گزارش
همدان 2018 در ترازوی نقد رسانه‌ها
نمایندگان رسانه‌های استان معتقدند رویداد گردشگری همدان 2018 با همه کاستی‌هایش یک حرکت رو به جلو بود
فاطمه کاظمی- حسین زندی | همدان- خبرنگار:
همدان سال 2018 را با به یدک کشیدن عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی به پایان رساند و زیر سایه این عنوان برنامه‌ها و اتفاقات ملی و بین‌المللی بزرگی را تجربه کرد. روزنامه همشهری همدان با همراهی هفته‌نامه همدان‌نامه نشستی با حضور اصحاب رسانه برگزار کرد. در این نشست خبرنگاران حوزه گردشگری رسانه‌های استان به بررسی عواید این رویداد بزرگ برای همدان پرداختند. «مجید ملیکان» رئیس هیات‌مدیره خانه مطبوعات، «مهرداد حمزه» از نشریه همدان سلام و مدیرعامل خانه مطبوعات، «مهدی کیانی» از فعالان فضای مجازی، «امیر غلامی» از نشریه آوای الوند، «شکیبا کولیوند» از روزنامه سپهر غرب، «زهرا ذوالفقاری» از روزنامه هگمتانه، «راحله مشتاق» از پایگاه خبری همدان‌پرس، «بهنام نادری» از نشریه آمادانا، «مریم رحیمیان» از خبرگزاری تسنیم، «فریده حسینی» از خبرگزاری فارس، «ناهید زندی‌صادق» از هفته‌نامه الوند، «شهناز محمدی» از روزنامه دنیای اقتصاد، «سیما سبزی» از روزنامه سازندگی و «مریم مقدم» از روزنامه همدان‌پیام، مهمانان ما در این نشست بودند.
یک سال از رویداد 2018 گذشت. این رویداد در استان سر و صدای زیادی ایجاد کرد. به عنوان یک سوال کلی در ابتدای بحث، آیا این رویداد به همان اندازه که سر و صدا کرد، دستاورد هم داشت؟
مقدم: به نظر من اگر رویداد 2018 نبود، همدان نمی‌توانست از آن غربتی که سال 2018 گریبانش را گرفته بود، رها شود و این موضوع غیر قابل انکار است. همه ما می‌دانیم که حتی معرفی نام همدان تا قبل از سال 2018 در چه سطح و جایگاهی بود. اگر دقت کرده باشید در جست‌وجوی اینترنتی هم تا سال 2017 وقتی نام همدان را تایپ می‌کردیم، جز چند صفحه محدود مانند ویکی‌پدیا بالا نمی‌آمد. من فکر می‌کنم در درجه اول در سال 2018 توانستیم همدان را در فهرست مقاصد گردشگری ملی قرار بدهیم و هنوز خیلی زود است که با اتکا به آمار گردشگران بر سر این موضوع بحث کنیم و بگوییم آیا آمار گردشگران همدان در سال 97 نسبت به سال 96 تغییر داشت یا نه. من فکر می‌کنم تأثیری که رویداد 2018 در حوزه گردشگری داشت- به شرط رخ‌دادن اتفاقات دیگر- در آینده خودش را نشان خواهد داد.
من به عنوان یک فعال رسانه‌ای معتقدم با این رویداد رتبه همدان در گردشگری کشوری ارتقا یافت و همدان بین استان‌های گردشگری مطرح شد. این‌که یکی از روزنامه‌های اصفهان در تیتر یک خود به هیاهوی همدان اعتراف می‌کند، فقط با این رویداد ممکن است. با رویداد 2018 نگاه‌ها به همدان تغییر کرد و یادم هست وقتی تلاش می‌کردیم ارتباطات مختلفی با تهران بگیریم، تا قبل از این‌که جلسات حالت جدی‌تری به خودش بگیرد و ظرفیت‌هایش بررسی شود، دوستان ما در میراث فرهنگی کشور معتقد بودند همدان با چه جراتی وارد این موضوع شده است. همین که توانستیم ظرفیت‌های بخش‌های خصوصی استان را به نهادهای دولتی معرفی کنیم، نقطه قوت این رویداد بود.
