حملونقل
مینی‌بوس‌های کهنسال گلستان
مدیر کل حملونقل جاده‌ای استان: نوسازی نشدن ناوگان فرسوده مینی‌بوسرانی استان بزرگ‌ترین چالش بخش حملونقل گلستان است
ستاره حجتی| گرگان-خبرنگار:
با وجود تغییر در سیستم حملونقل جاده‌ای و افزایش تمایل به تردد با خودروهای سواری، اما هنوز هم قشر کم‌درآمد و به‌ویژه جامعه کارگری در فصل کشت و کار از مینی‌بوس‌ها که نازل‌ترین کرایه را در میان خودروهای عمومی دارند، استفاده می‌کنند. بخش زیادی از تردد روستانشینان گلستانی هم با مینیبوس انجام می‌شود؛ ناوگانی که به دلیل فرسودگی زیاد بیش از سایر وسایل نقلیه دچار تصادف می‌شوند.
هفته گذشته یک دستگاه مینیبوس حامل کارگران زن گرگانی عموما ساکن محله‌هایی که از نظر اقتصادی ضعیف هستند، مانند «انجیرآب» ، در مسیر گرگان به مازندران، در جاده گلوگاه واژگون شد. اگر چه این سانحه کشته‌ای برجا نگذاشت، اما 16 زن را روانه بیمارستان‌های گلوگاه و بندرگز کرد. مروری بر سوانح جاده‌ای گلستان یادآور حادثه‌ای است که تابستان امسال نیز در شرایط مشابه و در گنبدکاووس رخ داد. در آن حادثه که اتفاقا خودرو حامل کارگران بود، اتوبوس واژگون شد و یک کشته و تعداد زیادی زخمی برجا گذاشت.
پلیس راه دلیل هر دو حادثه را نقص فنی خودرو و در مورد گلوگاه ترکیدگی لاستیک عقب عنوان کرد. با این همه به نظر می‌رسد ناوگان مینی‌بوسرانی استان با چالشی مواجه است که تاکنون راه‌حل قابل اجرا برای آن در نظر گرفته نشده است.
چالش حملونقل استان
مدیر کل حملونقل جاده‌ای گلستان با بیان این‌که در مجموع 750 دستگاه مینیبوس در جاده‌های استان تردد می‌کنند، می‌گوید: میانگین عمر مینی‌بوس‌ها بین 26 تا 27 سال است. بزرگ‌ترین چالش ما در این حوزه فرسودگی مینی‌بوس‌هاست.
«مهدی میقانی» با اشاره به حادثه‌ای که برای تعدادی از کارگران زن استان رخ داده بود، اظهار می‌کند: سرنشینان مینیبوس از کارگرانی بودند که از گرگان برای کار در سورتینگ‌های بهشهر و گلوگاه به مازندران رفته بودند که خوشبختانه در آن حادثه، تلفات جانی نداشتیم.
وی با اشاره به این‌که این حادثه در حوزه استحفاظی مازندران رخ داده بود، می‌گوید: مینیبوس با خودروی دیگری برخورد نکرده بود. مسائل تخصصی‌تر را پلیس راه مازندران پیگیری کرده و طبیعتا ما به منابع آنها دسترسی نداریم. اما بررسی نهایی نشان داد که علت تصادف، مشکل در لاستیک بود که موجب انحراف به چپ و برخورد مینیبوس به بلوک‌های وسط جاده شد.
فرسودگی ناوگان مینی‌بوسرانی قابل انکار نیست
میقانی می‌افزاید: علت انحراف تانکر بنزین در جاده خوش‌ییلاق که چند روز قبل رخ داد، خواب‌آلودگی راننده گزارش شده بود. این در حالی است که اغلب علت همه تصاد‌فات را گردن لاستیک می‌اندازند. جدا از همه این موارد فرسودگی ناوگان مینی‌بوسرانی گلستان قابل انکار نیست.
تسهیلات برای نوسازی ناوگان مینی‌بوسرانی
مدیر کل حملونقل جاده‌ای استان ادامه می‌دهد: ما درباره نوسازی ناوگان مینی‌بوسرانی پیشنهادهایی داریم که یکی از آنها را وارد سامانه ریاست‌جمهوری هم کرده‌ایم.
