جواد نصرتی | روزنامه‌نگار:
تغییر انقلابی در گاردین، به امید صرفه‌جویی اقتصادی
روزنامه گاردین، زیر فشار اقتصادی و برای حفظ سبک کار حرفه‌ای‌اش، دست به تغییرات بزرگی در فرم روزنامه چاپی و سایت بین‌المللی خود زده است. این مؤسسه در آخر سال مالی خود 44.7میلیون پوند و سال قبل از آن 68.7میلیون پوند ضرر داشته اما امیدوار است در طرحی سه‌ساله که یکی از بخش‌های آن، تغییر قطع روزنامه است به شرایط اقتصادی پایداری برسد. قطع گاردین، دیروز کوچک‌تر شد و از برلینی به تابلویید رسید. این روزنامه، پیش از این در سال 2005برای نخستین‌بار قطعش را تغییر داد و از برودشیت (قالب نسبتا بزرگ روزنامه‌های قدیمی) به برلینی (قالبی که از تابلویید بزرگ‌تر است) تغییر پیدا کرد. این تغییر در آن سال، نزدیک 80میلیون پوند برای گاردین هزینه داشت چون تنها روزنامه‌ای بود که با این قطع در انگلیس چاپ می‌شد و باید دستگاه‌ها و زیرساخت‌های جدیدی برای چاپ آن در نظر گرفته می‌شد. گاردین از دیروز، علاوه بر قطع روزنامه چاپی، گرافیک و طراحی نسخه دیجیتال خود را هم تغییر داده است. کاترین واینر، سردبیر گاردین دیروز در یادداشتی تأکید کرد که این تغییرات، فقط در فرم هستند و گاردین به سبک کاری حرفه‌ای خود وفادار خواهد ماند. او در این یادداشت نوشت که کارشناسان و تیم‌های هنری گاردین، 7ماه روی این تغییرات فرمی وقت گذاشته‌اند. فونت جدیدی که این تیم طراحی کرده، گاردین هدلاین (تیتر) نام دارد و از رنگ‌های متنوع‌تری در فرمت جدید استفاده شده است. گاردین برخلاف بسیاری از روزنامه‌های معتبر دنیا، از مخاطبان دیجیتالش پول اشتراک دریافت نمی‌کند و از آنها می‌خواهد به‌صورت داوطلبانه به این مؤسسه کمک کنند. این روزنامه چپ‌گرا، سال1821 در منچستر شروع به‌کار کرد و در دهه60 به لندن نقل‌مکان کرد. گاردین 150میلیون مخاطب جهانی دارد.
«شاه رفت»؛ تیتری که جاودانه شد
محمدرضاشاه پهلوی، در چنین روزی به‌عنوان آخرین شاه تاریخ، ایران را برای همیشه ترک کرد. رفتن او در تاریخ مطبوعات کشورمان هم یک رویداد ویژه است؛ چون باعث خلق یکی از معروف‌ترین تیترهای خبری تاریخ زبان فارسی شد. خبر رفتن شاه از ایران، با تیتر جاودانه «شاه رفت» در روزنامه‌های اطلاعات و کیهان بازتاب داشت. این تیتر را مرحوم غلامحسین صالحیار، سردبیر سرشناس آن وقت اطلاعات، از چند روز قبل آماده کرده بود. به گفته محمد حیدری، معاون صالحیار در آن زمان، اعضای تحریریه اطلاعات، از چند روز قبل، از رفتن شاه خبر داشتند.
در روزهای منتهی به خروج قطعی شاه از ایران، صالحیار بدون اینکه چیزی به معاونانش بگوید، صفحه یک را آماده می‌کند و در روز 26دی، آن را به چاپخانه می‌فرستد. خود او در خاطرات شفاهی‌اش که سیدفرید قاسمی آن را نقل کرده درباره این تیتر گفته است: «از مدتی قبل مسئله تیتر اول روزنامه در روز رفتن شاه فکر مرا به‌خود مشغول کرده بود. همان 2کلمه را روی یک تکه کاغذ کوچک نوشتم و دادم دست مسئول فنی و پرسیدم: می‌توانی این دو کلمه را با دستگاه «آگران» طوری بزرگ کنی که تمام عرض بالای صفحه اول را بپوشاند؟ او یکه خورد و گفت مگر تمام شد؟ گفتم: می‌شود اما فعلا فقط بین من و تو باشد. می‌خواهم کارمان را جلو بیندازم؛ ضمنا خودت هم در آرشیو بگرد و یک عکس از شاه و فرح با لباس زمستانی در فرودگاه مهرآباد پیدا کن که پشت به دوربین در حال نزدیک شدن به هواپیما را نشان دهد و طوری باشد که دارند می‌روند و دور می‌شوند. آن را هم سه ستونی بساز. تیتر و گراور را هم، بعد از آنکه به من نشان دادی، بگذار در کشویت و درش را هم قفل کن. فکر نمی‌کنم زیاد در کشو بماند.» با هماهنگی روزنامه اطلاعات، کیهان هم با کمی تاخیر در همان روز با همین تیتر منتشر شد و به این ترتیب، «شاه رفت» در تاریخ مطبوعات ایران جاودانه شد.