حمزه: محمودرضا عراقی، معاون استاندار همدان همیشه یک جمله در جلسات می‌گوید که به نظر من جمله مهمی است. او معتقد است برای این‌که ما گردشگری استانمان را توسعه بدهیم، خیلی باید با هم گفت‌وگو کنیم و از دل این گفت‌وگوها راه‌حل‌های زیادی بیرون می‌آید. همین که امروز ما در اینجا جمع شده‌ایم، دستاورد رویداد 2018 است. قبل از این خبرنگاران حوزه گردشگری دغدغه این را که دور هم جمع بشوند نداشتند اما در طول یک سال گذشته دو، سه بار این اتفاق افتاده است. مهم‌ترین دستاورد رویداد 2018 شکل‌گیری یک گفتمان فرهنگی بین مردم استان همدان درباره گردشگری بود و مقوله گردشگری به دغدغه مردم همدان تبدیل شد.
مردم همدان که متأسفانه خیلی وقت‌ها در برابر اتفاقات منفعل هستند، این روحیه پرسشگری را در خود ایجاد کردند و حالا از خودشان می‌پرسند رویداد 2018 چه بود و چه نتیجه‌ای برای همدان داشت. روی این روند می‌توان در سال‌های آینده حساب کرد. واقعیت این است که قبل از این‌که بگوییم مسئولان به اهداف این رویداد رسیدند یا نه باید مشخص کنیم قرار بود به کجا برسیم و بعد بررسی کنیم که آیا به آن نقطه رسیده‌ایم یا نه. این مشکل از ابتدا در رویداد 2018 وجود داشت که مسئولان نمی‌دانستند قرار است به کجا برسند چون در بازه زمانی محدود اعلام کردند که همدان میزبان این رویداد است و اهداف مشخصی تعیین نشد.
بنابراین ما امروز نمی‌توانیم نقد یا تعریف کنیم که به نقطه مشخصی رسیدیم یا نه. اما من معتقدم همدان با این رویداد یک حرکت رو به جلو داشت و آنچه اتفاق افتاد همدان را در سطح کشور مطرح کرد. به این موضوع هم باور دارم که کار در حوزه فرهنگی زمان‌بر است و باید بیش از این‌ها کار کنیم چون نتایج این رویداد در درازمدت جواب می‌دهد. ما امروز نمی‌توانیم بگوییم برای مثال رویداد 2018 باعث شد یک میلیون گردشگر به همدان بیاید، این یک میلیون نفر قطعاً به همدان خواهند آمد اما زمان آن متفاوت است. موضوعی که دوست دارم درباره آن صحبت کنم این است: دغدغه مردم این است که این همه هزینه برای این رویداد شد، نتیجه آن چه بود؟ اولین اعتباری که برای این رویداد اعلام شد 10 میلیارد تومان بود و دوستی هم قول 2 میلیارد تومان را داده بود که کلاً لغو شد و اعتبار اولیه به 9 میلیارد تومان رسید.
از این مبلغ 5/4میلیارد تومان تخصیص داده شد. حالا اگر فرض کنیم همه 9 میلیارد تومان هم هزینه شده به نظر من این مبلغ در برابر رویدادهایی که در استان‌های دیگر برگزار می‌شود، رقمی نیست و در برخی استان‌ها فقط برای یک برنامه این میزان هزینه می‌کنند. اصفهان هر سال برای جشنواره فیلم حدود 5 میلیارد تومان آن‌هم از جیب شهرداری هزینه می‌کند و مردم آن به این هزینه‌ها اعتراضی ندارند. ما باید در حوزه گردشگری هزینه کنیم. در شهرستانی یک سد با اعتبار 300 میلیارد تومان در حال ساخت است و هیچ‌کس به آن نمی‌پردازد اما روی رقم‌های ناچیزی که در حوزه گردشگری می‌شود، بحث می‌کنند.
