تحول دیجیتال با گوشیهای پارهآجر
سال۷۳ نخستین سیمکارتهای موبایل با گوشیهایی که اکنون دیگر جزئی از تاریخ هستند به مردم تحویل داده شد
موبایلها این روزها آنقدر برایمان عادی شدهاند و چنان همهجا این تلفنها همراهمان هستند که کسی نمیتواند حتی تصور روزهایی که خبری از آنها نبود را داشته باشد. زمان خیلی دوری نیست؛ تا ۲۵سال پیش خبری از تلفن همراه نبود و تلفنهای ثابت، اول و آخر راه ارتباطی مردم با هم بود. تا کسی به نقطهای نمیرسید و مستقر نمیشد نمیتوان خبری از او گرفت. اگر کسی در مسیر بود یا دفتر و محل کاری نداشت، نمیشد او را تا رسیدن به جایی مشخص پیدا کرد. شاید نخستین خاطره پررنگ ایرانیها از دیدن و آرزوی تلفنهای همراه یا حتی آنطوری که آن زمان مشهور بود تلفنهای ماشین، مربوط به فیلم از کرخه تا راین باشد. سال ۷۱ در زمان تماشای آن فیلم و در پشت آن موسیقی مشهور، خیلیها توجهشان به تلفنی بود که هما روستا در داخل ماشین خود با آن حرف میزد. این خاطره باقی ماند تا اواخر سال1372 که نخستین محموله تجهیزات تلفن همراه وارد ایران شد و مدتی نصب و تست شبکه طول کشید؛ اتفاقهایی که در زمان وزارت سیدمحمد غرضی بهعنوان وزیر پست و تلگراف افتاد و او بارها از این ماجرا بهعنوان یکی از برگهای زرین کارنامه کاریاش حرف زده است. سال ۷۳ سرانجام ثبتنام سیمکارتها شروع شد. در آن زمان هزینه سیمکارت و گوشی ۵ میلیون ریال بود. دقیقا ۱۹مردادماه ۱۳۷۳، یعنی بیش از ۲۰سال پیش بود که نخستین سیمکارتهای تلفن همراه به مردم تحویل داده شد. به گزارش همشهری، مثل هر فناوری دیگری خیلیها اوایل خیلی رغبتی به آن نداشتند و طبق سبکزندگی خود تصور نمیکردند که موبایل به دردشان بخورد و فکر میکردند در خانه و محلکارشان که تلفن دارند چه لزومی به وسیله ارتباطی جدیدی است؟ حتی کار به جایی رسید که شرکت پست آن زمان برای کارکنانی که اقدام به ثبتنام سیمکارت میکردند 5هزار تومان پاداش درنظر گرفت.
تب موبایل
اما کمکم داشتن موبایل فراگیر شد. خیلیها یادشان میآید که اوایل، داشتن موبایل یک پز پولداری بود. اگر کسی در مکان عمومی با تلفنهمراهش حرف میزد همه نگاهها به سمت گوشیهایی که در مقایسه با فناوریهای امروز پارهآجر بهحساب میآید برمیگشت. ناگهان تب داشتن موبایل کشور را فراگرفت. صفهای طولانی برای ثبتنام تشکیل شد و در بازار سیاه قیمت موبایل به ۲میلیون تومان رسید که در آن زمان پول کمی بهحساب نمیآمد.
افرادی بودند که دوست داشتند در کنار خانه و ماشین گرانقیمت، موبایل را هم که آن زمان یک ابزار ارتباطی لوکس و گرانقمیت بهحساب میآمد، داشته باشند. در آن زمان امکان واگذاری سیمکارت به فرد دیگری هم نبود و مثل خیلی از موارد دیگر خرید و فروشهای بازار سیاه بهصورت وکالتی صورت میگرفت.
گوشیهایی با سیمکارت کامل
نوکیا نخستین شرکتی بود که گوشیهایش در ایران بهدست مردم رسید و نخستین سیمکارتها با گوشیهای این شرکت توسط مخابرات تحویل میشد. نوکیا ۲۱۱۰ و آن زنگ مشهورش به همین دلیل در خاطره بسیاری باقی ماند. اما پس از مدتی صاایران با آن تبلیغان مشهور «هر روز بهتر از دیروز» و دینگدینگ طی قراردادی با ساژم فرانسه، شروع به مونتاژ و عرضه گوشی در ایران کرد. در گوشیهای صاایران ازجمله مدل اول صاایران آر سی 620، این کارت به همراه سیم بهصورت کامل در گوشی و زیر باتری قرار میگرفت. بعد از مدتی مدل ویبراتوردار این گوشی با قیمت ۵۰هزار تومان گرانتر عرضه شد؛ درواقع داشتن ویبراتور یک آپشن بهحساب میآمد و خیلیها خاطره مجهز به ویبراتور را روی آن گوشیها به یاد دارند. اما پس از مدتی برندهای دیگر ازجمله آلکاتل، زیمنس و اریکسون وارد بازار شدند. از آن زمان سالها گذشته است. هرکدام از ما چندین گوشی عوض کردهایم؛ چیزی که زمانی اضافه و زیادی تصور میشد حالا به اصلیترین وسیله زندگی خیلی از ما تبدیل شده است. دیگر کسی در زمان حادثه یا مورد اضطراری نباید دنبال سکه و باجه تلفن عمومی بگردد. کسی لازم نیست ساعتها برای خبر گرفتن از عزیزی منتظر رسیدن او به مقصدی باشد. همهچیز با همراه همیشگی این روزها ممکن است.