استمرار سازندگی

اصغر صوفی؛ خبرنگار


 * فروردین: ماهاتیرمحمد، نخست‌وزیر مالزی در رأس یک هیأت بلندپایه برای گفت‌وگو با مقامات ایران در 14فروردین به تهران آمد. این نخستین سفر ماهاتیرمحمد به ایران در دوره پس از انقلاب بود. ناطق‌نوری، رئیس مجلس، طی سخنانی در صحن علنی گفت: «در برنامه دوم نباید منتظر بهبود روابط با این یا آن کشور بود، باید به‌خودمان تکیه کنیم.» این گفته‌ها در واقع واکنش به تلاش‌های دولت برای عادی‌سازی‌ روابط با کشورهای جهان در دوره پساجنگ بود. دولت و مجلس ایران علیه بیانیه و ادعای شورای همکاری خلیج‌فارس درباره 3جزیره ایرانی موضع گرفته و آن‌راتفرقه‌افکنانه خواندند. سخنگوی وزارت‌خارجه ایران در این‌باره گفت: «ایران از تداوم گفت‌وگوها برای رفع شبهات بدون هرگونه پیش‌شرطی استقبال می‌کند». در 20فروردین سیدمرتضی آوینی، راوی «روایت فتح» و سردبیر مجله سوره در منطقه فکه در حال بررسی لوکیشن فیلم مستند شهری در آسمان، به همراه محمد سعید یزدان‌پرست بر اثر انفجار مین به شهادت رسیدند.

* اردیبهشت: در 4 اردیبهشت، ایران به‌طور یکجانبه 200 اسیر عراقی را آزاد کرد. ناطق نوری با تأکید بر ارتداد سلمان رشدی، اعلام کرد که انگلیس به‌دلیل موضع خصمانه‌اش علیه ایران در مورد سلمان رشدی، در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت داده نشده است. نمایندگان مجلس در جلسه 15فروردین، برخورد مقامات آمریکایی با هیأت ایرانی شرکت‌کننده در اجلاس بین‌المللی پول را محکوم کردند. دولت آمریکا بدون هیچ دلیلی از ورود حجت‌الاسلام سیدحسینی شاهرودی، رئیس کمیسیون امور اقتصادی مجلس به این اجلاس جلوگیری کرده و وی را با وجود داشتن ویزای رسمی وادار به بازگشت به ایران کرده بود. در 18فروردین، محمدعلی کلی قهرمان بوکس جهان، پس از ادای احترام در مرقد امام خمینی (ره)، برای زیارت امام رضا(ع) وارد مشهد شد. در 23اردیبهشت، شورای نگهبان، صلاحیت هاشمی رفسنجانی، احمد توکلی، عبدالله جاسبی و رجبعلی طاهری را به‌عنوان کاندیداهای ریاست‌جمهوری تأیید کرد. فعالیت‌های تبلیغاتی ششمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری از 27اردیبهشت رسما آغاز شد. در این انتخابات احمد توکلی جدی‌ترین رقیب هاشمی رفسنجانی بود.

* خرداد: دولت عربستان مانع از برگزاری مراسم برائت از مشرکین شد، اما این مراسم 4روز بعد و برای نخستین‌بار در صحرای منا برگزار شد. ششمین انتخابات ریاست‌جمهوری در 21خرداد برگزار شد و هاشمی رفسنجانی با بیش از 10میلیون رأی و کسب 63درصد کل آرا برای دومین‌بار به‌عنوان رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد و توکلی با کسب 24درصد کل آرا و حدود 4میلیون رأی شکست را پذیرفت. در این انتخابات جامعه روحانیت مبارز، جامعه مدرسین و جمعیت موتلفه اسلامی از هاشمی حمایت کردند و مجمع روحانیون مبارز نیز بدون اعلام موضع اعلام کرد که نفیا و اثباتا در انتخابات شرکت نخواهد کرد. بهزاد نبوی از اعضای سازمان مجاهدین انقلاب این انتخابات را تشریفاتی خوانده بود که در آن پیروزی هاشمی مسجل بود.