نکته‌ای در صحبت‌های آقای حمزه بود و آن این‌که آیا ما واقعاً به هزینه‌کردن در حوزه گردشگری اعتقاد داریم یا فقط به جنبه تبلیغاتی آن فکر می‌کنیم؟
در آغاز رویداد 2018 اختلافات بین شهرداری و میراث فرهنگی این را القا می‌کرد که ظاهراً اعتقادی به اصل موضوع وجود ندارد و هر کدام می‌خواستند ساز خودشان را بزنند. این باور میان متولیان امر گردشگری شکل گرفته است؟
غلامی: رویداد 2018 برای همدان هرچه داشت، قطعاً ضرر نداشت. اما موضوعی که دغدغه بیشتر ما این است که همدان 2018 می‌توانست خروجی بهتری داشته باشد. همدان از دهه هفتاد در مسیر توسعه گردشگری قرار گرفته و معرفی و همچنین ثبت ملی و جهانی آثار آن پیگیری می‌شود. اما به اختصار بگویم که هنوز این باور آن‌طور که باید بین مسئولان شکل نگرفته است. درباره هزینه‌ها هم باید بگویم برای یک پروژه شهری در همدان 18 میلیارد تومان هزینه شده، پس 9 میلیارد تومان برای گردشگری رقم زیادی نیست اما ما معتقدیم این اعتبار می‌توانست طوری هزینه شود که نتایج بهتری داشته باشد.
این اواخر دیدیم که در متروی تهران و بیلبوردهای شهرهای مختلف تبلیغات همدان 2018 بود. اگر بخش خصوصی وارد این مقوله نشود، بخش دولتی توان انجام آن را دارد؟
سبزی: من معتقدم بخش دولتی می‌تواند در این زمینه کمک کند و تبلیغات محیطی رویداد 2018 خیلی خوب بود و میراث فرهنگی در این زمینه فوق‌العاده بود. اما باید دید مسئولان برای بعد از این چه برنامه‌ای دارند. نتایج این رویداد در سال 2018 مشخص نمی‌شود و در سال‌های 2020،2019 و حتی 2021 باید منتظر نتایج دلخواه بود.
2018 یک رویداد بود که تمام شد.آیا می‌توان از این رویداد برای برگزاری رویدادهای بعدی و برندسازی استفاده کرد؟
نادری: به نظر من رویداد 2018 هیچ‌چیز هم که نداشته باشد همین جمع از عواید آن است و اگر این رسانه‌ها نبودند، مسئولان هر چقدر هم که هزینه می‌کردند به جایی نمی‌رسیدند. ما خروجی آرمانی از این رویداد کسب نکردیم اما این رویداد باید تداوم داشته باشد. من اعتقاد دارم مسئولان ما تا اواسط شهریور درباره این رویداد سردرگم بودند و تا اوایل شهریور برنامه خاصی ارائه نداده بودند تا این‌که چند برنامه برگزار شد. اگر مسئولان استان می‌خواهند اتفاق خاصی در حوزه گردشگری بیفتد باید برنامه‌ریزی داشته باشند و چنین رویدادهایی را به صورت مداوم برگزار کنند. ما تقویم رویدادی در همدان نداریم و به نظرم اگر این تقویم ارائه شود هم تورها و آژانس‌های گردشگری و هم مردم می‌توانند برنامه‌ریزی بهتری داشته باشند. اگر هم بخواهم بین تبریز 2018 و همدان 2018 یکی را انتخاب کنم به نظرم همدان بهتر بود زیرا که همدان چند برنامه برگزار کرد.
