دلال‌ها فروشنده شدند، مشتری نیست

علی ابراهیمی/روزنامه‌نگار


سرانجام وزارت صنعت از بی‌تصمیمی خارج شد و در گام نخست به ایران‌خودرو مجوز افزایش 30درصدی قیمت محصولاتش را داد. حالا با اعلام قیمت جدید محصولات پرتقاضای ایران‌خودرو، فعالان صنفی از تأثیر مثبت اعلام این قیمت‌ها بر رفتار دلال‌ها در بازار خودرو خبر می‌دهند. دیروز درپی انتشار اطلاعیه جدید ایران‌خودرو، دلال‌ها و محتکران خودرو، از بیم نزول قیمت‌ها، برای فروش خودروهای دپو شده به تکاپو افتادند. به‌نظر می‌رسد با اعلام قیمت خودروهای تولیدی سایپا، به‌ویژه پراید و تکمیل زنجیره قیمت، بازار خودرو کاملا از بلاتکلیفی خارج و نزول قیمت‌ها سرعت بگیرد.

انتظار دلالان برآورده نشد
سه‌شنبه‌شب با اعلام قیمت مصوب جدید 14محصول پرتقاضای ایران‌خودرو، افزایش رسمی قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی آغاز شد تا بهانه اصلی خودروسازان برای عمل به تعهدات معوق‌شان از بین برود. با این روند اکنون قطار ساماندهی بازار خودرو با حذف فاصله قیمت کارخانه و حاشیه بازار به ایستگاه میزان و نحوه عرضه شرکت‌های خودروسازی رسیده و وزیر صنعت نیز خودروسازان را به عرضه 80درصد خودروهای تولیدی برای ایفای تعهدات قبلی ملزم کرده است. به‌نظر می‌رسد با انتشار فهرست جدید قیمت‌ها انتظارهای محتکران خودرو برای افزایش 100درصدی قیمت‌ها برآورده نشده و فعالان صنفی از تأثیر روانی افزایش 30درصدی قیمت رسمی خودرو بر کاهش تنش در حاشیه بازار خودرو خبر می‌دهند.

قیمت جدید و حاشیه‌های آن
بررسی قیمت‌ جدید محصولات ایران‌خودرو نشان می‌دهد کمترین میزان افزایش قیمت مربوط به پژو 405بنزینی با رشد 27.5درصدی و بیشترین میزان افزایش قیمت مربوط به پژو 206تیپ 5با افزایش 58.55درصدی بوده است. بر‌مبنای قیمت‌های جدید، نرخ 14محصول پرتقاضای ایران‌خودرو از 9میلیون و 900هزار تا 24میلیون و 550هزار تومان افزایش یافته است. اما این قیمت‌ها نسبت به نرخ محصولات مذکور در حاشیه بازار از 14تا 28درصد کمتر است.

در انتظار کاهش قیمت
اعلام قیمت‌های جدید زمینه کاهش تقاضای مؤثر در بازار خودروهای پرتقاضا را فراهم کرده و از این پس ساماندهی بازار خودرو بیش از هر چیز در گرو میزان و نحوه عرضه محصولات خودروسازان از طریق عمل به تعهدات معوق و توسعه شیوه فروش نقدی و تحویل فوری آنها خواهد بود. اگرچه آمارهای اخیر وزارت صنعت در مورد تولید حداکثر یک میلیون خودرو تا پایان امسال و پیش‌فروش همین میزان خودرو به مشتریان، چشم‌انداز روشنی را پیش‌روی رشد عرضه فوری و نقدی خودرو قرار نمی‌دهد. البته هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو وعده داده تا دو هفته دیگر فروش خودرو با قیمت‌های جدید آغاز می‌شود. او ابراز امیدواری کرده است اعلام قیمت‌های جدید و اختلاف زیاد آن با حاشیه بازار بتواند موجب فروکش کردن قیمت‌ها در بازار شود.
وزیر صنعت هم وعده رشد تیراژ تولید خودرو را داده و اعلام کرده است: با این روند قیمت خودرو حتما از محدوده قیمت‌های کنونی در بازار آزاد پایین‌تر می‌آید. به گفته رضا رحمانی، خودروسازان تعهد داده‌اند بازار سیاه خودرو حذف و بازار آزاد کنترل شود. رحمانی در پاسخ به این پرسش که قیمت اعلام‌شده محصولات ایران‌خودرو تا چه اندازه واقعی است؟ افزود: اصولی را پیگیری می‌کنیم که در نهایت به افزایش تولید، بهبود کیفیت، رشد تیراژ و کاهش قیمت خودرو منجر شود. فعلا دنبال حفظ تیراژ تولید در سطح کنونی هستیم. به گفته وزیر صنعت، خودروسازان موظف شده‌اند تا 80درصد تولیدات خود را به ایفای تعهدات پیش‌فروش خودرو اختصاص داده و 20درصد دیگر را در بازار عرضه کنند. رضا رحمانی تأکید کرده: سازمان حمایت موضوع را پیگیری می‌کند و مراقب است تا آنچه خودروسازان به‌صورت قطعی فروخته‌اند، حتما به‌دست خریدار برسد.