 * تیر: با تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام مقرر شد که احکام قضایی در مورد اقلیت‌های مذهبی براساس مذهب آنها صادر شود. عسگر آقایف، رئیس‌جمهور قرقیزستان و هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور ایران برای توسعه روابط 2کشور 7سند همکاری در تهران امضا کردند. در پی موشکباران بغداد توسط آمریکا، ایران ضمن محکوم کردن این حمله، آن را تضعیف آشکار ارکان بین‌المللی اعلام کرد و چشم‌انداز نظم نوین آمریکا را  برای جامعه بشری نگران‌کننده دانست. ایران و چین در اجلاس کمیسیون مشترک 2کشور درباره احداث نیروگاه هسته‌ای، تأمین واگن‌های متروی تهران و اجرای طرح‌های بزرگ صنعتی توافق کردند.

 * مرداد: رهبر انقلاب، حکم هاشمی رفسنجانی را برای دور جدید ریاست‌جمهوری تنفیذ کرد. مجلس نیز در جلسه 21مرداد به 22وزیر پیشنهادی رئیس‌جمهور رأی اعتماد داد. معاون وزیر امورخارجه افغانستان در دیدارش از تهران، با اشاره به مشترکات فرهنگی 2 کشور از وزارت‌خارجه ایران خواست تا با ارسال کتاب و اعزام استاد در رشته‌های مختلف، تربیت دیپلمات‌های افغانستانی را بر عهده بگیرد. ایران ادامه حملات ارمنستان به جمهوری آذربایجان را محکوم کرد و ارامنه ایران هم ضمن حمایت از درخواست رهبری، تجاوزات ارمنستان به قره‌باغ را محکوم کردند.

* شهریور: ششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با سخنرانی رئیس‌جمهور در 16شهریور در تهران آغاز به‌کار کرد. در 22شهریور، علی عزت بگوویچ، رئیس‌جمهور بوسنی درباره راه‌های مقابله با تجاوز صرب‌ها و کمک مسلمانان منطقه به کشورش، با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. در 27شهریور، آیت‌الله خامنه‌ای، سازش سازمان آزادی‌بخش فلسطین با اسرائیل را محکوم کرد. روز پس از آن مجلس و وزارت‌ خارجه نیز از طرحی که بین یاسر عرفات و اسرائیل امضا شده بود انتقاد کردند. بر اثر حمله افراد ناشناس به مقر منافقین در عراق، 12عضو این گروهک کشته و 6عضو دیگر مجروح شدند. رهبر انقلاب در دیدار با مسئولان وزارت خارجه، عدم‌رابطه و مذاکره با آمریکا را سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد و گفت بدون آمریکا می‌توان پیشرفت کرد. ما این حقیقت را 15سال است تجربه کرده‌ایم.

 * مهر: تاراسیمهارائو، نخست‌وزیر هند در جریان سفرش به تهران با رهبر انقلاب و هاشمی رفسنجانی دیدار کرد؛ 2 کشور درباره همکاری‌های اقتصادی، عمرانی و سیاسی توافق کردند. حسن روحانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در دیدار با مقامات اتریش آمادگی ایران برای اعزام یک نیروی 10هزار نفری زیر پرچم سازمان ملل به بوسنی را اعلام کرد. وزیرخارجه ایران در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، برخوردهای شورای امنیت نسبت به بوسنی و هرزگوین و سازش ساف و تل آویو را محکوم و از سکوت سازمان ملل در قبال سلطه‌جویی و سرکوب مردم توسط قدرت‌های مسلط جهان انتقاد کرد. گمرک مرزی آرتیق- لطف‌آباد، با حضور روسای جمهوری ایران و ترکمنستان پس از 55سال در 30مهر بازگشایی شد.