آیا مسئولان توانستند مردم را در این برنامه سهیم کنند؟
کیانی: واقعیت این است که ما در بخش‌های مختلف فقر فرهنگی شدیدی داریم. اتفاقی که در شهر همدان افتاد 2 بخش دارد؛ شکل ظاهر و دیگری محتوا. در ظاهر کار و شکلی که این برنامه‌ها داشتند و با نام همدان گامی به گستره جهان برداشتن اقدام ارزشمندی بود اما متأسفانه ما یک دیوار بین این رویدادها کشیدیم و اقشار مختلف را با آن درگیر نکردیم. این رویداد تخصصی بود اما هر جای دنیا هر اتفاقی می‌افتد دخیل‌کردن اقشار مختلف در آن بدیهی‌ترین مسأله است اما در 2 اجلاس 2018 این حضور ملموس نبود. ما مجبوریم به سمت گردشگری‌شدن همدان برویم حالا چه پشتوانه دولتی وجود داشته باشد و چه نداشته باشد. چون ما در همدان صنعت قابل قبولی نداریم و صنعت کشاورزی‌مان هم که در حال از بین رفتن است. پس باید بر آثار تاریخی شهرمان تکیه کنیم و زمینه گردشگری شدن همدان را فراهم کنیم. دوستان درباره هزینه‌های پروژه‌های شهری صحبت و آن را با برنامه‌های فرهنگی مقایسه می‌کنند اما من می‌خواهم بگویم از آنجا که پروژه‌های شهری زودبازده است و به چشم می‌آید پس هزینه‌های آن اعتراض به دنبال ندارد اما هزینه برای مسائل فرهنگی یک نوع سرمایه‌گذاری است. در هر حال حضور مردم باید در برنامه‌های مختلف دیده شود.
کولیوند: من به حضور مردم در برنامه‌های فرهنگی اعتقاد دارم. وقتی در پروژه عمرانی چیزی با عنوان «ارزیابی تأثیر» تعریف می‌کنیم یعنی حتی مردم در پروژه‌های عمرانی هم باید دیده شوند. برای مثال در کشورهای اروپایی وقتی می‌خواهند یک پل هوایی بسازند هم از مردم نظرخواهی می‌کنند. در رویداد 2018 ما در بخش تبلیغات محیطی تا حدودی خوب پیش رفتیم، گرچه نتوانستیم مردم شهرهای دیگر را با این رویداد همراه کنیم. اکثریت مردم از برگزاری اجلاس و برنامه‌های مختلف رویداد 2018 مطلع نبودند. قصد نقد صرف ندارم و معتقدم این رویداد برای همدان فرصت‌هایی هم داشت. من معتقدم باید با توجه به اعتبارات و اهداف، راهبردهایی برای این رویداد دیده می‌شد که دیده نشد.
یکی از انتقادات به این رویداد این بود که بخشی از جامعه هدف مانند شهرستان‌ها و حتی برخی مکان‌های تاریخی کمتر دیده شد. نظر شما چیست؟
ذوالفقاری: اول این‌که من با خانم مقدم موافقم که یک سال نام همدان بر سر زبان‌ها افتاد. این موضوع می‌تواند نقطه عطفی برای گردشگری استان باشد. اما جای کار در این حوزه زیاد است. این باور در بخش خصوصی و همچنین بخش دولتی به وجود آمده که گردشگری می‌تواند زمینه توسعه همدان را فراهم کند. در پاسخ به سوال شما هم باید بگویم در این رویداد شهرستان‌ها دیده نشدند و فقط روی شهر همدان تأکید شد. حتی در همدان هم نتوانستیم یک برند گردشگری معرفی کنیم. می‌شد از این رویداد برای ثبت جهانی یکی از آثار تاریخی شهر همدان استفاده کنیم اما این اتفاق هم نیفتاد.
ما عملکرد رسانه‌ها را مثبت ارزیابی می‌کنیم اما هنوز بخش عمده مردم نمی‌دانند این رویداد چه بود. رسانه‌ها برای سال‌های آینده چه می‌توانند بکنند که بیشتر میان مردم باشند؟
مشتاق: مساله‌ای که می‌توان روی آن تأکید کرد پوشش این رویداد توسط رسانه ملی و رسانه‌های بین‌المللی بود که متأسفانه ضعیف بود. جای خالی یک برنامه گردشگری درباره همدان در رسانه ملی خالی بود و اصلاً در این رسانه به رویداد 2018 پرداخته نشد. معتقدم این رویداد زمینه یک آسیب‌شناسی در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی را فراهم کرد و نشان داد که ما در این زمینه چقدر ضعیف هستیم.