بازار خودرو در انتظار هفته جدید
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران هم به همشهری گفت: قیمت حاشیه بازار خودرو از 2هفته پیش ثابت مانده با وجود این قیمت برخی خودروهای مونتاژ داخل مانند پژو 2008و سراتو به‌ترتیب 4و 3میلیون تومان کاهش یافته است. سعید مؤتمنی افزود: در مجموع رکود بازار بیشتر شده، البته دیروز پس از اعلام نرخ‌های جدید ایران‌خودرو، فروشنده خودرو زیاد شد. او پیش‌بینی کرد: اگر خریداران حوصله کنند می‌توانند خودروی مورد نیاز خود را در هفته‌های آینده با تخفیف بیشتری خریداری کنند. با وجود این، تندتر شدن شیب کاهش قیمت‌ها منوط به رشد عرضه خودرو در نمایندگی‌های خودروسازان است و اگر عرضه کافی نباشد، قیمت‌های حاشیه بازار تا شب عید تغییر چندانی نخواهد کرد. او با تأکید بر اینکه مشتری چندانی در بازار خودرو وجود ندارد و متقاضیان واقعی از قبل خودروهای مورد نیاز خود را خریده‌اند، گفت: در مورد تأثیر واقعی اعلام قیمت‌های جدید بر بازار خودرو به‌دلیل رکود و کاهش تقاضای مؤثر باید منتظر نحوه و میزان عرضه خودرو تا هفته آینده باشیم اما اعلام این قیمت‌ها و نبود خریدار در بازار خودرو به‌دلیل بالاماندن قیمت‌ها موجب شده برخی افرادی که قبلا خودروهای پرتقاضا را به امید افزایش رسمی 100درصدی قیمت‌ها احتکار کرده‌اند، از دیروز نسبت به عرضه تدریجی خودروهای دپو شده اقدام کنند.

ریزش قیمت‌ در انتظار رشد عرضه
مؤتمنی افزود: اگر عرضه واقعی خودرو افزایش یابد اختلاف قیمت کارخانه و حاشیه بازار کاهش خواهد یافت. این امر موجب خواهد شد تا برخی افراد که قبلا چند خودرو خریداری کرده‌اند نیز خودروهای خود را از پاکینگ خارج کرده و به بازار عرضه کنند و این امر در کاهش بیشتر قیمت‌ها مؤثر خواهد بود.
او با بیان اینکه تا‌کنون فقط انبارهای نگهداری خودروهای داخلی از شرکت‌های خودروسازی به برخی مشتریان خاص تغییر کرده و عرضه قطره‌چکانی بلای جان بازار خودرو شده بود، گفت: اگر عرضه خودرو زیاد شود میزان اختلاف قیمت کارخانه و حاشیه بازار این خودروها با توجه به ریزش تقاضا به کمترین میزان خواهد رسید و در غیر این صورت باز هم شاهد رشد احتمالی قیمت خودروهای پرتقاضای داخلی در حاشیه بازار خواهیم بود. مؤتمنی افزود: با تعادل نسبی نرخ دلار درصورتی که خودروسازان عرضه خودرو را زیاد کنند نیز فقط متقاضیان واقعی که قدرت خرید خودرو دارند نسبت به خرید اقدام می‌کنند و با افزایش عرضه خودروهای ثبت نامی معوق به مشتریان نیز شیب ریزش قیمت‌ها تندتر می‌شود. با وجود این باید تا چند هفته آینده و آغاز عرضه واقعی محصولات ایران‌خودرو با قیمت‌های جدید به بازار منتظر ماند تا تأثیر این افزایش قیمت‌ها بر‌بازار خودرو مشخص شود.


  آینده بازار وارداتی‌ها

رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه‌ها و فروشندگان اتومبیل تهران در مورد وضعیت بازار خودروهای وارداتی گفت: انتشار خبر مصوبه هیأت دولت برای ترخیص خودروهای دپو شده از گمرک، ظرف 2روز اخیر تأثیر مثبتی بر کاهش قیمت‌ها داشته و به‌طور متوسط قیمت این خودروها در بازار 4تا 5میلیون تومان کاهش یافته اما از ابتدای سال‌جاری میلادی با رشد 4میلیون تومانی هزینه نقل و انتقال خودرو در دفاتر اسناد رسمی این کاهش قیمت‌ها نمود کمتری در بازار داشته است.