* آبان: هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور ایران در سفر 11روزه به کشورهای آسیای میانه با سران قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان در زمینه انتقال نفت و گاز به بازارهای جهانی و توسعه همکاری‌های اقتصادی گفت‌وگو کرد. رئیس‌جمهور استقبال پرشور از وی در این کشورها را نشانه بی‌تأثیر بودن تبلیغات جهانی علیه ایران دانست. ایران در ادامه تلاش‌ها برای میانجیگری میان ارمنستان و آذربایجان پیرامون بحران قره‌باغ، خواستار تشکیل جلسه شورای امنیت برای حل و فصل این بحران شد. جامعه روحانیت مبارز در بیانیه‌ای به مناسبت 13آبان، نغمه‌های سازش و مذاکره با آمریکا را محکوم و اعلام کرد کسانی که گمان می‌کنند سازندگی کشور در گرو عدم‌ستیز با قدرت‌های مستکبر و آمریکاست، سخت در اشتباهند. پانزدهمین کنفرانس منطقه‌ای شرق آسیا و اقیانوسیه با حضور نمایندگان 17کشور برای نخستین بار در تهران از 10 آبان‌ماه به‌مدت 5روز آغاز به‌کار کرد. در 28آبان، 2نفر از اعضای گروهک منافقین که با پرتاب نارنجک به سفارت فرانسه در تهران حمله کرده بودند در ایلام کشته شدند. در 29آبان، یادداشت تفاهم ایجاد طولانی‌ترین خط لوله گاز جهان بین ایران و هند در دهلی امضا شد.

* آذر: سوم آذر، سوهارنو ،نخست‌وزیر اندونزی در تهران با رئیس‌جمهور و رهبر انقلاب دیدار و گفت‌وگو کرد. یونسکو در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران یک‌چهارم آوارگان جهان را در خود جای داده است. در 9آذرماه یک هواپیمای ایرانی متعلق به شرکت نفت با 31سرنشین که اغلب آنها زنان و کودکان بودند توسط منافقین ربوده شد و به فرودگاه بصره رفت. 4روز بعد مسافرین و خدمه هواپیما از مرز خسروی به کشور بازگشتند. در 15 آذر، شبکه سوم سیما با رویکرد ورزش و جوانان با پیام رئیس‌جمهور آغاز به‌کار کرد. در 18 آذر، بی‌نظیر بوتو نخست‌وزیر پاکستان در سفر به تهران با رئیس‌جمهور و در 21 آذر با رهبر انقلاب دیدار کرد. در 30 آذر، رهبر انقلاب سیاست‌های اقتصادی، پولی و اجتماعی برنامه دوم توسعه را ابلاغ کردند. تصحیح و اصلاح نظام اداری و قضایی با به‌کارگیری مدیران لایق، تنظیم قوانین مورد نیاز، تعبیه نظام نظارت و پیراستن آن از عیوب اخلاقی و اتخاذ تدابیر مناسب برای جلوگیری از هر آنچه منجر به درآمدهای بادآورده می‌شود، ازجمله موارد قیدشده در این برنامه است. 30آذر هاشمی رفسنجانی به هنگام تقدیم لوایح بودجه و برنامه پنج‌ساله دوم به مجلس، تغییر ساختارهای اقتصادی و کاهش وابستگی به نفت را 2 استراتژی مهم دولت اعلام کرد.

 * دی: رهبر انقلاب در دیدار 8دی با نمایندگان مجلس خبرگان، گفت: در طول ده‌ها سال گذشته، هیچ رئیس دولتی به لیاقت، توانایی ، امانت و صداقت آقای هاشمی رفسنجانی وجود نداشته است و ما باید این شخصیت برجسته عزیز و با ارزش را به‌عنوان نعمت بزرگی از سوی خداوند قدر بدانیم. درحالی‌که اقتصاد ایران با التهابات ارزی دست و پنجه نرم می‌کرد، آیت‌الله جنتی در خطبه‌های نمازجمعه تهران خواستار توقف واردات کالاهای لوکس و تجملی شد. هاشمی‌رفسنجانی، رئیس‌جمهور در خطبه‌های نمازجمعه با اشاره به تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی آمریکا گفت: به سازندگی ادامه می‌دهیم، حتی اگر صادرات نفت قطع شود. در 16دی‌ماه، هیأت دولت به‌دنبال حل مشکل تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی، برقراری روابط دوجانبه با این کشور را تصویب کرد.