خانم رحیمیان شما تأثیر این رویداد را چطور ارزیابی می‌کنید؟
رحیمیان: رویداد 2018 اتفاق خوبی برای همدان بود و در شرایطی که برخی کشورها در تلاشند فضای ایران را ناامن جلوه بدهند، این رویداد نشان داد که کشور ما یکی از امن‌ترین کشورهای دنیا به‌خصوص برای گردشگران است.
مهم‌ترین چالش رویداد 2018 برای مردم همدان چه بود؟
حسینی: این‌که اصلاً رویداد 2018 چه بود. ما هیچ‌وقت این رویداد را برای مردم تعریف نکردیم. ما می‌توانستیم مردم را در پیاده‌راه جمع کنیم و برایشان از این رویداد صحبت کنیم و بگوییم این رویداد برای شهری که سال‌هاست در حوزه گردشگری غریب افتاده چه عواید مثبتی خواهد داشت. تبلیغات رسانه‌های ملی خیلی کم بود. حتی یک برنامه درباره این موضوع ساخته نشد. شاید مشکل مالی مانع این کار شد. اگر این رویداد سال‌ها پیش اتفاق می‌افتاد الان وضع گردشگری همدان این نبود اما نباید اجازه بدهیم چراغی که روشن شده خاموش شود.
در این رویداد مردم سود مالی هم بردند؟
محمدی: به نظر من اصلاً مردم همدان با رویداد 2018 آشنا نشدند که بخواهند از آن نفع مالی ببرند و ما هم فقط چون خبرنگار بودیم کمی درباره این رویداد اطلاعات داشتیم.
حسینی: قرار نبود این رویداد برای تک‌تک ما سود مالی داشته باشد، قرار بود همدان از این رویداد نفع ببرد.
مقدم: دوستانی که اعتقاد دارند مردم اصلاً نمی‌دانند رویداد 2018 چه بود آیا ما خودمان می‌دانیم رویداد 2018 چه بود؟ همدان خیلی اتفاقی به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی انتخاب شد و قرار نبود مدالی به ما داده شود. مسئولان این فرصت را فراهم کردند که همدان خارج از محدوده جغرافیایی خود مطرح شود و اقشار مختلف باید برای خودشان از این اتفاق بهره می‌بردند. برای مثال هتلداران می‌توانستند آفرهایی در نظر بگیرند و ارتباطاتی با دیگر کشورها بگیرند. وگرنه مسئولان کار خودشان را کردند و یک سال همدان را مطرح کردند تا اقشار مختلف از این فرصت استفاده کنند. حالا اگر کسی در این زمینه توانمند نیست، ضعف اطلاع‌رسانی رسانه‌ها بود که مردم و اقشار مختلف را آگاه نکرد. شهرستان‌ها هم با گره‌زدن برخی برنامه‌ها به این رویداد می‌توانستند از آن بهره ببرند اما برخی شهرستان‌ها این کار را نکردند. این‌که کبودراهنگ نتوانست از دهکده اکنلو برای معرفی ظرفیت خود در این رویداد استفاده کند تقصیر مسئولان میراث فرهنگی نیست.
نادری: رویداد 2018 فقط تا شهریور بود و از اجلاس شهریور تا آبان دیگر در همدان هیچ اتفاقی نیفتاد.
