شود.» همین یک‌تیتر و یک‌جمله کافی بود تا میان بسیاری از شهروندان این سؤال شکل بگیرد که آیا باید در سال، هزینه‌ای را هم برای تردد از چند معبر خاص کنار بگذارند؟ آنها در اواخر هفته گذشته به‌دنبال پاسخ سؤال می‌گشتند و در این بین، تعدادی از رسانه‌ها روی صحبت‌های معاون حمل‌ونقل و ترافیک موج‌سواری راه انداختند؛ آن هم بدون درنظر گرفتن تبعات اجتماعی و ردوبدل‌شدن گفت‌وگوهای شهروندان مبنی بر اینکه تونل‌ها و برخی بزرگراه‌های خاص قرار است پولی شوند. آنها گویا فقط به تیتر فکر کرده بودند و اعلام یک‌خبر جدید، فارغ از محتویات سخنان معاون شهردار، فارغ از آنکه طرح درآمدزایی از پروژه‌های شهری از دوره مدیریت پیشین مطرح بوده و هنوز مراحل کارشناسی را می‌گذراند.
همین مسئله کافی بود تا پیروز حناچی، شهردار پایتخت دیروز در جمع خبرنگاران بگوید: «موضوع پولی‌شدن تردد از تونل‌ها در حوزه‌های کارشناسی مطرح است و لزومی ندارد مباحثی که در حوزه کارشناسی در حال بررسی هستند را در رسانه‌ها مطرح کنیم.» او همچنین گفت: «ممکن است در حوزه کارشناسی نظراتی مخالف این پیشنهاد باشد و برخی موافق، اما زمانی این موضوع عملیاتی می‌شود که شهرداری تهران لایحه را به شورا ارسال کرده، شورا نیز آن را بپذیرد و عوارض برای تردد از تونل‌های پایتخت تعیین شود که هیچ‌کدام از این اتفاقات نیفتاده است.» خلاصه صحبت‌های شهردار چنین است که پیشنهادهای زیادی برای اداره شهر مطرح می‌شود اما همه پیشنهادها به مفهوم اجرایی‌شدن آنها نیست. در واقع پیشنهادها باید بررسی شوند و روند تبدیل‌شدن به لایحه، مصوبه و لازم‌الاجرا بودن را طی کنند. در این وسط، اعضای شورای شهر با شهردار، معاونان او یا نمایندگان شهرداری بر سر موضوعات مختلف پیش از آنکه، لایحه یا طرحی به صحن شورا بیاید، گفت‌وگو کرده و در جلسات مشترک به بررسی بیشتر مسائل می‌پردازند. حال اینکه طرحی در فاز مطالعاتی و در حد یک‌پیشنهاد، خیلی زود با سروصدا همراه می‌شود، جای سؤال دارد. درصورتی که شهردار و مدیران شهری اعلام کرده‌اند برای این منظور برخلاف منافع و مصالح مردم تصمیم‌گیری نخواهند کرد.
نیاز به‌نظرسنجی آحاد شهروندان
الهام فخاری؛ رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران
آشنایی شهروندان و رسانه‌ها درباره طی‌شدن طرح‌ها و لوایح، می‌تواند از یکسو از تبعات منفی جلوگیری کند و از سوی دیگر کمک بزرگی به اعضای شورا برای بررسی دقیق‌تر آنها و اصلاح موارد لازم باشد. این مورد که بدون مصوبه شورا، اساسا طرح یا لایحه‌ای را نمی‌توان لازم‌الاجرا دانست، از مدت‌ها پیش مطرح بوده و برخی رسانه‌ها بدون توجه به چنین نکته‌ای، خواسته یا ناخواسته اقدام به خبرسازی می‌کنند. در دی ماه سال96 برای تصویب پیشنهادها و طرح‌های شهرداری تهران در شورا و عدم‌اعلام پیشنهادهای غیرمصوب توسط مدیران محترم شهرداری به شهردار پیشین تذکری را ارائه کردم. در این تذکر تأکیدم بر رعایت جایگاه و وظایف قانونی شورا به‌عنوان نهاد سیاستگذار، برنامه‌ریز و نظارت‌کننده و ضرورت بررسی لوایح ارجاعی شهردار پیش از اجرایی‌شدن بود. از این منظر، اعلان پیشنهادهای بررسی‌نشده و غیرمصوب از سوی مدیران شهری رویه‌ای نابجا و مسئله‌ساز و موجب ایجاد فضای خبری نادرست می‌شود. بنابراین باید گفت که پیشنهاد اخذ عوارض ورود به برخی از تونل‌های شهری، مصوبه شورا را ندارد و باید بررسی کارشناسانه شود و همانند لایحه طرح ترافیک جدید در سال پیش، نیاز به‌نظرسنجی آحاد شهروندان و اجماع فکری دانشگاهی دارد.
روند قانونی یک لایحه تا تصویب
رقیه باقری؛ دکترای روابط بین‌الملل و کارشناس مسائل شهری
قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای شهر به‌گونه‌ای دقیق مشخص کرده‌اند که روند قانونی یک لایحه و طرح تا رسیدن به مصوبه چگونه است. بر این اساس، شهرداری و پارلمان شهری، همچون دولت و مجلس طبق رابطه معناداری به بررسی لوایح و طرح‌های حوزه شهری می‌پردازند تا هیچ‌کدام از آنها بدون کار کارشناسی و تصویب در شورای شهر ارائه و اجرایی نشود. بر این اساس شهردار تهران در راستای وظایف قانونی خود، لوایح با موضوعات مختلف را به شورای شهر ارائه می‌دهد و بعد از دریافت لوایح و اعلام وصول به کمیسیون مربوطه و تخصصی مستقر در شورای شهر ارجاع داده می‌شود و وفق مدت زمان تعیین شده در قانون شورا، کمیسیون گزارش لوایح بررسی‌شده را جهت بررسی در جلسات رسمی، به ریاست شورا ارسال می‌کند که با توجه به پیشنهادها و تغییرات توسط اعضای شورای شهر تصویب می‌شود. سابقه هم نشان می‌دهد که لوایحی نیز از جانب شهردار به شورای شهر ارائه شده ولی رأی تصویب را از جانب اعضای شورا کسب نکرده است. در بحث دریافت عوارض از برخی تونل‌ها و بزرگراه‌های شهر تهران نیز چنین مسئله‌ای حاکم است؛ چنانچه این مسئله در قالب لایحه از جانب شهردار تهران به شورای شهر ارسال شود، باید روال قانونی فوق‌الذکر طی شود.