* بهمن: طرح ترور رئیس‌جمهور در جریان سخنرانی در مراسم دهه فجر در مرقد امام(ره) از اهم حوادث بهمن 1372بود که به‌واسطه عدم‌دقت ضارب ناکام ماند. در 14بهمن، هواپیماهای ترکیه با تجاوز به حریم هوایی ایران، چند روستای مرزی سردشت را بمباران کردند. ترکیه این اقدام را غیرعمدی خواند و 2روز بعد، رسما از ایران عذرخواهی کرد. در 17بهمن، وزیر کشور طی حکمی از سوی رهبر انقلاب به‌عنوان جانشین فرماندهی کل قوا در نیروی انتظامی منصوب شد. در 25بهمن، علی لاریجانی پس از استعفای محمد هاشمی برای 5سال رئیس صدا و سیما شد. هاشمی یک روز بعد قائم‌مقام وزیرخارجه شد.

 * اسفند: در نخستین روز اسفند، نیروهای دریایی ایران و پاکستان در آب‌های کراچی برای نخستین‌بار به‌مدت 16روز مانور مشترک برگزار کردند. در جلسه علنی سوم اسفند، مصطفی میرسلیم برای وزارت ارشاد رأی اعتماد گرفت. میرسلیم در نخستین اظهارنظر خود بعد از رأی اعتماد اعلام کرد که ادامه حمایت وزارت ارشاد از مطبوعات بستگی به کیفیت آنها در آینده دارد. در 27 اسفند، یک فروند هواپیمای سی 130 ایران بر اثر اصابت موشک  شبه نظامیان مستقر در قره باغ در آسمان این منطقه سقوط کرد. این هواپیما 32سرنشین داشت که 19نفر از آنها، زنان و فرزندان دیپلمات‌های ایرانی مقیم مسکو بودند.


29میلیارد تومان برای ساخت بزرگراه‌ها و فرهنگسراها

فعالیت عمرانی در تهران بعد از استقرار غلامحسین کرباسچی و پس از پایان جنگ تحمیلی اوج گرفت. هنگامی که غلامحسین کرباسچی در سال 68در تهران شهردار شد، تهران وضعیت مناسبی نداشت. او شهرداری تهران با بودجه‌ای معادل 5میلیارد تومان را تحویل گرفت اما خیلی زود بسیاری از طرح‌های بر زمین مانده تهران را آغاز کرد. ساخت بزرگراه‌ها و فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ از یک سو و برداشتن دیوار پارک‌ها و آزاد‌سازی‌ بسیاری از زمین‌های شهری در اختیار نهادهای نظامی از سوی دیگر موجب شده تا روزگار کرباسچی از پررونق‌ترین دوران پایتخت باشد.

کرباسچی در نخستین سال فعالیتش در شهرداری تهران بودجه شهری را از 5میلیارد تومان به 17میلیارد تومان رساند. در سال 70بودجه شهر را به 33میلیارد تومان افزایش داد و در سال 71هم تهران را با بودجه 50میلیارد تومانی اداره کرد. در سال  72او اعلام کرد که بیش از 384پروژه عمرانی در پایتخت در دست اجراست با بودجه‌ای معادل 30میلیارد تومان.

پارک بزرگ لویزان در منطقه 4با وسعت 11هزار هکتار به همراه تاسیسات بزرگ ورزشی تفریحی، میدان اسب‌سواری، باغ پرندگان و موزه تاریخی طبیعی یکی از پروژه‌های در دست اجرا بود که بخشی از آن در سال 72به بهره‌برداری رسید. همچنین پارک‌سوار جنوب تهران، آغاز نوسازی و زیبا‌سازی‌ محله نواب و ساخت بزرگراه نواب که پیش‌تر آغاز شده‌ بود و در 5مرحله پیش‌بینی شده‌بود بخشی از آن در سال 72بهره‌برداری شد. آغاز نوسازی و ساماندهی شهرری از دیگر پروژه‌های این سال بود. ساخت فرهنگسرای بهمن با نام مجموعه بزرگ فرهنگی و هنری جنوب تهران در کشتارگاه تهران هم در این سال آغاز شد. در این سال اتوبوس‌های برقی تهران هم به طول 6400متر از میدان امام حسین تا خراسان راه‌اندازی شد. همچنین ساخت بزرگراه‌های صدر، بابایی، نیایش و رسالت نیز در این سال آغاز شد.