غلامی: شهر چان‌یونگ چین در سال 2015 پایتخت گردشگری بود. مسئولان آن به شهروندانش گفتند ما به شما کمک می‌کنیم تا چهره شهر را تغییر دهیم و از تابلوهای مغازه‌ها گرفته تا تابلوهای اماکن گردشگری تغییر کرد اما در همدان در این یک سال یک تابلوی لاتین دیده نشد. کدام مکان گردشگری همدان به زبان لاتین تابلو داشت؟
کولیوند: این‌که ما بگوییم مسئولان قدم اول را برداشتند و همدان را پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی کردند و حالا باید مردم لقمه خود را از سر این سفره برمی‌داشتند، درست نیست. وقتی ما یک کار فرهنگی انجام می‌دهیم نهادهای درگیر را مشخص می‌کنیم. ما نمی‌خواهیم هر شهروندی از این موضوع نفع مالی مشخصی ببرد اما باید سرگروه‌هایی مشخص و نهادسازی‌هایی می‌شد. اگر بحث، بحث علمی است باید علمی صحبت کنیم. اما این‌که بگوییم بودجه کم بود و قرار نبود مردم نفع ببرند که دیگر بحث علمی نیست. پس چه کسی قرار بود از این رویداد نفع ببرد؟ ما حتی تولید محتوای لاتین هم نکردیم و مهمانان اجلاس معتقد بودند قبل از سفر به همدان در جست‌وجوی اینترنتی چیزی از همدان دستگیرشان نشد.
نهادهای دولتی خوب عمل نکردند، پس مسئولیت اجتماعی شهروندان چه می‌شود؟
کولیوند: شما تا شهروند را آگاه نکنید نمی‌تواند کاری انجام دهد.
زندی‌صادق: وقتی شهروندان نمی‌دانند چه خبر است چه کار باید بکنند؟
نادری: حتی مسئولان هم نمی‌دانستند چه خبر است.
کیانی: در این‌که رویداد 2018 فرصتی برای همدان بود شکی نیست، اما همه برنامه‌ها در همدان برگزار شد. شهروند دوست دارد در این رویداد مهم مشارکت کند اما با در بسته روبه‌رو می‌شود و به او می‌گوییم این نشست تخصصی است. این رویداد آغاز یک مسیر نوین در حوزه توسعه گردشگری است و باید برنامه‌ها طوری تدوین شود که بدنه استان با آن درگیر شود و منفعتش را ببرد.
غلامی: تبلیغات بین‌المللی ضعیف بود و حتی یک بروشور به زبان لاتین منتشر نشد. حتی ما خواستیم در جام جهانی روسیه برای رویداد همدان 2018 تبلیغ کنیم اما مسئولان میراث فرهنگی با ما همکاری نکردند. درد دل‌ها زیاد است اما امیدوارم خروجی این جلسه تشکیل کمیته دائمی گردشگری باشد تا بتوانیم به صورت ماهانه جلساتی با مدیرکل میراث فرهنگی داشته باشیم و بتوانیم از فرصت‌هایی که در رویداد 2018 ایجاد شد برای آینده همدان استفاده کنیم. چاپ یک ویژه‌نامه لاتین درباره گردشگری همدان هم پیشنهاد دیگر من است.
کولیوند: به نظر من باید خیلی علمی و کارشناسی در حوزه گردشگری وارد شویم تا مردم بدانند کجا هستیم و به کجا قرار است برسیم. وظایف دستگاه‌ها مشخص شود و شهرستان‌ها آن‌طور که در این رویداد دیدیم مهجور نباشند.
ذوالفقاری: این‌که ذهن مردم درگیر رویداد 2018 شد، اتفاق خوبی بود اما این‌که انتظار داشته باشیم همه شهروندان از عواید آن منتفع شوند انتظار غیرمعقولی است، کما این‌که بخشی از جامعه که هتلداران و مغازه‌داران بودند، از نتایج رویداد استفاده کردند. اگر برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشیم در آینده‌ای نزدیک مردم همدان از گردشگری سود مالی نیز خواهند برد.
مشتاق: به نظر من گردشگری یک موضوع اجتماعی است که همه مردم باید درگیر آن شوند و حالا بر عهده خودشان است که چقدر از این رویدادها بهره ببرند. به کمی خلاقیت نیاز است. امیدوارم شاهد برگزاری رویدادهایی باشیم که همدان مبدع برگزاری آن‌هاست.