وی اضافه می‌کند: این روزها مدام برای همه امور از تسهیلات صحبت می‌شود اما باید دید این تسهیلات به شکل حقیقی چقدر کارکرد دارد؟ اگر بر فرض محال بتوانیم برای خرید مینیبوس نو قسط‌بندی کنیم و حتی سپرده‌ای هم از صاحبان مینی‌بوس‌های فرسوده نگیریم، بعید می‌دانم کسی برای خرید مینیبوس 300 میلیون تومانی با این شرایط قدم جلو بگذارد؛ چراکه مشکلات معیشتی مردم بسیار زیاد شده است. حتی با این شرایط که توضیح دادم، یک راننده برای بازپرداخت وام طی 5 سال باید ماهی 6 میلیون تومان قسط بپردازد که عملا ممکن نیست.
میقانی با بیان این‌که ذائقه مردم نیز تغییر کرده است، می‌گوید: متاسفانه مینی‌بوس‌ها دیگر در کشور تولید نمی‌شوند. یکی از موثرترین پیشنهادها می‌تواند از رده خارج کردن همه مینی‌بوس‌ها و جایگزینی آنها با خودروهای ون یا سواری باشد، اما در این موضوع هم چالش‌هایی برای خریداران وجود دارد.
این مسئول ادامه می‌دهد: یکی از زمینه‌های اشتغال روستایی به‌ویژه در شرق استان رانندگی با خودروهای سنگین و خودروهای عمومی بود، اما متقاضیان و خریداران مشکلات زیادی با خودروسازان داشتند.
راهکارهایی برای نزدیک شدن به استاندارد
یک کارشناس ترافیک معتقد است: با وجود دشوار بودن نوسازی ناوگان مینی‌بوسرانی استان، اما راهکارهایی برای ایمن‌سازی و نزدیک شدن آنها به استانداردها وجود دارد.
«مجید صاحبی» می‌گوید: نخستین نکته‌ای که باید در مورد نوسازی و تعویض ناوگان مینی‌بوسرانی مد نظر قرار بگیرد، طبقه‌ای است که از آن استفاده می‌کنند؛ طبقه‌ای شامل کارگرانی که هر روز مسافت شهر یا روستا را گاه تا چند شهر آن طرف‌تر طی می‌کنند و برمی‌گردند یا دانش‌آموزان مدارس روستایی و دانشجویان ساکن شهرهای کوچک و روستاها که تردد هر روزه دارند. آیا در صورت جایگزینی با خودروهای سواری، ناوگان حملونقل جاده‌ای می‌تواند نرخ کرایه را به میزان منطقی و مطابق با سطح درآمدی این گروه تامین کند؟ این سوال بسیار مهمی است. سوال دوم این‌که آیا رانندگان که عموما خودشان مالک هستند می‌توانند از عهده تعهدات مالی این تعویض برآیند؟
وی ادامه می‌دهد: فکر می‌کنم نکات ذکر شده از سوی مدیر کل حملونقل جاده‌ای کاملا درست است و دغدغه وی برای نوسازی ناوگان یک ضرورت است، اما میسر نیست. مدیر کل حملونقل جاده‌ای می‌داند که هم دولت و هم رانندگان مینیبوس توان اعتباری این کار را ندارند.
صاحبی اظهار می‌کند: دولت می‌تواند هم با وضع آیین‌نامه‌ها و هم با سختگیری و انعطاف مالی، مینی‌بوس‌ها را مجهز‌تر و آنها را به استانداردهای ایمنی نزدیک‌تر کند. به عنوان مثال نصب کمربند، تعویض صندلی‌ها و قطعات داخلی خودرو، استفاده از سوخت مناسب، استفاده نکردن از چهارپایه و پیت حلبی به جای صندلی، سوار نکردن افراد ایستاده در میانه راه، نظارت بر درج و ثبت ساعت در پلیس راه‌ها همه از امور قابل اجرایی است.
وی می‌گوید: دولت می‌تواند برای تجهیز و تامین سالانه ادوات خودرو تفاهم‌نامه‌ای با سایر بخش‌ها امضا کند یا تسهیلات ارزان‌قیمت ارائه کند. استفاده از امکانات شرکت تعاونی هم یکی دیگر از این راهکارهاست.
این کارشناس ترافیک بیان می‌کند: ناوگان مینی‌بوسرانی، یک ربع قرن عمر دارد. 750 دستگاه خودرو به معنای تامین معیشت 750 خانواده است، اما آن سوی ماجرا هم جان افرادی است که هر روز با این خودروها تردد می‌کنند. فکر می‌کنم در شرایطی که دولت امکان نوسازی کامل این ناوگان را ندارد، بهتر است به راهکارهای عملی‌تر فکر کند.