نادری: در مجموع رویداد 2018 اتفاقی بود که می‌توانست همدان را از بی‌حالی که گرفتار آن بود، خارج کند. همدان با این رویداد جهانی نشد اما تا حدودی در سطح ملی شناخته شد. در اجلاس شهریور بازتابی ندیدیم اما در اجلاس آبان، مهمانان همدان را به فضای مجازی بردند و آن را معرفی کردند. مسئولان باید پژوهشی درباره نتایج رویداد 2018 داشته باشند. امیدوارم در آینده این موضوع رها نشود.
رحیمیان: به نظر من مردم با این رویداد درگیر شدند و باید از بخش خصوصی مانند شرکت سیاحتی علیصدر تشکر کنیم که حامی این رویداد شدند و این اتفاق را برای همدان رقم زدند.
حسینی: رویداد 2018 تمام شد و ما باید تلاش کنیم در سال‌های آینده فضای خوبی را که ایجاد شده بهتر پیش ببریم و رشد بیشتری داشته باشیم.
زندی‌صادق: دولت باید با مردم و رسانه‌ها تعامل سازنده داشته باشد و پاسخگو باشد. اگر این‌طور نباشد رسانه‌ها نمی‌توانند به‌درستی اطلاع‌رسانی کنند که به نظرم این اتفاق در رویداد 2018 نیفتاد. مردم بیش از مسئولان باید با رویداد 2018 درگیر می‌شدند. مردم اگر با گردشگر با گشاده‌رویی برخورد کنند، زمینه افزایش گردشگر را فراهم می‌کنند.
سبزی: امیدوارم در نشست‌های بعدی مسئولان باشند و به پرسش‌های ما پاسخ بدهند. کاش بخش خصوصی کمک کند و همه دست‌به‌دست هم بدهیم تا بتوانیم یک مجله تخصصی گردشگری داشته باشیم.
مقدم: به نظرم باید از مسئولان سهم‌خوانی کنیم. در این رویداد وعده‌هایی داده شد که باید پیگیری شوند. دوستی که قول 2 میلیارد تومان داد و به قول خود عمل نکرد درباره موانع تحقق‌نیافتن این اعتبار صحبت کند. وعده‌های دیگر هم پیگیری شود.
برخی معتقدند فعالان مدنی در این رویداد ضعیف عمل کردند یا حضور نداشتند و اگر هم حضور داشتند انتظار منافع مالی داشتند. به نظر شما چگونه می‌توان در سال‌های بعد از ظرفیت تشکل‌های مدنی استفاده کرد؟
زندی‌صادق: به نظر من فعالان مدنی به‌خصوص فعالان حوزه گردشگری باید روی موضوع فرهنگ‌سازی کار کنند، با مردم ارتباط بگیرند و از عواید ورود گردشگر به شهر صحبت کنند. این‌که هنوز مردم ما به این باور نرسیده‌اند کم‌کاری فعالان مدنی است و حتی راهنمایان گردشگری هم نتوانسته‌اند با مردم ارتباط بگیرند. وقتی مغازه‌دار همدانی هنوز بلد نیست سوغات همدان را به گردشگر معرفی کند و برخورد درستی با او ندارد، گردشگر به معرفی این شهر به دیگران ترغیب نخواهد شد.
غلامی: متولیان گردشگری اصلاً تشکل‌های غیردولتی را ندیدند و از آنها کمک نخواستند و حتی در این یک سال یک نشست هم با این تشکل‌ها نداشتند. آن‌هم در شرایطی که همدان تشکل‌های فعال خوبی دارد. این تشکل‌ها می‌توانستند در این رویداد به عنوان پل ارتباطی بین مردم و دولتی‌ها عمل کنند.
درنگ
درگیری مردم با گردشگری
مهرداد حمزه| مدیرعامل خانه مطبوعات استان:
چون بحث بر سر رسانه است، بهتر است اول به خودمان بپردازیم تا بعد مسئولان را نقد کنیم. ما انبوهی از آثاری را که رسانه‌ها تولید کرده بودند، ارزیابی کردیم که جای تشکر دارد اما 5 تیتر که توانست توجه مردم به این رویداد را جلب کند، نداشتیم. در رسانه ملی هم حتی اخبار خوب تنظیم نشده بود. این‌که مردم درگیر نشدند دقیقاً یعنی چه؟ مثلاً عموم مردم چرا باید درگیر یک اجلاس تخصصی می‌شدند. مردم فقط باید درگیر برنامه‌های عمومی شوند. مردم حتی دغدغه پیگیری برخی مسائل جدی را ندارند و دلشان نمی‌خواهد درگیر آن شوند.
در بررسی رویداد 2018 به ظرفیت‌های همدان قبل از این رویداد هم توجه داشته باشید. مگر ظرفیت بخش خصوصی همدان چقدر بود؟ چند هتل داشتیم؟ چند هتل می‌توانند حامی مالی برنامه‌ها شوند؟ آن‌هم هتلی که 6 ماه تعطیل بوده و نصف اتاق‌هایش خالی بوده چقدر می‌تواند تبلیغات و هزینه کند؟ ظرفیت آژانس‌های مسافرتی ما چقدر است؟ آژانس‌هایی که حتی یک مسافر هم نمی‌توانند وارد همدان کنند ناگهان در رویداد 2018 می‌توانند معجزه کنند؟ همه می‌گویند همدان هزار و 800 اثر تاریخی دارد، چه تعداد از این آثار قابل بازدید هستند؟ اصلاً کسی می‌تواند از خورزنه بازدید کند؟ ضمن این‌که همه این آثار تاریخی است. مگر ما چقدر جاذبه گردشگری غیرتاریخی داریم که به گردشگران معرفی کنیم. رویداد 2018 آغاز یک راه بود اما یک رویداد زودگذر و یک‌ساله محسوب می‌شد. اگر می‌خواهیم گردشگری همدان به ثبات برسد باید رویدادهای ثابت برای آن تعریف کنیم و حتی رویدادهای ثابت آن مانند جشنواره شیره‌پزی مانیزان را هم خوب تعریف نکرده‌ایم. درباره شهرستان‌ها هم باید بگویم این رویداد مختص همدان بود حالا چه شهرستان‌ها دوست داشته باشند و چه دوست نداشته باشند. علاوه بر این برخی شهرستان‌ها نتوانستند برای خودشان رویداد تعریف کنند.
مکث
کارنامه رسانه‌های همدان در رویداد 2018
مجید ملکیان| رئیس هیات‌مدیره خانه مطبوعات استان:
عملکرد رسانه‌ها در رویداد گردشگری همدان 2018 فراتر از انتظار مسئولان بود و رسانه‌ها در این مدت خوب توانستند همدان را معرفی کنند. به نظر می‌رسد باید جلسات متعددی با نهادهای دیگر مانند میراث فرهنگی و استانداری داشته باشیم تا رسانه‌ها مطالبات خود را بیان کنند. از رسانه‌ها هم انتظار داریم به پیگیری موارد مربوط به رویداد 2018 ادامه بدهند. یک زمان می‌گفتند همدان باید قطب صنعتی شود که نشد، بعدها گفتند باید کشاورزی این استان را برجسته کنیم که بحران آب مطرح شد و اقتصاد همدان آسیب دید. پس باید روی حوزه گردشگری کار کنیم تا حداقل در این بخش همدان را معرفی کنیم. معرفی ظرفیت‌های گردشگری همدان، توسعه گردشگری استان در سطح بین‌المللی، ارتقای کمی و کیفی زیرساخت‌های گردشگری و ایجاد فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری اهدافی بود که باید در ادامه رویداد 2018 دنبال شود. همدان فقط روی حوزه گردشگری تاریخی کار کرده و بخش‌های دیگر گردشگری را نادیده گرفته است، در حالی که همدان ظرفیت‌های بالایی در این بخش‌ها دارد. رسانه‌ها باید در این زمینه مطالبه‌گر باشند و مسئولان را به این سمت‌وسو ببرند که رویداد 2018 باید ادامه‌دار باشد.
